Ο μεγαλύτερος δάσκαλος του μπουζουκιού Στέλιος Ζαφειρίου, που δίδαξε όλους τους μεγάλους του μπουζουκιού, άφησε τον κόσμο αυτό και ταξιδεύει για την αιωνιότητα. Η εξόδιος ακολουθία του θα τελεσθεί το Σάββατο 21 Φεβρουαρίου στις 11 το πρωί στο Α΄ Κοιμητήριο Αθηνών
Ο Στέλιος Ζαφειρίου μουσικός δεξιοτέχνης του μπουζουκιού και συνθέτης λαϊκών τραγουδών γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη αλλά αρκετά νωρίς κατέβηκε στην Αθήνα όπου έκανε καριέρα σαν σολίστας στο μπουζούκι στις ηχογραφήσεις στον κινηματογράφο και στην νυχτερινή διασκέδαση. Συνεργάσθηκε στα στούντιο αλλά και στα νυχτερινά κέντρα με τους κορυφαίους τραγουδιστές Καζαντζίδη- Μαρινέλλα, Πόλυ Πάνου, Πάνο Γαβαλά, Γιάννη Πουλόπουλο, Σωτηρία Μπέλλου, Γιάννη Πάριο, Σταμάτη Κόκκοτα, Στράτο Διονυσίου, Τόλη Βοσκόπουλο κ.α. αλλά και με τους καλλίτερους Έλληνες συνθέτες και τραγουδοποιούς.
Για πολλά χρόνια ήταν σχεδόν αποκλειστικός εκτελεστής στις ηχογραφήσεις της LYRA, αλλά και στις εταιρίες Music Box και Odeon Minos καθώς και σε άλλες, μικρές και μεγάλες, εταιρείες όπου συνεργάσθηκε με τους σημαντικότερους συνθέτες και ενορχηστρωτές όπως Μίμης Πλέσσας, Γιώργος Ζαμπέτας, Κώστας Καπνίσης, Σταύρος Ξαρχάκος, Μάνος Χατζιδάκις, Γιάννης Σπανός, Κώστας Κλάββας, Γιώργος Κατσαρός, Μάνος Λοΐζος, Νίκος Μαμαγκάκης, Γιάννης Γλέζος, Τάκης Μουσαφίρης κ.α.
Σαν τραγουδοποιός, τέλος, έγραψε τραγούδια για τους Γιάννη Πουλόπουλο, Πόλυ Πάνου, Πάνο Γαβαλά, Χρηστάκη, Μαρινέλλα, Δημήτρη Μητροπάνο, Στράτο Διονυσίου, Τόλη Βοσκόπουλο, Σταμάτη Κόκκοτα, Αντώνη Καλογιάννη κ.α.
Σαν τραγουδοποιός, τέλος, έγραψε τραγούδια για τους Γιάννη Πουλόπουλο, Πόλυ Πάνου, Πάνο Γαβαλά, Χρηστάκη, Μαρινέλλα, Δημήτρη Μητροπάνο, Στράτο Διονυσίου, Τόλη Βοσκόπουλο, Σταμάτη Κόκκοτα, Αντώνη Καλογιάννη κ.α.
Αρκετά από τα τραγούδια του παραμένουν διαχρονικές επιτυχίες και ξεχωρίζουν για την ευρύτητα της μουσικής τους «γκάμας» από ανατολίτικες μελωδίες βαριά λαϊκά μέχρι μοντέρνα «εξευρωπαϊσμένα» ελαφρολαϊκά.
Σαν σολίστ στο μπουζούκι ο Στέλιος Ζαφειρίου ξεχώρισε για τον καθαρό του συναισθηματικό ήχο που τον έκανε περιζήτητο στα στούντιο τα χρόνια που ήταν ενεργός στην δισκογραφία.
Από τις αρχές του 1960 μέχρι τα μέσα του 1980 άφησε αμέτρητες ηχογραφήσεις σε όλα τα είδη του ελληνικού τραγουδιού.
Σαν σολίστ στο μπουζούκι ο Στέλιος Ζαφειρίου ξεχώρισε για τον καθαρό του συναισθηματικό ήχο που τον έκανε περιζήτητο στα στούντιο τα χρόνια που ήταν ενεργός στην δισκογραφία.
Από τις αρχές του 1960 μέχρι τα μέσα του 1980 άφησε αμέτρητες ηχογραφήσεις σε όλα τα είδη του ελληνικού τραγουδιού.
Πέρασε δημιουργικά από το τρίχορδο στο τετράχορδο στο οποίο αφιερώθηκε από το 1967 και μετά.
Ο λαμπερός ήχος του μπουζουκιού του χαρακτήρισε τα κλασσικά ελληνικά τραγούδια από τα παλιά ρεμπέτικα και τα λαϊκά μέχρι τις σύγχρονες δημιουργίες και πρωτοποριακές ενορχηστρώσεις. Ηχογράφησε αμέτρητα τραγούδια και οργανικά που μέχρι σήμερα είναι αξεπέραστα και αναμφίβολα μπορούμε να πούμε ότι ήταν ένας από τους καλλίτερους στουντιακούς μπουζουξήδες χωρίς να υποτιμάμε την ξεχωριστή παρουσία του στο πάλκο.
Υπήρξε για χρόνια αποκλειστικός σολίστας με τους Πάνο Γαβαλά, Μαρινέλλα, Βοσκόπουλο.
Ο Στέλιος Ζαφειρίου ήταν αυτός που έδωσε το βάπτισμα του πυρός στους μαθητές του Χρήστο Νικολόπουλο, Θανάση Πολυκανδριώτη, και Γρηγόρη Μπιθικώτση που παρέλαβαν την σκυτάλη και τον διαδέχθηκαν στα στούντιο ηχογραφήσεων υπερηφανευόμενοι για την θητεία τους δίπλα του.
Ο λαμπερός ήχος του μπουζουκιού του χαρακτήρισε τα κλασσικά ελληνικά τραγούδια από τα παλιά ρεμπέτικα και τα λαϊκά μέχρι τις σύγχρονες δημιουργίες και πρωτοποριακές ενορχηστρώσεις. Ηχογράφησε αμέτρητα τραγούδια και οργανικά που μέχρι σήμερα είναι αξεπέραστα και αναμφίβολα μπορούμε να πούμε ότι ήταν ένας από τους καλλίτερους στουντιακούς μπουζουξήδες χωρίς να υποτιμάμε την ξεχωριστή παρουσία του στο πάλκο.
Υπήρξε για χρόνια αποκλειστικός σολίστας με τους Πάνο Γαβαλά, Μαρινέλλα, Βοσκόπουλο.
Ο Στέλιος Ζαφειρίου ήταν αυτός που έδωσε το βάπτισμα του πυρός στους μαθητές του Χρήστο Νικολόπουλο, Θανάση Πολυκανδριώτη, και Γρηγόρη Μπιθικώτση που παρέλαβαν την σκυτάλη και τον διαδέχθηκαν στα στούντιο ηχογραφήσεων υπερηφανευόμενοι για την θητεία τους δίπλα του.
Ο ίδιος σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του θυμάται:
«Ξεκίνησα να παίζω σε ηλικία 16 χρονών μόνος μου, όχι με όργανο αλλά με ένα ξύλο από μία καρέκλα στο οποίο είχα βάλει πάνω μια χορδή! Εκεί επάνω έπαιζα όλα τα τραγούδια. Ένας θείος μου που έπαιζε κιθάρα, με είδε και έπεισε το πατέρα μου να μού πάρει μπουζούκι. Έτσι τον Ιούνιο του 1953 ξεκίνησα με το μπουζούκι και το χειμώνα με πήρε μαζί του ο θείος μου στο μαγαζί που δούλευε. Την επόμενη χρονιά δούλεψα πάλι με το θείο μου σε ένα μαγαζί στη Θεσσαλονίκη που τραγούδαγε ο Δημήτρης Ρουμελιώτης.
Ο Καζαντζίδης με άκουσε σε ένα μαγαζί στη Θεσσαλονίκη το 1955, όπου πια έπαιζα μόνος μου, και τραγουδούσε ο Τόλης ο Χάρμας. Με πήρε και πήγαμε στη Δράμα και στην Καβάλα το καλοκαίρι του ’56. Ο Καζαντζίδης ήτανε ήδη όνομα τότε. Έκτοτε δούλεψα πάλι στη Θεσσαλονίκη, πήγα φαντάρος και το ’61 με πήρε τηλέφωνο ο Καζαντζίδης να κατέβω Αθήνα.
3 χρόνια κράτησε η συνεργασία μας. Δουλέψαμε στην Τριάνα του Χειλά και στου Κουλουριώτη.
Εκεί ήμασταν δύο μπουζούκια. Εγώ και ο Αγγέλου. Το καλοκαίρι του ΄63 στου Κουλουριώτη ήρθε ο Ζαμπέτας και έγινε και η γνωριμία μας. Το ΄64 έφυγα από τον Καζαντζίδη και πήγα με το Γαβαλά και δουλέψαμε μαζί μέχρι το ’69 που έγινε η χούντα.
Μέχρι το ’66 έπαιζα τρίχορδο. Την εποχή εκείνη πέρασα στο τετράχορδο. Ήτανε η μόδα της εποχής. Εγώ τρίχορδο θα έπαιζα αλλά έφτιαξα ένα τετράχορδο στο Ζοζέφ το οποίο ήτανε τόσο καλό που με μάγεψε. Αυτό το όργανο με στιγμάτισε στο ύφος του παιξίματός μου.
Μία μεγάλη συνεργασία ήτανε αυτή με το Γιώργο Ζαμπέτα. Συνεργασία που άφησε εποχή. Από το ’63 που παίξαμε μαζί με πήρε στις ηχογραφήσεις που έκανε στο στούντιο σε δικά του κομμάτια και στου Ξαρχάκου, του Χατζιδάκι που έπαιζε τότε ο Ζαμπέτας. Με το Γιώργο παίζαμε πολύ «δεμένα». Νομίζω ταιριάξαμε και παικτικά και ψυχολογικά. Όπως έπαιζε ο Ζαμπέτας εγώ τον ακολουθούσα. Είχε ψυχή στο παίξιμο και το ίδιο έκανα κι εγώ. Πήρα πολλά πράγματα από αυτή τη συνεργασία.
«Ξεκίνησα να παίζω σε ηλικία 16 χρονών μόνος μου, όχι με όργανο αλλά με ένα ξύλο από μία καρέκλα στο οποίο είχα βάλει πάνω μια χορδή! Εκεί επάνω έπαιζα όλα τα τραγούδια. Ένας θείος μου που έπαιζε κιθάρα, με είδε και έπεισε το πατέρα μου να μού πάρει μπουζούκι. Έτσι τον Ιούνιο του 1953 ξεκίνησα με το μπουζούκι και το χειμώνα με πήρε μαζί του ο θείος μου στο μαγαζί που δούλευε. Την επόμενη χρονιά δούλεψα πάλι με το θείο μου σε ένα μαγαζί στη Θεσσαλονίκη που τραγούδαγε ο Δημήτρης Ρουμελιώτης.
Ο Καζαντζίδης με άκουσε σε ένα μαγαζί στη Θεσσαλονίκη το 1955, όπου πια έπαιζα μόνος μου, και τραγουδούσε ο Τόλης ο Χάρμας. Με πήρε και πήγαμε στη Δράμα και στην Καβάλα το καλοκαίρι του ’56. Ο Καζαντζίδης ήτανε ήδη όνομα τότε. Έκτοτε δούλεψα πάλι στη Θεσσαλονίκη, πήγα φαντάρος και το ’61 με πήρε τηλέφωνο ο Καζαντζίδης να κατέβω Αθήνα.
3 χρόνια κράτησε η συνεργασία μας. Δουλέψαμε στην Τριάνα του Χειλά και στου Κουλουριώτη.
Εκεί ήμασταν δύο μπουζούκια. Εγώ και ο Αγγέλου. Το καλοκαίρι του ΄63 στου Κουλουριώτη ήρθε ο Ζαμπέτας και έγινε και η γνωριμία μας. Το ΄64 έφυγα από τον Καζαντζίδη και πήγα με το Γαβαλά και δουλέψαμε μαζί μέχρι το ’69 που έγινε η χούντα.
Μέχρι το ’66 έπαιζα τρίχορδο. Την εποχή εκείνη πέρασα στο τετράχορδο. Ήτανε η μόδα της εποχής. Εγώ τρίχορδο θα έπαιζα αλλά έφτιαξα ένα τετράχορδο στο Ζοζέφ το οποίο ήτανε τόσο καλό που με μάγεψε. Αυτό το όργανο με στιγμάτισε στο ύφος του παιξίματός μου.
Μία μεγάλη συνεργασία ήτανε αυτή με το Γιώργο Ζαμπέτα. Συνεργασία που άφησε εποχή. Από το ’63 που παίξαμε μαζί με πήρε στις ηχογραφήσεις που έκανε στο στούντιο σε δικά του κομμάτια και στου Ξαρχάκου, του Χατζιδάκι που έπαιζε τότε ο Ζαμπέτας. Με το Γιώργο παίζαμε πολύ «δεμένα». Νομίζω ταιριάξαμε και παικτικά και ψυχολογικά. Όπως έπαιζε ο Ζαμπέτας εγώ τον ακολουθούσα. Είχε ψυχή στο παίξιμο και το ίδιο έκανα κι εγώ. Πήρα πολλά πράγματα από αυτή τη συνεργασία.
Ήταν από τους μουσικούς με τις περισσότερες ώρες εμπειρίας στο στούντιο. Ήτανε δύσκολα, έλεγε, γιατί δεν είχαμε τον τραγουδιστή και έπρεπε να παίξουμε και να θυμόμαστε τα μέτρα, που μπαίνει η απάντηση κλπ. Τότε παίζαμε όλη η ορχήστρα μαζί μία κι έξω. Αυτό απαιτούσε και γρήγορη αντίληψη. Τώρα με τα σύγχρονα μέσα γράφεις ξανά και ξανά και ο καθένας μόνος του και αυτό είναι πιο εύκολο. Δεν έμπαινες εύκολα στο στούντιο τότε. Έγραφαν μόνο οι καλύτεροι.
Τα τραγούδια που έπαιζα τότε εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να ακούγονται. Υπάρχουν κάποιοι που γράφουν καλά σήμερα αλλά είναι λίγοι. Είναι και η εποχή σήμερα περίεργη. Δεν υπάρχουν τα βιώματα που είχαμε εμείς τότε. Έχουν αλλάξει και οι εποχές και ο ήχος. Τώρα το μπουζούκι είναι κομπάρσος. Έχουν έρθει άλλα δεδομένα στη μουσική.
Μου αρέσει ο Καραντίνης. Είναι πολύ καλός. Και ο Στεργίου, ο Ολύμπιος και πολλά παιδιά ακόμα. Έχουμε πολλούς καλούς παίκτες.
Εκείνο που κάνει έναν παίκτη καλό είναι να βάζει την ψυχή του και να έχει προσωπικό ύφος. Βέβαια και η ταχύτητα παίζει ρόλο. Εγώ δεν ήμουνα από τους πολύ γρήγορους παίχτες γιατί ξεκίνησα παίζοντας με το αριστερό χέρι αλλά ο θείος μου το άλλαξε και με έβαλε να παίζω με το δεξί που δεν ήτανε τόσο δυνατό. Έτσι αυτό που έκανα ήτανε να παίζω με ψυχή και αυτό είναι που με χαρακτήρισε τόσα χρόνια. Και βέβαια μελέτη. Εγώ μελετούσα 15 ώρες τη μέρα όταν ξεκίναγα και δε σταμάτησα ποτέ να μελετάω!
Τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη μουσική τα συμβούλευε να μην το κάνουν. Να παίζουν, να γράφουν μουσική αλλά να έχουν μία άλλη δουλειά. Οι εποχές άλλαξαν και με 2 μέρες δουλειά τά πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Λιγοστεύουν οι μέρες εργασίας και αυξάνονται οι μουσικοί. Είναι μεγαλύτερη η προσφορά από τη ζήτηση. Δεν είναι για επάγγελμα πια.
Τα τραγούδια που έπαιζα τότε εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να ακούγονται. Υπάρχουν κάποιοι που γράφουν καλά σήμερα αλλά είναι λίγοι. Είναι και η εποχή σήμερα περίεργη. Δεν υπάρχουν τα βιώματα που είχαμε εμείς τότε. Έχουν αλλάξει και οι εποχές και ο ήχος. Τώρα το μπουζούκι είναι κομπάρσος. Έχουν έρθει άλλα δεδομένα στη μουσική.
Μου αρέσει ο Καραντίνης. Είναι πολύ καλός. Και ο Στεργίου, ο Ολύμπιος και πολλά παιδιά ακόμα. Έχουμε πολλούς καλούς παίκτες.
Εκείνο που κάνει έναν παίκτη καλό είναι να βάζει την ψυχή του και να έχει προσωπικό ύφος. Βέβαια και η ταχύτητα παίζει ρόλο. Εγώ δεν ήμουνα από τους πολύ γρήγορους παίχτες γιατί ξεκίνησα παίζοντας με το αριστερό χέρι αλλά ο θείος μου το άλλαξε και με έβαλε να παίζω με το δεξί που δεν ήτανε τόσο δυνατό. Έτσι αυτό που έκανα ήτανε να παίζω με ψυχή και αυτό είναι που με χαρακτήρισε τόσα χρόνια. Και βέβαια μελέτη. Εγώ μελετούσα 15 ώρες τη μέρα όταν ξεκίναγα και δε σταμάτησα ποτέ να μελετάω!
Τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη μουσική τα συμβούλευε να μην το κάνουν. Να παίζουν, να γράφουν μουσική αλλά να έχουν μία άλλη δουλειά. Οι εποχές άλλαξαν και με 2 μέρες δουλειά τά πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Λιγοστεύουν οι μέρες εργασίας και αυξάνονται οι μουσικοί. Είναι μεγαλύτερη η προσφορά από τη ζήτηση. Δεν είναι για επάγγελμα πια.
Ο Γιώργος Ζαμπέτας είχε πει για τον Στέλιο:
Το Στέλιο το Ζαφειρίου τον γνώρισα το 1962, τότε τον είχε πρωτοφέρει ο Καζαντζίδης απ” τη Θεσσαλονίκη. Ήταν ξενάκι εδώ στην Αθήνα και πολύ συνεσταλμένος. Κάναμε παρέα και με τη γυναίκα του την Άννα. Είχα μέχρι τότε δικό μου μπουζούκι, το Χρήστο το Δημόπουλο, αλλά δεν ήταν τόσο καλός και σβέλτος κι έτσι έκανα πρόταση στο Στελλάκη να με συνοδεύει. Όλα αυτά τα τραγούδια που έκανα μετά, με το Στέλιο τα παίζαμε. «Ξημερώματα». «Δειλινά» και τόσα άλλα. Είχε γράψει και μερικά τραγουδάκια. Είχε δώσει ένα τραγούδι στο Xρηστάκη, το «Είναι το κρύο τσουχτερό, να το αντέξω δε μπορώ», δικό του είναι αυτό. Χρυσό παιδί, βολικός, κάτσε-κάτσε, σήκω-σήκω. Τον είχε χρόνια ο Καζαντζίδης, χρόνια, αλλά μετά και μέχρι τώρα είναι αποκλειστικός μπουζουξής της Μαρινέλλας. Είναι και κουμπάροι με τη Μαρινέλλα. Ωραίος, γελαστός, πρόσχαρος. Ήταν καλός κι είχε και γνώμη και άποψη για τις μελωδίες σωστή.
Είναι κι απ” τους λίγους που ήρθαν να με δουν στο νοσοκομείο, όταν πέρασα τα προβλήματα με την υγεία μου. Έχουμε και οικογενειακές σχέσεις και φιλίες, τον αγαπάω πολύ το Στέλιο.
Καλός, εξαιρετικός μπουζουξής.
Και προσπάθησε πολύ για να παίζει με το δικό μου τρόπο, το δικό μου παίξιμο του μπουζουκιού. Αφού πολλοί, αρκετές φορές, μπερδευόντουσαν με το Στέλιο και νόμιζαν πως έπαιζα εγώ.
Γι” αυτό και τον ζητάγανε κιόλας στις ηχογραφήσεις.
Τον είχα σπρώξει κι εγώ βέβαια στη δισκογραφία, για να τον επιβάλω. Σε δίσκους ορχηστρικούς που έκανα στον Πατσιφά, τον έβαλα κι έκανε αποκλειστικά δικά του σόλα για να περάσει στις εταιρίες. Στα περισσότερα τραγούδια μου μαζί παίζουμε, μαζί με το Στελλάκη.
Καλό μπουζούκι είναι ο Στέλιος.
Πολύ καλός, στη σειρά των πρώτων. Από τους πιο καλούς μαθητές μου.
Δεξιοτέχνης και μάστορας στα σιγόντα.
Μεγάλος μάστορας! Μιλάω εγώ, ο Γιώργος ο Ζαμπέτας….. farosradio.gr
Το Στέλιο το Ζαφειρίου τον γνώρισα το 1962, τότε τον είχε πρωτοφέρει ο Καζαντζίδης απ” τη Θεσσαλονίκη. Ήταν ξενάκι εδώ στην Αθήνα και πολύ συνεσταλμένος. Κάναμε παρέα και με τη γυναίκα του την Άννα. Είχα μέχρι τότε δικό μου μπουζούκι, το Χρήστο το Δημόπουλο, αλλά δεν ήταν τόσο καλός και σβέλτος κι έτσι έκανα πρόταση στο Στελλάκη να με συνοδεύει. Όλα αυτά τα τραγούδια που έκανα μετά, με το Στέλιο τα παίζαμε. «Ξημερώματα». «Δειλινά» και τόσα άλλα. Είχε γράψει και μερικά τραγουδάκια. Είχε δώσει ένα τραγούδι στο Xρηστάκη, το «Είναι το κρύο τσουχτερό, να το αντέξω δε μπορώ», δικό του είναι αυτό. Χρυσό παιδί, βολικός, κάτσε-κάτσε, σήκω-σήκω. Τον είχε χρόνια ο Καζαντζίδης, χρόνια, αλλά μετά και μέχρι τώρα είναι αποκλειστικός μπουζουξής της Μαρινέλλας. Είναι και κουμπάροι με τη Μαρινέλλα. Ωραίος, γελαστός, πρόσχαρος. Ήταν καλός κι είχε και γνώμη και άποψη για τις μελωδίες σωστή.
Είναι κι απ” τους λίγους που ήρθαν να με δουν στο νοσοκομείο, όταν πέρασα τα προβλήματα με την υγεία μου. Έχουμε και οικογενειακές σχέσεις και φιλίες, τον αγαπάω πολύ το Στέλιο.
Καλός, εξαιρετικός μπουζουξής.
Και προσπάθησε πολύ για να παίζει με το δικό μου τρόπο, το δικό μου παίξιμο του μπουζουκιού. Αφού πολλοί, αρκετές φορές, μπερδευόντουσαν με το Στέλιο και νόμιζαν πως έπαιζα εγώ.
Γι” αυτό και τον ζητάγανε κιόλας στις ηχογραφήσεις.
Τον είχα σπρώξει κι εγώ βέβαια στη δισκογραφία, για να τον επιβάλω. Σε δίσκους ορχηστρικούς που έκανα στον Πατσιφά, τον έβαλα κι έκανε αποκλειστικά δικά του σόλα για να περάσει στις εταιρίες. Στα περισσότερα τραγούδια μου μαζί παίζουμε, μαζί με το Στελλάκη.
Καλό μπουζούκι είναι ο Στέλιος.
Πολύ καλός, στη σειρά των πρώτων. Από τους πιο καλούς μαθητές μου.
Δεξιοτέχνης και μάστορας στα σιγόντα.
Μεγάλος μάστορας! Μιλάω εγώ, ο Γιώργος ο Ζαμπέτας….. farosradio.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου