Η 23η Μαρτίου είναι μια πολύ σημαντική μέρα για τη Βολιβία: είναι η «Μέρα της Θάλασσας» και η χώρα τιμά τον στόλο της. Βέβαια, δεν έχει λιμάνια -είχε αλλά τα έχασε στα τέλη του 19ου αιώνα από τη Χιλή. Το θέμα όμως βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή, καθώς η χώρα ελπίζει σε ευνοϊκή απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
Η ιστορία είναι παλιά. Κάποτε η Βολιβία είχε πρόσβαση στον Ειρηνικό Ωκεανό και μάλιστα σε μια περιοχή εξαιρετικά πλούσια σε κοιτάσματα νιτρικού άλατος. Μόνο που στην περιοχή εκείνη κατοικούσαν κυρίως χιλιανοί.
Η υπερβολικά υψηλή φορολογία των βολιβιανών στους εργάτες των ορυχείων εξαγρίωσε τη Χιλή, η οποία εισέβαλε το 1879 στο λιμάνι Αντοφαγάστα.
Στο πόλεμο μπήκε και το Περού -στο πλευρό της Βολιβίας. Μετά από τέσσερα χρόνια, η Βολιβία έχασε 400χλμ ακτογραμμής και 120.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα χώρας. Και όλα αυτά γράφτηκαν σε χαρτί στο πλαίσιο Συνθήκης, η οποία υπογράφηκε το 1904.
Σε αντάλλαγμα, η Χιλή -η οποία κέρδισε ένα αληθινό «φιλέτο» σε ορυκτό πλούτο- υποσχέθηκε εμπορικές διευκολύνσεις στην Βολιβία που έμεινε χωρίς λιμάνια και πρόσβαση στη θάλασσα.
«Αυτές οι διευκολύνσεις δεν είναι όσο όμορφες όσο ακούγονται» δηλώνει στον Economist ο Εδουάρδο Ροντρίγκες Βελτσέ, μεταβατικός πρόεδρος της Βολιβίας (2005-2006) και νυν πρεσβευτής στην Ολλανδία.
Οι βολιβιανοί -οι οποίοι δεν παραιτούνται από το δικαίωμα να αποκτήσουν πρόσβαση στη θάλασσα- θεωρούν ότι οι χιλιανοί βάζουν όλο και περισσότερα εμπόδια σε αυτές τις περίφημες «εμπορικές διευκολύνσεις», ιδίως στο λιμάνι της Αντοφαγάστα.
Και κάπου εδώ μπαίνει στη μέση το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το οποίο ενδέχεται να εκδώσει απόφαση. Η Χιλή θεωρεί ότι το Δικαστήριο δεν έχει καμία αρμοδιότητα για το ζήτημα. Αν μάλιστα -λένε οι χιλιανοί- η Βολιβία δικαιωθεί, τότε θα ανατραπεί ένα σύνολο διεθνών συνθηκών, όχι μόνο στην περιοχή. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Στη Βολιβία υπάρχει και ένα επιπλέον επιχείρημα. «Η Χιλή δημιούργησε επιπλέον υποχρεώσεις στον εαυτό της» λένε και εξηγούν: Η χώρα κατ΄επανάληψη έχει προσφέρει διευκολύνσεις στη Βολιβία. Μάλιστα, το 1975 ο δικτάτορας Πινοτσέτ -φοβούμενος πόλεμο από το Περού και την Αργεντινή- πρόσφερε στη Βολιβία έναν «διάδρομο» εξόδου στη θάλασσα.
Κατά σύμπτωση, αυτός ο «διάδρομος» ήταν έδαφος που κάποτε άνηκε στο Περού. Φυσικά το Περού έβαλε βέτο, βάσει Συμφωνίας του 1929, με την οποία Περού και Χιλή «μοιράστηκαν» δύο πόλεις, την Τάκνα (Περού) και την Αρίκα (Χιλή).
Όλη αυτή η επιχειρηματολογία φυσικά δεν βρίσκει καθόλου σύμφωνους τους χιλιανούς. «Ανήκουστα πράγματα» λέει ο υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Μπατσελέτ.
Η Βολιβία, λένε, δεν ζητά απλά διάλογο, αλλά «διάλογο με ένα μόνο αποτέλεσμα». Η Χιλή επιμένει ότι η Χάγη δεν έχει αρμοδιότητα, καθώς οι δύο χώρες έχουν υπογράψει τη Συνθήκη της Μπογκοτά (1948), η οποία ναι μεν στέλνει στη Χάγη όσες χώρες της περιοχής έχουν σχετικά ζητήματα, αλλά εξαιρεί όσα θέματα είχαν κλείσει πριν από το 1948. Κατά συνέπεια και το συγκεκριμένο θέμα.
Ο Economist εκτιμά ότι η Χάγη, είτε θα αναβάλλει τη λήψη απόφασης μέχρι να μελετήσει καλύτερα τις θέσεις της Βολιβίας είτε θα απορρίψει το όλο θέμα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα κλείσει η υπόθεση.
Πάντως, δεν αποκλείεται οι δύο χώρες να βρουν μια διαφορετική λύση: για παράδειγμα -λέει ο Economist- η Χιλή να παραχωρήσει κάποια εδάφη στη Βολιβία με μια συμφωνία «τύπου Χονγκ Κονγκ», όταν δηλαδή η Βρετανία παραχώρησε την αποικία της στην Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας υπό πολύ συγκεκριμένους όρους.
Μέχρι να βρεθεί λύση, πάντως, οι βολιβιανοί θα ελπίζουν. Και θα τιμούν κάθε 23 Μαρτίου την «Ημέρα της Θάλασσας».
ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/hnews/280#ixzz3aB8BNXd0
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου