Φίσερ Γιόσκα.
Η στάση της Γερμανίας στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα αποτέλεσε έκφραση της επιθυμίας της να μετατρέψει την ευρωζώνη από ένα ευρωπαϊκό σχέδιο σε ένα είδος σφαίρας επιρροής
Κατά τη διάρκεια της μεγάλης νύχτας των διαπραγματεύσεων με την
Ελλάδα, στις 12 και 13 Ιουλίου, κάτι θεμελιώδες σε σχέση με την
Ευρωπαϊκή Ενωση ράγισε. Από τότε οι Ευρωπαίοι ζουν σε ένα διαφορετικό
είδος Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Αυτό που άλλαξε εκείνη τη νύχτα ήταν η ίδια η Γερμανία έτσι όπως τη
γνώριζαν οι Ευρωπαίοι από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και
έπειτα. Στην επιφάνεια βρίσκονταν οι διαπραγματεύσεις για την αποτροπή
μιας εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη και την αποφυγή των ολέθριων
συνεπειών που θα ακολουθούσαν τόσο για την Ελλάδα όσο και για τη
νομισματική ένωση. Σε ένα βαθύτερο επίπεδο ωστόσο το διακύβευμα ήταν ο
ρόλος που διαδραματίζει στην Ευρώπη η πιο πολυπληθής και οικονομικά πιο
ισχυρή χώρα της.
Η αναγέννηση της Γερμανίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η
αποκατάσταση της παγκόσμιας εμπιστοσύνης προς αυτήν (με αποκορύφωμα τη
συναίνεση για τη γερμανική ενοποίηση τέσσερις δεκαετίες αργότερα)
οικοδομήθηκε πάνω σε ανθεκτικούς πυλώνες εσωτερικής και εξωτερικής
πολιτικής. Στο εσωτερικό μια σταθερή δημοκρατία εδραιωμένη στο κράτος
δικαίου αναδύθηκε γρήγορα και η οικονομική επιτυχία του κράτους πρόνοιας
της Γερμανίας αποτέλεσε μοντέλο για την Ευρώπη.
Οσον αφορά την εξωτερική πολιτική, η Γερμανία οικοδόμησε την
εμπιστοσύνη της με την αποδοχή της δυτικής ολοκλήρωσης και του
εξευρωπαϊσμού. Η χώρα-δύναμη στο κέντρο της Ευρώπης δεν θα έπρεπε ποτέ
ξανά να καταστεί απειλή για την ήπειρο ή τον εαυτό της. Ετσι, ο στόχος
των Δυτικών Συμμάχων μετά το 1945 – σε αντίθεση με τον Α’ Παγκόσμιο
Πόλεμο – δεν ήταν να απομονώσουν τη Γερμανία και να την αποδυναμώσουν
οικονομικά, αλλά να την προστατεύσουν στρατιωτικά και να την
ενσωματώσουν πολιτικά με ακλόνητο τρόπο στη Δύση.
Αλλά στη σημερινή Γερμανία αυτές οι ιδέες θεωρούνται αθεράπευτα
«ευρω-ρομαντικές», ο χρόνος τους έχει παρέλθει. Αυτό που ανησυχεί την
Ευρώπη είναι το ότι από τώρα και στο εξής η Γερμανία θα ακολουθεί
πρωτίστως τα εθνικά της συμφέροντα, όπως και όλοι οι άλλοι.Αυτό το
σκεπτικό όμως βασίζεται σε μια εσφαλμένη παραδοχή. Το μονοπάτι που η
Γερμανία θα βαδίσει στον 21ο αιώνα – προς μια «ευρωπαϊκή Γερμανία» ή μια
«γερμανική Ευρώπη» – αποτελούσε το θεμελιώδες ιστορικό ερώτημα που
παρέμενε στην καρδιά της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής επί δύο αιώνες.
Και απαντήθηκε στη διάρκεια της μεγάλης νύχτας στις Βρυξέλλες, με τη
γερμανική Ευρώπη να επικρατεί έναντι της ευρωπαϊκής Γερμανίας.Ηταν μια
μοιραία απόφαση τόσο για τη Γερμανία όσο και για την Ευρώπη. Για πρώτη
φορά η Γερμανία δεν ήθελε περισσότερη Ευρώπη, ήθελε λιγότερη. Η στάση
της Γερμανίας τη νύχτα της 12ης προς τη 13η Ιουλίου αποτέλεσε έκφραση
της επιθυμίας της να μετατρέψει την ευρωζώνη από ένα ευρωπαϊκό σχέδιο σε
ένα είδος σφαίρας επιρροής. Η Μέρκελ υποχρεώθηκε να διαλέξει ανάμεσα
στον Σόιμπλε και τη Γαλλία (και την Ιταλία).
Το ζήτημα ήταν θεμελιώδες: ο υπουργός Οικονομικών της Μέρκελ ήθελε
να εξαναγκάσει ένα μέλος της ευρωζώνης να την εγκαταλείψει «οικειοθελώς»
ασκώντας αφόρητη πίεση. Η Ελλάδα θα έπρεπε είτε να φύγει (με πλήρη
επίγνωση των καταστροφικών συνεπειών για την ίδια και την Ευρώπη) ή να
αποδεχθεί ένα πρόγραμμα που την καθιστά ουσιαστικά ευρωπαϊκό
προτεκτοράτο χωρίς καμία ελπίδα ανάκαμψης της οικονομίας της. Η Ελλάδα
υπόκειται τώρα σε μια θεραπεία περαιτέρω λιτότητας η οποία ούτε στο
παρελθόν είχε αποδώσει, και η οποία είχε εφαρμοστεί αποκλειστικά για να
ανταποκριθεί στις εσωτερικές πολιτικές ανάγκες της Γερμανίας.Αλλά η κατά
μέτωπο σύγκρουσή της με τη Γαλλία και την Ιταλία, τη δεύτερη και τρίτη
αντίστοιχα μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, δεν έχει τελειώσει,
διότι, για τον Σόιμπλε, το Grexit παραμένει μια επιλογή. Ισχυριζόμενος
ότι η ελάφρυνση χρέους είναι «νομικά» δυνατή μόνον εκτός της ευρωζώνης,
θέλει να μετατρέψει την υπόθεση σε μοχλό για να πετύχει ένα «εθελοντικό»
Grexit.Η Γερμανία ήταν ο μεγάλος νικητής της ευρωπαϊκής ενοποίησης,
τόσο από οικονομική όσο και από πολιτική άποψη. Η ίδρυση του δεύτερου,
ενοποιημένου γερμανικού έθνους-κράτους το 1989 βασίστηκε στον αμετάκλητο
δυτικό προσανατολισμό και τον εξευρωπαϊσμό της Γερμανίας. Το να
επιτρέψουμε τη διάβρωση αυτού του πυλώνα – ή ακόμη χειρότερα, το
γκρέμισμά του – είναι μια τρέλα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, στην
Ευρωπαϊκή Ενωση που προέκυψε το πρωί της 13ης Ιουλίου, τόσο η Γερμανία
όσο και η Ευρώπη κινδυνεύουν να χάσουν.
Ο κ. Γιόσκα Φίσερ ήταν υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας και αντικαγκελάριος την περίοδο 1998-2005.
“Το Βήμα”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου