Λίγα λόγια για τον αντάρτη “Huey P. Newton” και τους Μαύρους Πάνθηρες
Move on over, or we ‘ll move on over you!
“Γράφει o Κώστας Φουρίκος”
Είναι δύσκολο, για πολλούς λόγους, να μπορέσουμε από εδώ, αυτήν τη χρονική στιγμή, να διηγηθούμε με τον τρόπο που θα έπρεπε, την ιστορία του Huey P. Newton, ή -πολύ περισσότερο- την ιστορία του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, του οποίου o Newton υπήρξε ιδρυτικό μέλος. Είναι δύσκολο δηλαδή να αποτυπωθεί ολοκληρωμένα το εύρος των πληροφοριών και των ερωτημάτων, για το πώς προέκυψε και πως τελείωσε, για το ποιες αδυναμίες μπορούμε να διακρίνουμε σήμερα και ποιες παρακαταθήκες άφησε στην αμερικάνικη πολιτική σκηνή -και όχι μόνο- το μαύρο κίνημα και ο σημαντικότερος πολιτικός σχηματισμός του: οι Μαύροι Πάνθηρες. Η οργάνωση που αποτέλεσε, σύμφωνα με τα λόγια του διαβόητου επικεφαλής του FBI, J. Edgar Hoover, τη «μεγαλύτερη απειλή για την εσωτερική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών».
Θα αρκεστούμε, παρόλα αυτά, να πούμε λίγα λόγια ως φόρο τιμής στον επαναστάτη τού χθες και ως αφετηρία περαιτέρω συζήτησης και μελέτης για τους επαναστάτες και τις επαναστάσεις του σήμερα. Μια συζήτηση που μάλλον είναι απίστευτα αναγκαία, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψιν μας γεγονότα, όπως αυτά των τελευταίων ημερών στο Μιζούρι των ΗΠΑ, αλλά και των τελευταίων χρόνων σε ολόκληρο τον κόσμο. Έστω και αν αυτή η συζήτηση γίνεται πολλές φορές με αυτές τις αφορμές του τύπου «σαν σήμερα», που προκύπτουν από ημερομηνίες γεννήσεων, ιδρύσεων και θανάτων.
Άβολο, ίσως, αλλά επιβεβλημένο εν τέλει, να στεκόμαστε με προσοχή και με κάθε αφορμή, σε εκείνα τα γεγονότα, τις καταστάσεις και τους ανθρώπους που συνέβαλαν αποφασιστικά στο να γραφτεί η ιστορία «των από κάτω», η ιστορία της ριζοσπαστικής θεωρίας και πρακτικής, η ιστορία της αλληλεγγύης και της περηφάνιας του εξεγερμένου λαού, η ιστορία που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούν ιδιαίτερα αυτοί, που στους ταραγμένους καιρούς που ζούμε, φιλοδοξούν να συμβάλλουν στο να γραφτούν νέες σελίδες ανατροπών και επαναστάσεων.
Στις 17 Φλεβάρη του 1942, λοιπόν, στο Μονρόε της Λουιζιάνα έρχεται στον κόσμο ο Huey P Newton, μια προσωπικότητα που θα αναστατώσει την πολιτική ζωή στις ΗΠΑ και θα γίνει σύμβολο αντίστασης για τους μαύρους και συνολικά τους καταπιεσμένους της χώρας που κάποτε υπόσχονταν το όνειρο. Και στις 22 Αυγούστου πέφτει νεκρός, διάτρητος από σφαίρες, εκεί μέσα στην καρδιά του θηρίου…
A. Huey P. Newton: τα πρώτα χρόνια
Ο Newton υπήρξε γέννημα θρέμμα του ριζοσπαστισμού που αναδύθηκε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’60, παιδί της λεγόμενης «New Left» (Νέα Αριστερά) και του μαύρου κινήματος. Γεννήθηκε στην Λουιζιάνα και μεγάλωσε στο Όκλαντ της Καλιφόρνια. Μιλώντας για εκείνα τα χρόνια έγραφε ότι «εξαναγκάζονταν να νιώθει ντροπή που ήταν μαύρος» . Αν και τελείωσε το 1959 το Τεχνικό Λύκειο του Όκλαντ, όπως παραδέχεται ο ίδιος, τότε δεν ήξερε ούτε καν να διαβάζει(!) Αποτελεί έτσι και παράδειγμα για το πόσο ταξικά διαρθρωμένο ήταν και είναι το εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ, με την ευθύνη (κονδύλια, εγκαταστάσεις κ.λπ.) της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, να αποτελεί υπόθεση των τοπικών αρχών, με αποτέλεσμα την πλήρη υποβάθμισή της στις φτωχές περιοχές όπου το μαύρο στοιχείο αποτελούσε την πλειοψηφία. Όπως λέει ο ίδιος στο επίσης αυτοβιογραφικό του έργο «Revolutionary Suicide»: «κατά τη διάρκεια εκείνης της μακράς περιόδου του δημόσιου σχολείου του Όκλαντ , δεν είχα ούτε ένα δάσκαλο που να με δίδαξε κάτι σχετικό με τη δική μου ζωή, τις δικές μου εμπειρίες. Δεν είχα ούτε ένα καθηγητή που να μου ξύπνησε την επιθυμία να μάθω περισσότερα ή να εξερευνήσω τους άγνωστους κόσμους της λογοτεχνίας, της επιστήμης και της ιστορίας. Το μόνο που έκαναν ήταν να προσπαθούν να με ληστεύουν από την αίσθηση της δικής μου ιδιαιτερότητας και αξίας και αυτή η διαδικασία σχεδόν σκότωσε την ορμή μου για γνώση».
Παρόλα αυτά, καταφέρνει ως αυτοδίδακτος να μάθει να διαβάζει και να γράφει χρησιμοποιώντας, ως πρώτο και βασικό του εργαλείο, το έργο του Πλάτωνα, «Πολιτεία»(!) Καταφέρνει έτσι να γίνει δεκτός στο Πανεπιστήμιο του Meritt, όπου και έρχεται σε επαφή με τη μαρξιστική και ευρύτερα ριζοσπαστική σκέψη. Ο ίδιος άλλωστε παραδέχεται ότι επηρεάστηκε από το έργο των Μαρξ, Λένιν, Μάο Τσε Τουνγκ, Φραντς Φάνον (μαρξιστής διανοούμενος – θεωρητικός του αλγερινού αντιαποικιοκρατικού αγώνα), Τσε Γκεβάρα και Μαλκολμ Χ. Συμμετέχει σε ομάδες ακτιβιστών υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων και στις 15 Οκτώβρη του 1966 ιδρύει μαζί με το Bonny Seale, το αρχικά επονομαζόμενο «Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων για την αυτοάμυνα» που στη συνέχεια καθιερώθηκε ως «Κόμμα Μαύροι Πάνθηρες».
B. Οι Μαύροι Πάνθηρες: Ίδρυση και ακμή
Ο Huey Newton χρησιμοποιούσε συχνά τον όρο «επαναστατικός ανθρωπισμός» για να συμπυκνώσει τη δράση του κόμματος. Εξ αρχής οι «Μαύροι Πάνθηρες» διαφοροποιήθηκαν από τον κυρίαρχο έως τότε στον χώρο των μαύρων ριζοσπαστών και ελεγχόμενο από ισλαμιστές Μαύρο Εθνικισμό, όσο και από την χριστιανική στη λογική της και «αυτο-ευνουχιστική» «παθητική αντίσταση» του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (Martin Luther King). Βασικά θεμέλια ιδεολογίας και πρακτικής για αυτήν την ιδιότυπη προλεταριακή οργάνωση είναι η μαύρη περηφάνια, η υπεράσπιση του μαύρου πληθυσμού και όλων των καταπιεσμένων στις ΗΠΑ, η επανάσταση και ο σοσιαλισμός. Το δικαίωμα στην ένοπλη αυτοάμυνα απέναντι στην αστυνομική βαρβαρότητα και καταστολή αλλά και τα «κοινοτικά προγράμματα επιβίωσης» στις φτωχές μαύρες περιοχές αποτελούν ταυτόχρονα μέσα για την ανάπτυξη των στόχων και της εμβέλειάς τους (η οποία είναι ταχύτατη με τη δημιουργία παραρτημάτων στις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ μέσα σε ένα χρόνο από την ίδρυσή τους), αλλά και πλευρές του επαναστατικού, ιδεολογικού και πολιτικού τους φορτίου.
Το δικαίωμα στην ένοπλη αυτοάμυνα που διακηρύσσουν μεταφράζεται γρήγορα σε συχνές συγκρούσεις με την αστυνομία και σε διαδηλώσεις με ένοπλη περιφρούρηση. Οι ΜΠ χρησιμοποιούσαν τα όπλα με σαφές αμυντικό χαρακτήρα, εκμεταλλευόμενοι και το νόμο για την ελευθερία της οπλοκατοχής, και τα έθεταν σε λειτουργία στις πάμπολες περιπτώσεις που δέχονταν επιθέσεις από κράτος και παρακράτος. Πίστευαν ότι η επανάσταση θα έρθει μόνο με την μαζική εξέγερση των καταπιεσμένων γι αυτό και οι επιθετικές τους ενέργειες θεωρούσαν ότι δεν έπρεπε να υποκαθιστούν αυτήν την κατεύθυνση αλλά να την υποβοηθούν, προστατεύοντας την ύπαρξη του κόμματος και του μαύρου και καταπιεσμένου πληθυσμού. Το μότο τους ήταν για τις γκετοποιημένες περιοχές ότι πρέπει να φτάσουν στο σημείο που για κάθε αστυνομική περιπολία να αντιστοιχεί και μια ένοπλη μιλίτσια του κόμματος.
Επικεφαλής αυτού του τομέα δουλειάς των ΜΠ είναι ο ίδιος ο Newton ως «υπουργός Άμυνας» (έτσι ονομάζονταν οι υπεύθυνοι της Κ.Ε. σε συγκεκριμένους τομείς, ενώ ο Bobby Seale είχε τη θέση του προέδρου). Ο Newton μάλιστα θα εμπλακεί σε θανάσιμη σύγκρουση, όταν μια περιπολία δύο αστυνομικών προσπαθεί παράνομα να τον αφοπλίσει το 1968. Ο Newton αρνείται, δέχεται επίθεση και καταφέρνει να διαφύγει, αφήνοντας πίσω του έναν νεκρό και έναν τραυματία, αλλά συλλαμβάνεται λίγο αργότερα. Το γεγονός αυτό, και εξαιτίας της αναγνωρισιμότητας του ίδιου, δημιουργεί έναν πραγματικό ξεσηκωμό. Χιλιάδες λευκοί, νέοι κυρίως, όντας ήδη πολέμιοι της στάσης των ΗΠΑ στο Βιετνάμ συνενώνουν τις φωνές τους με μαύρους υποστηρικτές των Μαύρων Πανθήρων φωνάζοντας “Free Huey”, δημιουργώντας ένα πρωτοφανές κίνημα αλληλεγγύης, που ενσωμάτωνε όλες τις κοινωνικές αντιθέσεις ανάμεσα στους εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Ο αγώνας για την απελευθέρωση ενός μαύρου επαναστάτη που κατηγορείται για την δολοφονία ενός λευκού αστυνομικού μετατρέπεται σε αγώνα ενάντια στην καταπίεση και στέλνει μήνυμα αντίστασης σε όλη την επικράτεια, δημιουργώντας πρωτοφανείς πονοκεφάλους στους κυρίαρχους κύκλους των ΗΠΑ. Το “Free Huey” κίνημα, όπως ονομάστηκε, δημιούργησε τέτοιο κλίμα για τη δίκη, ώστε να καταρρεύσει η κατηγορία για φόνο πρώτου βαθμού και να διαταχθεί η εκ νέου εκδίκαση της υπόθεσης.
Άλλα οξυμένα γεγονότα της ένοπλης αντιπαράθεσης με το κράτος αφορούν καταρχήν τον Μάιο του ’67, όταν ο Bobby Seale με μία ομάδα συντρόφων του εισβάλουν οπλισμένοι στην αίθουσα της νομοθετικής συνέλευσης της Καλιφόρνια, όπου συζητούνταν ένα νομοσχέδιο για την απαγόρευση της οπλοκατοχής στην πολιτεία. Τον Ιούνιο επίσης του ίδιου χρόνου, όταν ξεσπά μεγάλη εξέγερση στο Marion μετά από τη δολοφονία ενός Πάνθηρα από την αστυνομία, οι ταραχές διαρκούν 7 ολόκληρες μέρες με 47 νεκρούς και 7000 τραυματίες από τις σφαίρες της αστυνομίας και της εθνοφρουράς και αποδεικνύουν έναν πραγματικό πόλεμο που είχε ξεσπάσει στο εσωτερικό των Η.Π.Α. ταυτόχρονα με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που διεξήγαγε η χώρα στο Βιετνάμ.
Όσον αφορά τα κοινοτικά «προγράμματα επιβίωσης», ψυχή των οποίων και πάλι θεωρείται ο «υπουργός άμυνας» του κόμματος, αυτά στόχευαν στη βελτίωση των υλικών συνθηκών του άπορου μαύρου πληθυσμού και την ενίσχυση του αισθήματος της ύπαρξης κοινότητας (community), τα μέλη της οποίας ήταν σε θέση να αυτοπροστατευθούν από τον κρατικό και παρακρατικό ρατσισμό, να βελτιώσουν τη ζωή τους και να συγκρουστούν με το έγκλημα, από το οποίο κυρίως υπέφεραν τα ίδια. Τα προγράμματα αλληλοβοήθειας γέννησαν και συζητήσεις εντός του κόμματος -που αναδεικνύουν και το υψηλό επίπεδο ριζοσπαστικοποίησης που υπήρχε εντός του- για το κατά πόσο ωφελούσαν την υπόθεση της επανάστασης ή την έβλαπταν παρέχοντας πρόσκαιρη ανακούφιση. Η λογική στην οποία οι Πάνθηρες είχαν καταλήξει ήταν, ότι με αυτόν τον τρόπο δεν παραμερίζεται η επαναστατική προπαγάνδα. Τα προγράμματα, τα οποία τελικά ξεπέρασαν τα 35, υλοποιούνταν από τα μέλη του κόμματος κάτω από το σύνθημα “η επιβίωση οδηγεί στην επανάσταση”. Ενδεικτικά το πρώτο σχετικό πρόγραμμα ήταν το δωρεάν πρωινό για τα παιδιά, που, ενώ ξεκίνησε από μια καθολική εκκλησία του San Francisco, σύντομα επεκτάθηκε σε όλες τις πόλεις της επικράτειας, όπου υπήρχαν παραρτήματα του κόμματος. Κάθε μέρα χιλιάδες φτωχά και πεινασμένα παιδιά είχαν πρόσβαση σε φαγητό από το κόμμα, που έβρισκε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να προπαγανδίσει την επανάσταση. Ο ίδιος ο Huey Newton ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «αυτό που ενοχλούσε περισσότερο το FBI ήταν τα προγράμματα επιβίωσης που παρείχαν υπηρεσίες στις κοινότητες. Το δημοφιλές δωρεάν πρόγραμμα πρωινού ήταν ένα αγκάθι στα πλευρά του J Edgar Hoover. Μην έχοντας κάτι για να δυσφημήσει το πρόγραμμα, το FBI αποφάσισε να το καταστρέψει».
Γ. Παρακμή και ήττα: Όταν οι αρουραίοι* του Hoover λύγισαν τους πάνθηρες του Newton…
Η παρακμή και το τέλος δυστυχώς έρχονται τόσο γρήγορα όσο σχεδόν και η ακμή για τους Πάνθηρες. Αυτό γίνεται κυρίως μέσω της ευθείας επίθεσης του κράτους και ειδικά του FBI για την οποία κάναμε λόγο και προηγουμένως. Ήταν μια επίθεση που οι Πάνθηρες και ευρύτερα το ριζοσπαστικό κίνημα φάνηκε πως δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει. Λέγεται ορθώς, πως ο τρόπος που το FBI, ειδικά, οργάνωσε την προσπάθεια να εξοντώσει τους Πάνθηρες, αποτέλεσε τη διαδικασία που ανέδειξε, γιγάντωσε και αναδιοργάνωσε την ίδια την υπηρεσία. Η επανεργοποίηση και αναβάθμιση του -μακαρθικής προέλευσης- προγράμματος COINTELPRO (Counter Intelligence Programme – «πρόγραμμα αντι-κατασκοπείας») που δημιουργήθηκε το 1956 για να καταπολεμήσει το Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ και άλλες ριζοσπαστικές ομάδες αποτέλεσε το βραχίονα αυτής της προσπάθειας, που περιελάμβανε μια σειρά νόμιμων αλλά κυρίως παράνομων ενεργειών με στόχο το τσάκισμα των Πανθήρων. Οι στοχευμένες δολοφονίες μεσαίων και ανώτερων στελεχών του κόμματος, η απόκτηση πρόσβασης και η δυνατότητα παραχάραξης της τηλεφωνικής επικοινωνίας και της αλληλογραφίας των Πανθήρων, η διάδοση ψευδών ειδήσεων και μαύρης προπαγάνδας στα Μέσα, η έκδοση και διακίνηση ψεύτικου υλικού από το FBI για λογαριασμό της οργάνωσης, οι ψεύτικες οργανώσεις που δημιουργήθηκαν ως δήθεν αριστερή αντιπολίτευση, η δημιουργία υποψιών και εντυπώσεων ότι άτομα ή μέλη των ΜΠ είναι χαφιέδες της αστυνομίας ή ένοχοι κατάχρησης χρημάτων ήταν οι βασικές πλευρές αυτής της επίθεσης που κυρίως στόχευε, πέρα από το να δυσφημήσει τους Πάνθηρες στην αμερικάνικη κοινωνία και να αποκτηθεί εποπτεία των κινήσεών τους, στο να δημιουργήσει σύγχυση, διασπάσεις και παράνοια στο εσωτερικό τους.
Ο Bobby Seale απομακρύνεται, πολλά στελέχη διαγράφονται, σκοτώνονται ή αποχωρούν ενώ ο Huey κατηγορείται εκ νέου για το φόνο μιας νεαρής πόρνης και αυτοεξορίζεται στη Κούβα, όπου φιλοξενείται θερμά από τον Φιντέλ Κάστρο, για να αποφύγει τη στημένη δίκη. Το κόμμα, πέραν των άλλων δεινών, μένει ακέφαλο. Το πανίσχυρο κράτος των Η.Π.Α. είχε κερδίσει. Οι Μαύροι Πάνθηρες που είχαν έρθει σε άμεση αντιπαράθεση μαζί του είχαν ουσιαστικά συντριβεί αμείλικτα. Προηγουμένως βέβαια, είχαν καταφέρει να επιτύχουν εκπληκτικά αποτελέσματα ακόμη και σε κοινοβουλευτικά γήπεδα με χαρακτηριστική την αυτόνομη κάθοδο στις δημοτικές εκλογές του Oakland με υποψήφιο δήμαρχο τον ίδιο τον Bobby Seale, όπου κατορθώνουν να κερδίσουν τη δεύτερη θέση αποσπώντας το 40% των ψήφων! Το ζήτημα που προκύπτει προφανώς, πέρα από τις εσωτερικές τους διαμάχες για την έκταση της χρήσης βίας, για το χειρισμό της συμμαχίας με τους λευκους κ.α., είναι τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει οι ΜΠ, πέρα από το οργανωτικό επίπεδο, στο αμιγώς πολιτικό, για να αναπτύξουν τη δύναμη τους και να μπορούν να αντιμετωπίσουν την επίθεση. Δε μπορεί να απαντηθεί εδώ συνολικά, αλλά αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι παρά τις κατηγορίες για «μαύρο εθνικισμό» οι ΜΠ έδειχναν να κατανοούν την ανάγκη να ενώσουν συνολικά τους καταπιεσμένους πληθυσμούς της Αμερικής. Συνδέθηκαν με πολλές οργανώσεις άλλων έγχρωμων κοινοτήτων στις ΗΠΑ αλλά και με ριζοσπαστικές «οργανώσεις λευκών», όπως για παράδειγμα το Κόμμα των Λευκών Πανθήρων (που συγκροτήθηκε ως απάντηση σε μια συνέντευξη του Newton που με τη σειρά του απαντούσε στο τι μπορεί να κάνουν οι λευκοί που συμφωνούν με τις απόψεις τους, για να τους στηρίξουν, λέγοντας «ας φτιάξουν το κόμμα των λευκών πανθήρων»), τους Γίπις («Youth International Party», Y.I.P, «Yippies»), το Μέτωπο Απελευθέρωσης των Ομοφυλοφίλων («Gay Liberation Front»), το SDS («Students for a Democratic Society», «Φοιτητές για μία Δημοκρατική Κοινωνία»), κ.ά. Παρόλα αυτά δεν κατόρθωσαν να προχωρήσουν όσο αποφασιστικά ίσως έπρεπε σε αυτό το κομμάτι. Ή ίσως δε μπόρεσαν να δουν όσο ξεκάθαρα χρειαζόταν αυτόν τον στόχο. Μπορεί να ακουστεί μελοδραματικό ή και νομοτελειακό, αλλά θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι το πιο δυναμικό κομμάτι της αμφισβήτησης στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ ήταν καταδικασμένο ή να μετασχηματιστεί πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά σε συνολικό κίνημα των προλετάριων και καταπιεσμένων των ΗΠΑ, ή να ηττηθεί…
Όταν ο Newton επιστρέφει στις ΗΠΑ το 1977 και απαλλάσσεται από τις κατηγορίες που τον βαρύνουν, προσπαθεί μάταια να αναδιοργανώσει το κόμμα και να το εκκαθαρίσει από τους χαφιέδες. Στο κόμμα έχει υπάρξει «σχίσμα», αυτονομήσεις όπως ο Black Liberation Army και τα παραρτήματα είναι αποδυναμωμένα, έχοντας δεχτεί όλα σχεδόν αστυνομικές επιθέσεις. Χωρίς να τα καταφέρει και όντας πλέον ψυχολογικά καταπονημένος, θα λυγίσει και ο ίδιος οδηγούμενος σε εξαρτήσεις και αδιέξοδες καταστάσεις. Πιο πριν πάντως, έχει κατορθώσει, αυτός, ο πρώην αναλφάβητος, να ολοκληρώσει τις σπουδές του σε επίπεδο διδακτορικού στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 οι Μαύροι Πάνθηρες έχουν σταματήσει να αποτελούν πια απειλή. Κάποια χρόνια αργότερα μάλιστα, o Huey θα πέσει νεκρός από αντίπαλη ένοπλη ομάδα μαύρων, που εμπλεκόταν και σε διακίνηση ναρκωτικών. Είναι 22 Αυγούστου του σημαδιακού 1989, όταν προλαβαίνει να φωνάξει πριν χάσει τη ζωή του, σύμφωνα με τη μαρτυρία του ίδιου του δολοφόνου του: «Μπορείς να σκοτώσεις το σώμα μου, αλλά όχι τη ψυχή μου. Η ψυχή μου θα ζει για πάντα.» Αμέσως μετά δέχεται δυο σφαίρες στο κεφάλι και πέφτει νεκρός στο 9th Street του δυτικού Όκλαντ, μια από τις πρώτες περιοχές, στην οποία κάτω από την καθοδήγησή του, ως υπουργού άμυνας, είχε δημιουργηθεί πρόγραμμα δωρεάν πρωινού, στο οποίο πολλά μικρά αφροαμερικανάκια κατάφερναν να βρίσκουν φαγητό λίγο πριν πάνε στο σχολείο…
*rat= αρουραίος, χρησιμοποιείται μεταφορικά ως ρήμα και ουσιαστικό και για να περιγράψει και να ονοματίσει το «καρφί», το «κάρφωμα», τους συνεργαζόμενους με την αστυνομία και το FBI, τους ασφαλίτες όπως ονομάζονται κι εδώ
Δ. Αντί επιλόγου…
Ο Malcolm X έλεγε το 1964: «Πιστεύω ότι θα υπάρξει τελικά μια σύγκρουση ανάμεσα στους καταπιεστές και τους καταπιεζόμενους. Μια σύγκρουση ανάμεσα σε αυτούς που επιδιώκουν την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ισότητα και εκείνους που θέλουν να συνεχίσουν με το σύστημα της εκμετάλλευσης. Πιστεύω ότι θα υπάρξει μιας τέτοιας τάξεως σύγκρουση, αλλά αυτή δε θα βασίζεται στο χρώμα του δέρματος…»
Ο ίδιος δεν πρόλαβε τους Μαύρους Πάνθηρες. Δολοφονήθηκε έναν Φλεβάρη επίσης, από την οργάνωση που τον ανέδειξε αλλά από την οποία τελικά αποχώρησε, διαφωνώντας. Το «Έθνος του Ισλάμ», τον δολοφόνησε κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του, στις 21/2 του 1965, ένα χρόνο πριν από την ίδρυση των Μαύρων Πανθήρων. Αποτέλεσε σημαντική επιρροή για τους ΜΠ όσον αφορά τα στοιχεία της δημιουργίας του ρεύματος της μαύρης περηφάνιας και του αγώνα μέχρι τέλους για την υπεράσπιση των μαύρων από το ρατσιστικό κράτος των ΗΠΑ. Τους κληροδότησε τα στοιχεία της ανάδειξης της ιστορίας και των παραδόσεων ενός λαού που του επιβαλλόταν να θεωρείται παρακατιανός και υποδεέστερος από μια καθολική κουλτούρα και από ένα ολόκληρο κράτος, πολλά χρόνια μετά την απαγόρευση της δουλείας. Τους συνέδεσε με εκείνο το ρεύμα σημαντικών καλλιτεχνών ή αθλητών όπως ο μποξέρ Μωχάμεντ Άλι. Αφροαμερικάνων, που ασπάζονταν τον ισλαμισμό και άλλαζαν το όνομά τους ως αντίδραση στη λευκή κουλτούρα και θρησκεία, που τους ήθελε υπηρέτες ή στην καλύτερη αντικείμενα ψυχαγωγίας. Οι ίδιοι οι Πάνθηρες προέρχονταν εξ’ αντικειμένου από αυτό το ρεύμα και ο Malcolm δε θα μπορούσε παρά να είναι ένας από τους καλύτερούς τους συνδέσμους, αφού κι αυτός κατάφερε σε ένα βαθμό -κατά την άποψή μας- να υπερβεί τις αναποτελεσματικές πλευρές αυτού του ίδιου ρεύματος, και υπέδειξε σαφώς, σε αντίθεση με την έτερη μεγάλη μορφή του μαύρου κινήματος, τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, ότι τα πράγματα θα άλλαζαν μέσα από τη σύγκρουση, έστω κι αν αυτή θα έπρεπε να είναι ένοπλη. Ίσως τα δικά του λόγια, που παραθέσαμε και παραπάνω, να ταίριαζαν περισσότερο στο κλείσιμο αυτού του μάλλον ελλιπούς άρθρου για τον Huey P. Newton και τους Μαύρους Πάνθηρες.
Ίσως πάλι να μπορούμε να δανειστούμε τα λόγια του Αντόνιο Γκράμσι για το κλείσιμο, που διακήρυττε μέσα από τη φυλακή, ότι, «οι μαχητές δεν μπορούν και δεν πρέπει να ελεεινολογούν τη μοίρα τους, επειδή πάλεψαν όχι γιατί τους εξανάγκασε κανείς, αλλά γιατί το θέλησαν οι ίδιοι συνειδητά». Με την πεποίθηση ότι ταιριάζουν όχι μόνο στον ίδιο, για την κατάσταση στην οποία βρισκόταν όταν τα είπε, αλλά και στην ιστορία των Μαύρων Πανθήρων. Όπως και να έχει μπορούμε απλά να αρκεστούμε στα λόγια του ίδιου του Huey P. Newton, για την επανάσταση, ή να ακούσουμε τους Dead Prez που αποτίουν φόρο τιμής σ’ αυτόν, στον Malcolm Χ και τον Marcus Garvey (τζαμαϊκανό ήρωα του «ρασταφάρι» κινήματος και κήρυκα του παναφρικανισμού), ή ακόμη να φέρουμε στο μυαλό μας την εικόνα των ολυμπιονικών Τόμμυ Σμιθ και Τζων Κάρλος στους Ολυμπιακούς του Μεξικού, το καλοκαίρι του 1968, με τις μαύρες, γαντοφορεμένες, «αλά πάνθηρες» σφιγμένες γροθιές τους , υψωμένες στον αέρα. Και να στείλουμε αγωνιστικούς χαιρετισμούς στον Newton και τους συντρόφους του, με την υπόσχεση ότι θα προσπαθήσουμε να γραφτούν ιστορίες στο όνομα της κοινωνικής απελευθέρωσης, αντάξιες και σημαντικότερες ακόμη από τις δικές τους, όπως θα αποζητούσε το ίδιο, το δικό τους, εξεγερμένο πνεύμα…
“Η επανάσταση δεν δέχεται κανένα συμβιβασμό. Δεν θα συμβιβαστούμε γιατί το θέμα είναι πολύ βασικό. Αν συμβιβαστούμε είναι σαν να ξεπουλάμε την ελευθερία μας, την επανάσταση. Κι εμείς αρνούμαστε τη σκλαβιά. Καλύτερα να πεθάνουμε παρά να συνεχίσουμε να ζούμε σε αυτή την κατάσταση. Αν συμβιβαστούμε δεν θα χάσουμε μόνο την ελευθερία μας αλλά και την ανθρωπιά μας. Ξέρουμε ότι παλεύουμε ενάντια στην υψηλή τεχνολογία αυτής της χώρας και καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχουνε μόνο χάρτινες τίγρεις όπως λεει ο Μάο, αλλά και αληθινές, γιατί είναι σε θέση να εξοντώνουν μυριάδες ανθρώπους. Αλλά με το πέρασμα του χρόνου θα αποδειχθούν χάρτινες, γιατί στην πραγματικότητα δεν έχουν καμία σχέση με την ανθρωπότητα. Έχουν διαχωριστεί από τους ανθρώπους. Ξέρουμε ότι ο εχθρός διαθέτει τεράστια δύναμη, όμως για μας είναι επιτακτική ανάγκη να νικήσουμε, να ξαναβρούμε τον εαυτό μας, την ανθρωπιά μας και αυτό είναι το βασικότερο. Γι’ αυτό, ή θα νικήσουμε ή θα παραμείνουμε σκλάβοι. Ή θα νικήσουμε, ή θα πεθάνουμε στην προσπάθεια μας να νικήσουμε”.
Huey P. Newton, «Υπουργός Άμυνας» του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων
- Φιλμογραφία:
Göran Hugo Olsson, “Black Power Mixtape 1967-1975″, , 2011
Mario Van Peebles, “Panther”, 1995
Spike Lee, “Malcolm X”, 1992
- (Ενδεικτική) Βιβλιογραφία:
Angela Y. Davis, “Angela Davis: An Autobiography“, International Publishers Company, 1989
Bobby Seale, “Seize the Time”, Black Classic Press, Baltimore, 1997
David Hilliard, “The Black Panther Party: Service to the People Programs”, University of New Mexico Press, 2010
David Hilliard, “The Black Panther: Intercommunal News Service”, Atria Books, 2008
Elaine Βrown, “A Taste of Power. A Black Woman’s Story”, Anchor Books, New York, 1993
Huey P. Newton, “War Against the Panthers: A Study of Repression in America”, University of California 1980
Huey P. Newton”, “Revolutionary Suicide”, Penguin Group Inc., 2009
Malcolm X – Ossie Davis, “The Autobiography of Malcolm X”, Random House Publishing Group, 1987
Πηγή. http://www.toperiodiko.gr/huey-p-newton
Άβολο, ίσως, αλλά επιβεβλημένο εν τέλει, να στεκόμαστε με προσοχή και με κάθε αφορμή, σε εκείνα τα γεγονότα, τις καταστάσεις και τους ανθρώπους που συνέβαλαν αποφασιστικά στο να γραφτεί η ιστορία «των από κάτω», η ιστορία της ριζοσπαστικής θεωρίας και πρακτικής, η ιστορία της αλληλεγγύης και της περηφάνιας του εξεγερμένου λαού, η ιστορία που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούν ιδιαίτερα αυτοί, που στους ταραγμένους καιρούς που ζούμε, φιλοδοξούν να συμβάλλουν στο να γραφτούν νέες σελίδες ανατροπών και επαναστάσεων.
Στις 17 Φλεβάρη του 1942, λοιπόν, στο Μονρόε της Λουιζιάνα έρχεται στον κόσμο ο Huey P Newton, μια προσωπικότητα που θα αναστατώσει την πολιτική ζωή στις ΗΠΑ και θα γίνει σύμβολο αντίστασης για τους μαύρους και συνολικά τους καταπιεσμένους της χώρας που κάποτε υπόσχονταν το όνειρο. Και στις 22 Αυγούστου πέφτει νεκρός, διάτρητος από σφαίρες, εκεί μέσα στην καρδιά του θηρίου…
A. Huey P. Newton: τα πρώτα χρόνια
Ο Newton υπήρξε γέννημα θρέμμα του ριζοσπαστισμού που αναδύθηκε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’60, παιδί της λεγόμενης «New Left» (Νέα Αριστερά) και του μαύρου κινήματος. Γεννήθηκε στην Λουιζιάνα και μεγάλωσε στο Όκλαντ της Καλιφόρνια. Μιλώντας για εκείνα τα χρόνια έγραφε ότι «εξαναγκάζονταν να νιώθει ντροπή που ήταν μαύρος» . Αν και τελείωσε το 1959 το Τεχνικό Λύκειο του Όκλαντ, όπως παραδέχεται ο ίδιος, τότε δεν ήξερε ούτε καν να διαβάζει(!) Αποτελεί έτσι και παράδειγμα για το πόσο ταξικά διαρθρωμένο ήταν και είναι το εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ, με την ευθύνη (κονδύλια, εγκαταστάσεις κ.λπ.) της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, να αποτελεί υπόθεση των τοπικών αρχών, με αποτέλεσμα την πλήρη υποβάθμισή της στις φτωχές περιοχές όπου το μαύρο στοιχείο αποτελούσε την πλειοψηφία. Όπως λέει ο ίδιος στο επίσης αυτοβιογραφικό του έργο «Revolutionary Suicide»: «κατά τη διάρκεια εκείνης της μακράς περιόδου του δημόσιου σχολείου του Όκλαντ , δεν είχα ούτε ένα δάσκαλο που να με δίδαξε κάτι σχετικό με τη δική μου ζωή, τις δικές μου εμπειρίες. Δεν είχα ούτε ένα καθηγητή που να μου ξύπνησε την επιθυμία να μάθω περισσότερα ή να εξερευνήσω τους άγνωστους κόσμους της λογοτεχνίας, της επιστήμης και της ιστορίας. Το μόνο που έκαναν ήταν να προσπαθούν να με ληστεύουν από την αίσθηση της δικής μου ιδιαιτερότητας και αξίας και αυτή η διαδικασία σχεδόν σκότωσε την ορμή μου για γνώση».
Παρόλα αυτά, καταφέρνει ως αυτοδίδακτος να μάθει να διαβάζει και να γράφει χρησιμοποιώντας, ως πρώτο και βασικό του εργαλείο, το έργο του Πλάτωνα, «Πολιτεία»(!) Καταφέρνει έτσι να γίνει δεκτός στο Πανεπιστήμιο του Meritt, όπου και έρχεται σε επαφή με τη μαρξιστική και ευρύτερα ριζοσπαστική σκέψη. Ο ίδιος άλλωστε παραδέχεται ότι επηρεάστηκε από το έργο των Μαρξ, Λένιν, Μάο Τσε Τουνγκ, Φραντς Φάνον (μαρξιστής διανοούμενος – θεωρητικός του αλγερινού αντιαποικιοκρατικού αγώνα), Τσε Γκεβάρα και Μαλκολμ Χ. Συμμετέχει σε ομάδες ακτιβιστών υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων και στις 15 Οκτώβρη του 1966 ιδρύει μαζί με το Bonny Seale, το αρχικά επονομαζόμενο «Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων για την αυτοάμυνα» που στη συνέχεια καθιερώθηκε ως «Κόμμα Μαύροι Πάνθηρες».
B. Οι Μαύροι Πάνθηρες: Ίδρυση και ακμή
Το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων δεν θα αντιμετωπίσει το ρατσισμό με ρατσισμό. Θα αντιπαλέψει το ρατσισμό με την αλληλεγγύη. Δε θα αντιπαλέψει τον καπιταλισμό με (μαύρο) καπιταλισμό, αλλά με την εφαρμογή του σοσιαλισμού και του σοσιαλιστικού προγράμματος για το λαό. Δεν θα αντιπαλέψουμε τον ιμπεριαλισμό της κυβέρνησης των Η.Π.Α. με περισσότερο ιμπεριαλισμό, επειδή οι λαοί όλου του κόσμου και οι φυλές, ειδικά στην Αμερική, πρέπει να αντιπαλέψουν τον ιμπεριαλισμό με όπλο τον προλεταριακό διεθνισμό.Από την απόφαση της Κεντρικής επιτροπής του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, 27 Απρίλη 1969
Ο Huey Newton χρησιμοποιούσε συχνά τον όρο «επαναστατικός ανθρωπισμός» για να συμπυκνώσει τη δράση του κόμματος. Εξ αρχής οι «Μαύροι Πάνθηρες» διαφοροποιήθηκαν από τον κυρίαρχο έως τότε στον χώρο των μαύρων ριζοσπαστών και ελεγχόμενο από ισλαμιστές Μαύρο Εθνικισμό, όσο και από την χριστιανική στη λογική της και «αυτο-ευνουχιστική» «παθητική αντίσταση» του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (Martin Luther King). Βασικά θεμέλια ιδεολογίας και πρακτικής για αυτήν την ιδιότυπη προλεταριακή οργάνωση είναι η μαύρη περηφάνια, η υπεράσπιση του μαύρου πληθυσμού και όλων των καταπιεσμένων στις ΗΠΑ, η επανάσταση και ο σοσιαλισμός. Το δικαίωμα στην ένοπλη αυτοάμυνα απέναντι στην αστυνομική βαρβαρότητα και καταστολή αλλά και τα «κοινοτικά προγράμματα επιβίωσης» στις φτωχές μαύρες περιοχές αποτελούν ταυτόχρονα μέσα για την ανάπτυξη των στόχων και της εμβέλειάς τους (η οποία είναι ταχύτατη με τη δημιουργία παραρτημάτων στις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ μέσα σε ένα χρόνο από την ίδρυσή τους), αλλά και πλευρές του επαναστατικού, ιδεολογικού και πολιτικού τους φορτίου.
