Έχουμε ξαναγράψει εδώ, το πως η αστυνομική λογοτεχνία ή το νουάρ, μπορεί να είναι ο «οδικός άξονας» για σπουδαίες κοινωνικοπολιτικές αναλύσεις και καταγραφές.
Το Ψοφίμι, ένα βιβλίο του που πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα πριν 20 χρόνια από τις εκδόσεις Ολκός και τώρα επανεκδόθηκε, είναι ένα πραγματικά σπουδαίο βιβλίο για την Ρωσία αμέσως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Ενας ανακριτής από τη Μόσχα, ταξιδεύει στο Λένινγκραντ- Πετρούπολη πρέπει πια να συνηθήσουν οι χαρακτήρες του βιβλίου να αποκαλούν την πόλη, για να συνεργαστεί με μια ομάδα αστυνομικών για την καταπολέμηση της Μαφίας.
Μετά και τη δολοφονία ενός γνωστού δημοσιογράφου που είχε φέρει στο φως στοιχεία για το πως δρα η Μαφία στη Ρωσία, οι έρευνες γίνονται πιο επιτακτικές.
Το νόημα του βιβλίου όμως δεν είναι η λύση του δράματος γύρω από τη δολοφονία του δημοσιογράφου Μιλιούκιν, ούτε οι αστυνομικές μέθοδοι κάτω από την επίβλεψη του Γκρούσκο, του επικεφαλή της Υπηρεσίας Δίωξης του Οργανωμένου Εγκλήματος, παρόλο που και αυτά καταγράφονται και ξεδιπλώνονται με μεγάλη μαεστρία από τον συγγραφέα.
Η ουσία του βιβλίου και αυτό που το κάνει πραγματικά μοναδικό, είναι η εξονυχιστική, λεπτομερής, χειρουργική θα λέγαμε περιγραφή της ατμόσφαιρας που επικρατούσε στην πρώην Σοβιετική Ένωση μετά την διάλυσή της.
Κοινωνίες ολόκληρες, χωρίς ταυτότητα πια, παραδομένες σε ένα χάος και μια τεράστια ανασφάλεια.
Από τη μία μεριά οι άνθρωποι που τα ποιήματα του Πούσκιν και του Παστερνακ, οι στίχοι του Ντοστογιέφσκι ή του Τολστόι ήταν μέρος της καθημερινότητάς τους, με αυτή τη βαθιά ριζωμένη, τη σπουδαία ρώσικη κουλτούρα στη λογοτεχνία, στη μουσική, στην τέχνη. Άνθρωποι όλων των τάξεων και των ηλικιών, όχι οι «διαννοούμενοι»…αυτοί που αρνούνται να παραδοθούν αμαχητοί στη νέα τάξη πραγμάτων.
Από την άλλη μεριά, οι άνθρωποι πάλι όλων των τάξεων και των ηλικιών, που το μόνο που τους αφορά, είναι το που θα βρουν τυρί, πως θα εξοικονομήσουν λίγα δολλάρια για να πάρουν μια σοκολάτα, που πουλάνε περιουσίες για λίγο μοσχάρι.
Οι διάφορες Μαφίες της εποχής…συγκροτημένες με βάση την φυλή, οι Τσετσένοι, οι Γεωργιανοί, οι Ουκρανοί…άνθρωποι που έχουν βιώσει τις δύσκολες συνθήκες του προηγούμενου καθεστώτος, πολλοί από αυτούς φυλακισμένοι και σε εξαιρετικά σκληρές φυλακές με καταναγκαστικά έργα, άτομα που έχουν γνωρίσει μόνο τη βία και μόνο αυτήν ξέρουν να υπερασπιστούν, που η διαλυμένη χώρα και ο μύθος του καπιταλισμού είναι το πεδίο για να κυριαρχήσουν.
Ο λαός «πεινάει» για υλικά αγαθά, και είναι «δουλειά» τους να το προσφέρουν…κάπως έτσι πρέπει να γεννήθηκαν και οι σημερινοί ολιγάρχες…
Μια μαύρη αγορά που κινείται αποκλειστικά σχεδόν με σκληρό νόμισμα και στην οποία περνάνε η πορνεία, τα λαθραία, η μαφία, τα κλεμμένα, τα τρόφιμα, και που αν μπεις ή ασπαστείς την ιδεολογία του χρήματος και συγκεκριμένα του βρώμικου χρήματος θα είσαι στην κυριολεξία «αρχηγός» της πόλης.
Από την άλλη, μια σαθρή «αυτοκρατορία» που τελικά γκρεμίστηκε, με τα τεράστια μέγαρα να υπολειτουργούν, με τα παλάτια να φαντάζουν παράταιρα σε αντιστοιχία με την φτωχοποίηση του λαού, με τις κρατικές υπηρεσίες να κλείνουν, τα υψηλόβαθμα στελέχη να βρίσκουν δουλειά στις δυτικές πολυεθνικές που αγοράζουν τα πάντα κοψοχρονιά, οι αξιωματικοί της Κα Γκε Μπε να δουλεύουν με περηφάνια σε φαστφουντάδικα, οι στρατιωτικοί να είναι σεκιούριτι σε εταιρείες κλπ.
Ενα βιβλίο που στην ουσία αντιμάχεται ένα νοσταλγκό, μελαγχολικό μύθο με ψήγματα αξιοπρέπειας και αλληλεγγύης που είναι ξεκάθαρα «προς εξαφάνιση», και έναν μύθο για την «ιδεολογία του χρήματος», οπου τα πάντα… τα σώματα, οι συνειδήσεις, οι σχέσεις, η αξιοπρέπεια, η προσωπικότητα πουλιούνται για λίγα σαπούνια, ένα άρωμα Dior, ένα χρυσό ρολόι, μια βιντεοκασσέτα με τον Σβατζενέγκερ, μια Μπε Εμ Βε…
Το βιβλίο του Kerr είναι σπαραχτικό μέσα στον κυνισμό του γιατί αναδυκνείει την πραγματική ανθρώπινη εξαθλίωση. Όχι του ανθρώπου που δεν έχει να φάει, όχι του ανθρώπου που στερείται, αλλά του ανθρώπου που ασπάζεται με θρησκευτική ευλάβεια την θρησκεία του καπιταλισμού και που έχει ήδη βγάλει την ψυχή του προς πώληση ή προς συμφωνία με τον διάβολο.
Αυτός είναι και ο πραγματικός «εγκληματίας» του βιβλίου, ο πραγματικός «κακός»….ενα δηλητήριο που τρυπάει τις ψυχές του ταλαιπωρημένου Ρώσικου λαού και που τον μεταμορφώνει σε κάτι αποκρουστικό.
Μέσα σε όλα αυτά, οι «αντιφρονούντες» στα νέα δεδομένα, είτε είναι δημοσιογράφοι, είτε αστυνομικοί, είτε κάτι άλλο, είναι καταδικασμένοι στη μοναξιά, στην μελαγχολία, στην απομόνωση.
Ενα βιβλίο που πραγματικά αξίζει να διαβαστεί ιδιαίτερα σήμερα.
Από:
http://www.hitandrun.gr/phillip-kerr-to-psofimi/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου