Νομπελ Ελύτη. «Πώς ο Αλεπουδέλης έγινε Ελύτης» 18-10-1979

Άννα Κερώση //

Ελύτης Οδυσσέας. Γεννήθηκε το 1911, στην Κρήτη παρόλο που η καταγωγή του ήταν από τη Μυτιλήνη. Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Αλεπουδέλης… Αυτό που ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό είναι πως ο ίδιος στην πορεία το άλλαξε όταν θέλησε να έχει πιο ελληνική ταυτότητα… Επέλεξε το – Ελ διότι από το “Ελ” ξεκινούν οι πιο “όμορφες λέξεις” – κατά τη συνέντευξη που είχε δώσει κάποτε στην ΕΡΤ -, όπως Ελλάδα, Ελευθερία, Ελπίδα, την κατάληξη – ης γιατί είναι χαρακτηριστική κατάληξη ελληνικού επωνύμου και το –υ στη μέση γιατί είναι το μοναδικό γράμμα στον κόσμο που δεν υπάρχει σε άλλη γλώσσα…

Τα νεανικά του χρόνια τα πέρασε σε Κρήτη και Λέσβο, ξοδεύοντας όλα του τα χρήματα σε βιβλία και περιοδικά… Παρόλο που οι γονείς του τον πίεζαν να σπουδάσει Χημεία, ο ίδιος γράφτηκε στη Νομική Σχολή Αθήνας (1930) και σύντομα ως εκπρόσωπος φοιτητών συμμετείχε στα “Συμπόσια του Σαββάτου”. Το 1935 κυκλοφόρησε το περιοδικό “Νέα Γράμματα” αποσπώντας θετικά σχόλια για τη γραφή του από τον ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο. Λίγο αργότερα, το 1939 και αφού εγκατέλειψε οριστικώς τη νομική, εξέδωσε την πρώτη συλλογή “Προσανατολισμοί”. Άξιο αναφοράς είναι ότι τα ποιήματά του αμέσως ένα χρόνο μετά, μεταφράστηκαν σε ξένη γλώσσα. Διετέλεσε καθήκοντα Ανθυπολοχαγού στο Στρατό και μάλιστα το 1940, υπέφερε από κοιλιακό τύφο. Αυτό δεν τον εμπόδισε διόλου να εκδώσει και άλλα ποιήματα (Ο ήλιος ο πρώτος, Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας)…
Μετά τη λήξη του πολέμου, ταξίδεψε σε Ελβετία, Παρίσι, Λονδίνο. Ως ανήσυχο πνεύμα παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας (Σορβόνη), άρχισε να συγγράφει το δημοφιλές Άξιον Εστί και στα τέλη του ’50 συνεργάζεται με το BBC.
Το 1952, επιστρέφει στην Ελλάδα, γίνεται μέλος στην “Ομάδα των Δώδεκα”, απονέμοντας βραβεία λογοτεχνίας και λίγο αργότερα διορίζεται από τον Κυβερνήτη Παπάγου στη Διεύθυνση Προγράμματος Ε.Ι.Ρ από όπου και παραιτείται ένα χρόνο μετά.
Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε για τον ποιητή της θάλασσας και του έρωτα (όπως τον αποκαλούσαν), είναι πως ευρισκόμενος στο Παρίσι, αρνήθηκε να απαγγείλει ποιήματά του εξαιτίας της δικτακτορίας στην Ελλάδα και βεβαίως το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας που παρέλαβε 18 Οκτωβρίου 1979 από τη Σουηδική Ακαδημία για το Άξιον Εστί.
“Εφυγε” το 1996 από ανακοπή καρδιάς στην Αθήνα, αφήνοντας ανεκτίμητη πνευματική περιουσία στη χώρα μας αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο…