Ο Πόλεμος των Φόκλαντς

Η βύθιση της βρετανικής φρεγάτας Αντιλόπη

Ο Πόλεμος των Φόκλαντς ξεκίνησε στις 2 Απριλίου 1982 και ολοκληρώθηκε στις 14 Ιουνίου του ίδιου χρόνου. Αντίπαλοι, η Μεγάλη Βρετανία, που κατείχε τα νησιά Φόκλαντς, Νότια Γεωργία και Νότια Σάντουιτς και η Αργεντινή, που τα διεκδικούσε τουλάχιστον από το 1833. Τα Φόκλαντς -Μαλβίνας για τους Αργεντινούς- βρίσκονται στ' ανοιχτά της Αργεντινής και αποτελούν ένα σύμπλεγμα νησιών, με 3.000 κατοίκους και περισσότερους πιγκουΐνους.

Αφορμή για το ξέσπασμα του πολέμου υπήρξε η εμφάνιση 50 αργεντίνων εμπόρων σιδηρομεταλλευμάτων στα νησιά της Νότιας Γεωργίας στις 19 Μαρτίου 1982. Δημιούργησαν μία πρόχειρη εγκατάσταση και ύψωσαν τη σημαία της Αργεντινής, χωρίς να θεωρήσουν τα διαβατήριά τους. Η ενέργεια αυτή θεωρήθηκε εχθρική πράξη από τη Μεγάλη Βρετανία, η οποία έξι μέρες αργότερα έστειλε το περιπολικό σκάφος Endurance για να απομακρύνει τους ανεπιθύμητους επισκέπτες. Εμποδίστηκε, όμως, από την κορβέτα Guerrico του πολεμικού ναυτικού της Αργεντινής.

Στις αρχές της δεκαετίας του '80 ο λαός της Αργεντινής βρισκόταν κάτω από την μπότα της Χούντας του στρατηγού Γκαλτιέρι. Το καθεστώς αντιμετώπιζε οξύτατη κοινωνική αναταραχή, εξαιτίας της οικονομικής κατάστασης που συνεχώς χειροτέρευε. Η Χούντα βρήκε τη βολική διέξοδο να φουντώσει το εθνικό συναίσθημα με μία στρατιωτική επιχείρηση στα Φόκλαντς. Αντικειμενικός σκοπός των στρατιωτικών ήταν μία συμβολική κατάληψη των Φόκλαντς, που θα επισήμανε στη διεθνή κοινότητα τα απαράγραπτα δικαιώματά της στα νησιά.

Απόβαση βρετανών κομάντος στη Νότια Γεωργία

Στις 2 Απριλίου 1982 ο στρατηγός Γκαλτιέρι δίνει το πράσινο φως για την εκτέλεση της επιχείρησης. Δύο μέρες αργότερα, οι στρατιωτικές δυνάμεις της Αργεντινής εισβάλλουν και καταλαμβάνουν τα Φόκλαντς, τα οποία υπερασπίζονταν μια μικρή βρετανική φρουρά υπό τον ταγματάρχη Νόρμαν. Παρά τον αρχικό αιφνιδιασμό των Βρετανών, που δεν πίστευαν ότι οι Αργεντίνοι θα πραγματοποιούσαν το εγχείρημά τους, η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ έδωσε εντολή στους στρατιωτικούς να συγκροτήσουν ένα εκστρατευτικό σώμα και να ανακαταλάβουν τα νησιά πάση θυσία. Επικεφαλής της βρετανικής αρμάδας τέθηκαν τα αεροπλανοφόρα Αήττητος και Ερμής με τον υποναύαρχο Γούντγουορντ να έχει το γενικό πρόσταγμα.

Το γενικό επιτελείο της Αργεντινής, μετά την αποφασιστική στάση της Βρετανίας, αλλάζει στρατηγική και αντί της συμβολικής κατάληψης επιλέγει τη διατήρηση των νησιών, έπειτα και από λαϊκή απαίτηση. Όμως, η επιχείρηση ήταν άσχημα σχεδιασμένη και η φρουρά στα Φόκλαντς σχετικά μικρή.

Σε διπλωματικό επίπεδο, το Συμβούλιο Ασφαλείας καλεί την Αργεντινή να αποσύρει τις δυνάμεις της από τα Φόκλαντς. Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τεράστιο δίλημμα, καθώς και οι δύο εμπόλεμες χώρες είναι σύμμαχοί τους. Το Υπουργικό Συμβούλιο διχάζεται και ο πρόεδρος Ρίγκαν απορεί με την επιμονή τους να υπερασπιστούν «κάτι παγωμένα βράχια εκεί κάτω». Τελικά, οι Αμερικανοί συντάσσονται με τη Μεγάλη Βρετανία, όπως και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο ρόλος της Γαλλίας είναι σημαντικός για τους Βρετανούς, καθώς αποτελεί τον κύριο προμηθευτή του στρατιωτικού υλικού της Αργεντινής. Από τη Λατινική Αμερική, οι περισσότερες χώρες εκφράζουν την υποστήριξή τους στην Αργεντινή, με κτυπητή εξαίρεση τη Χιλή του στρατηγού Πινοτσέτ, που έχει συνοριακές διαφορές μαζί της στην Παταγωνία.

HMS Sheffield

Η βρετανική αντεπίθεση ξεκινά στις 25 Απριλίου με την ανακατάληψη της Νότιας Γεωργίας από 75 κομάντος. Την 1η Μαΐου ξεκινά επιχείρηση για την ανακατάληψη των Φόκλαντς με βομβαρδισμό του αεροδρομίου της πρωτεύουσας Στάνλεϊ. Η μάχη μεταφέρεται σε αέρα και θάλασσα. Οι Αργεντινοί χάνουν στις 2 Μαΐου το καταδρομικό Στρατηγός Μπελγκράνο, που βυθίζεται από το υποβρύχιο Conqueror. 323 ναύτες χάνουν τη ζωή τους, που αντιπροσωπεύουν τις μισές απώλειες της Αργεντινής σε έμψυχο δυναμικό. Οι Αργεντινοί απαντούν δύο μέρες αργότερα με τη βύθιση του πολεμικού Sheffield από τους γαλλικούς πυραύλους αέρος - επιφανείας τύπου Εξοσέτ.

Η πολεμική αναμέτρηση φθάνει στο αποκορύφωμά της στις 21 Μαΐου, όταν οι Βρετανοί πραγματοποιούν αμφίβια επιχείρηση για την ανακατάληψη των Φόκλαντς με τη συμμετοχή 4.000 ανδρών, που στην πορεία του χρόνου θα ενισχυθούν με άλλους 5.000. Στις 14 Ιουνίου 1982, οι Βρετανοί εισέρχονται θριαμβευτικά στην πρωτεύουσα Στάνλεϊ. Η φρουρά των νησιών παραδίδεται και 9.800 Αργεντινοί αιχμαλωτίζονται. Η Γηραιά Αλβιόνα είναι η νικήτρια του πολέμου, έπειτα από 74 μέρες μαχών σε θάλασσα, αέρα και ξηρά.

Οι απώλειες σε έμψυχο δυναμικό δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλες για τους δύο αντιπάλους, ώστε ο Πόλεμος των Φόκλαντς να καταγραφεί ως μία από τις μεγάλες συγκρούσεις του 20ου αιώνα. Οι Βρετανοί έχασαν 255 άνδρες και είχαν 746 τραυματίες, ενώ οι Αργεντινοί 649 νεκρούς και 1.068 τραυματίες. 11.313 αργεντίνοι στρατιώτες αιχμαλωτίσθηκαν έναντι ενός μόνο βρετανού. Η επιχείρηση ανακατάληψης των Φόκλαντς στοίχισε στη Μεγάλη Βρετανία 1,6 δισεκατομμύρια λίρες (2,3 δισεκατομμύρια ευρώ), ενώ οι απώλειες σε άψυχο υλικό ανήλθαν σε 6 πλοία, 10 με σοβαρές ζημιές και 34 αεροσκάφη. Το δίδαγμα για τους στρατιωτικούς από τον Πόλεμο των Φόκλαντς ήταν η τρωτότητα των πολεμικών πλοίων από τους πυραύλους, χωρίς συστήματα αυτοπροστασίας.

Σε πολιτικό επίπεδο, η ήττα των Αργεντινών διόγκωσε τη λαϊκή δυσαρέσκεια και προκάλεσε την κατάρρευση της Χούντας. Ένα χρόνο μετά, η Δημοκρατία επανήλθε στη χώρα του τάνγκο. Στη Βρετανία, το εθνικό συναίσθημα τονώθηκε και αναβίωσαν τα μεγαλεία του αυτοκρατορικού παρελθόντος. Την κατάσταση εκμεταλλεύτηκε η Μάργκαρετ Θάτσερ, κερδίζοντας άνετα την επανεκλογή της το 1983.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/153#ixzz3W7tX7OSc