Το δικαίωμα στην ένοπλη αυτοάμυνα που διακηρύσσουν μεταφράζεται γρήγορα σε συχνές συγκρούσεις με την αστυνομία και σε διαδηλώσεις με ένοπλη περιφρούρηση. Οι ΜΠ χρησιμοποιούσαν τα όπλα με σαφές αμυντικό χαρακτήρα, εκμεταλλευόμενοι και το νόμο για την ελευθερία της οπλοκατοχής, και τα έθεταν σε λειτουργία στις πάμπολες περιπτώσεις που δέχονταν επιθέσεις από κράτος και παρακράτος. Πίστευαν ότι η επανάσταση θα έρθει μόνο με την μαζική εξέγερση των καταπιεσμένων γι αυτό και οι επιθετικές τους ενέργειες θεωρούσαν ότι δεν έπρεπε να υποκαθιστούν αυτήν την κατεύθυνση αλλά να την υποβοηθούν, προστατεύοντας την ύπαρξη του κόμματος και του μαύρου και καταπιεσμένου πληθυσμού. Το μότο τους ήταν για τις γκετοποιημένες περιοχές ότι πρέπει να φτάσουν στο σημείο που για κάθε αστυνομική περιπολία να αντιστοιχεί και μια ένοπλη μιλίτσια του κόμματος.
Επικεφαλής αυτού του τομέα δουλειάς των ΜΠ είναι ο ίδιος ο Newton ως «υπουργός Άμυνας» (έτσι ονομάζονταν οι υπεύθυνοι της Κ.Ε. σε συγκεκριμένους τομείς, ενώ ο Bobby Seale είχε τη θέση του προέδρου). Ο Newton μάλιστα θα εμπλακεί σε θανάσιμη σύγκρουση, όταν μια περιπολία δύο αστυνομικών προσπαθεί παράνομα να τον αφοπλίσει το 1968. Ο Newton αρνείται, δέχεται επίθεση και καταφέρνει να διαφύγει, αφήνοντας πίσω του έναν νεκρό και έναν τραυματία, αλλά συλλαμβάνεται λίγο αργότερα. Το γεγονός αυτό, και εξαιτίας της αναγνωρισιμότητας του ίδιου, δημιουργεί έναν πραγματικό ξεσηκωμό. Χιλιάδες λευκοί, νέοι κυρίως, όντας ήδη πολέμιοι της στάσης των ΗΠΑ στο Βιετνάμ συνενώνουν τις φωνές τους με μαύρους υποστηρικτές των Μαύρων Πανθήρων φωνάζοντας “Free Huey”, δημιουργώντας ένα πρωτοφανές κίνημα αλληλεγγύης, που ενσωμάτωνε όλες τις κοινωνικές αντιθέσεις ανάμεσα στους εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Ο αγώνας για την απελευθέρωση ενός μαύρου επαναστάτη που κατηγορείται για την δολοφονία ενός λευκού αστυνομικού μετατρέπεται σε αγώνα ενάντια στην καταπίεση και στέλνει μήνυμα αντίστασης σε όλη την επικράτεια, δημιουργώντας πρωτοφανείς πονοκεφάλους στους κυρίαρχους κύκλους των ΗΠΑ. Το “Free Huey” κίνημα, όπως ονομάστηκε, δημιούργησε τέτοιο κλίμα για τη δίκη, ώστε να καταρρεύσει η κατηγορία για φόνο πρώτου βαθμού και να διαταχθεί η εκ νέου εκδίκαση της υπόθεσης.Άλλα οξυμένα γεγονότα της ένοπλης αντιπαράθεσης με το κράτος αφορούν καταρχήν τον Μάιο του ’67, όταν ο Bobby Seale με μία ομάδα συντρόφων του εισβάλουν οπλισμένοι στην αίθουσα της νομοθετικής συνέλευσης της Καλιφόρνια, όπου συζητούνταν ένα νομοσχέδιο για την απαγόρευση της οπλοκατοχής στην πολιτεία. Τον Ιούνιο επίσης του ίδιου χρόνου, όταν ξεσπά μεγάλη εξέγερση στο Marion μετά από τη δολοφονία ενός Πάνθηρα από την αστυνομία, οι ταραχές διαρκούν 7 ολόκληρες μέρες με 47 νεκρούς και 7000 τραυματίες από τις σφαίρες της αστυνομίας και της εθνοφρουράς και αποδεικνύουν έναν πραγματικό πόλεμο που είχε ξεσπάσει στο εσωτερικό των Η.Π.Α. ταυτόχρονα με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που διεξήγαγε η χώρα στο Βιετνάμ.
Όσον αφορά τα κοινοτικά «προγράμματα επιβίωσης», ψυχή των οποίων και πάλι θεωρείται ο «υπουργός άμυνας» του κόμματος, αυτά στόχευαν στη βελτίωση των υλικών συνθηκών του άπορου μαύρου πληθυσμού και την ενίσχυση του αισθήματος της ύπαρξης κοινότητας (community), τα μέλη της οποίας ήταν σε θέση να αυτοπροστατευθούν από τον κρατικό και παρακρατικό ρατσισμό, να βελτιώσουν τη ζωή τους και να συγκρουστούν με το έγκλημα, από το οποίο κυρίως υπέφεραν τα ίδια. Τα προγράμματα αλληλοβοήθειας γέννησαν και συζητήσεις εντός του κόμματος -που αναδεικνύουν και το υψηλό επίπεδο ριζοσπαστικοποίησης που υπήρχε εντός του- για το κατά πόσο ωφελούσαν την υπόθεση της επανάστασης ή την έβλαπταν παρέχοντας πρόσκαιρη ανακούφιση. Η λογική στην οποία οι Πάνθηρες είχαν καταλήξει ήταν, ότι με αυτόν τον τρόπο δεν παραμερίζεται η επαναστατική προπαγάνδα. Τα προγράμματα, τα οποία τελικά ξεπέρασαν τα 35, υλοποιούνταν από τα μέλη του κόμματος κάτω από το σύνθημα “η επιβίωση οδηγεί στην επανάσταση”. Ενδεικτικά το πρώτο σχετικό πρόγραμμα ήταν το δωρεάν πρωινό για τα παιδιά, που, ενώ ξεκίνησε από μια καθολική εκκλησία του San Francisco, σύντομα επεκτάθηκε σε όλες τις πόλεις της επικράτειας, όπου υπήρχαν παραρτήματα του κόμματος. Κάθε μέρα χιλιάδες φτωχά και πεινασμένα παιδιά είχαν πρόσβαση σε φαγητό από το κόμμα, που έβρισκε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να προπαγανδίσει την επανάσταση. Ο ίδιος ο Huey Newton ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «αυτό που ενοχλούσε περισσότερο το FBI ήταν τα προγράμματα επιβίωσης που παρείχαν υπηρεσίες στις κοινότητες. Το δημοφιλές δωρεάν πρόγραμμα πρωινού ήταν ένα αγκάθι στα πλευρά του J Edgar Hoover. Μην έχοντας κάτι για να δυσφημήσει το πρόγραμμα, το FBI αποφάσισε να το καταστρέψει».
Γ. Παρακμή και ήττα: Όταν οι αρουραίοι* του Hoover λύγισαν τους πάνθηρες του Newton…
Η παρακμή και το τέλος δυστυχώς έρχονται τόσο γρήγορα όσο σχεδόν και η ακμή για τους Πάνθηρες. Αυτό γίνεται κυρίως μέσω της ευθείας επίθεσης του κράτους και ειδικά του FBI για την οποία κάναμε λόγο και προηγουμένως. Ήταν μια επίθεση που οι Πάνθηρες και ευρύτερα το ριζοσπαστικό κίνημα φάνηκε πως δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει. Λέγεται ορθώς, πως ο τρόπος που το FBI, ειδικά, οργάνωσε την προσπάθεια να εξοντώσει τους Πάνθηρες, αποτέλεσε τη διαδικασία που ανέδειξε, γιγάντωσε και αναδιοργάνωσε την ίδια την υπηρεσία. Η επανεργοποίηση και αναβάθμιση του -μακαρθικής προέλευσης- προγράμματος COINTELPRO (Counter Intelligence Programme – «πρόγραμμα αντι-κατασκοπείας») που δημιουργήθηκε το 1956 για να καταπολεμήσει το Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ και άλλες ριζοσπαστικές ομάδες αποτέλεσε το βραχίονα αυτής της προσπάθειας, που περιελάμβανε μια σειρά νόμιμων αλλά κυρίως παράνομων ενεργειών με στόχο το τσάκισμα των Πανθήρων. Οι στοχευμένες δολοφονίες μεσαίων και ανώτερων στελεχών του κόμματος, η απόκτηση πρόσβασης και η δυνατότητα παραχάραξης της τηλεφωνικής επικοινωνίας και της αλληλογραφίας των Πανθήρων, η διάδοση ψευδών ειδήσεων και μαύρης προπαγάνδας στα Μέσα, η έκδοση και διακίνηση ψεύτικου υλικού από το FBI για λογαριασμό της οργάνωσης, οι ψεύτικες οργανώσεις που δημιουργήθηκαν ως δήθεν αριστερή αντιπολίτευση, η δημιουργία υποψιών και εντυπώσεων ότι άτομα ή μέλη των ΜΠ είναι χαφιέδες της αστυνομίας ή ένοχοι κατάχρησης χρημάτων ήταν οι βασικές πλευρές αυτής της επίθεσης που κυρίως στόχευε, πέρα από το να δυσφημήσει τους Πάνθηρες στην αμερικάνικη κοινωνία και να αποκτηθεί εποπτεία των κινήσεών τους, στο να δημιουργήσει σύγχυση, διασπάσεις και παράνοια στο εσωτερικό τους.
Ο Bobby Seale απομακρύνεται, πολλά στελέχη διαγράφονται, σκοτώνονται ή αποχωρούν ενώ ο Huey κατηγορείται εκ νέου για το φόνο μιας νεαρής πόρνης και αυτοεξορίζεται στη Κούβα, όπου φιλοξενείται θερμά από τον Φιντέλ Κάστρο, για να αποφύγει τη στημένη δίκη. Το κόμμα, πέραν των άλλων δεινών, μένει ακέφαλο. Το πανίσχυρο κράτος των Η.Π.Α. είχε κερδίσει. Οι Μαύροι Πάνθηρες που είχαν έρθει σε άμεση αντιπαράθεση μαζί του είχαν ουσιαστικά συντριβεί αμείλικτα. Προηγουμένως βέβαια, είχαν καταφέρει να επιτύχουν εκπληκτικά αποτελέσματα ακόμη και σε κοινοβουλευτικά γήπεδα με χαρακτηριστική την αυτόνομη κάθοδο στις δημοτικές εκλογές του Oakland με υποψήφιο δήμαρχο τον ίδιο τον Bobby Seale, όπου κατορθώνουν να κερδίσουν τη δεύτερη θέση αποσπώντας το 40% των ψήφων! Το ζήτημα που προκύπτει προφανώς, πέρα από τις εσωτερικές τους διαμάχες για την έκταση της χρήσης βίας, για το χειρισμό της συμμαχίας με τους λευκους κ.α., είναι τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει οι ΜΠ, πέρα από το οργανωτικό επίπεδο, στο αμιγώς πολιτικό, για να αναπτύξουν τη δύναμη τους και να μπορούν να αντιμετωπίσουν την επίθεση. Δε μπορεί να απαντηθεί εδώ συνολικά, αλλά αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι παρά τις κατηγορίες για «μαύρο εθνικισμό» οι ΜΠ έδειχναν να κατανοούν την ανάγκη να ενώσουν συνολικά τους καταπιεσμένους πληθυσμούς της Αμερικής. Συνδέθηκαν με πολλές οργανώσεις άλλων έγχρωμων κοινοτήτων στις ΗΠΑ αλλά και με ριζοσπαστικές «οργανώσεις λευκών», όπως για παράδειγμα το Κόμμα των Λευκών Πανθήρων (που συγκροτήθηκε ως απάντηση σε μια συνέντευξη του Newton που με τη σειρά του απαντούσε στο τι μπορεί να κάνουν οι λευκοί που συμφωνούν με τις απόψεις τους, για να τους στηρίξουν, λέγοντας «ας φτιάξουν το κόμμα των λευκών πανθήρων»), τους Γίπις («Youth International Party», Y.I.P, «Yippies»), το Μέτωπο Απελευθέρωσης των Ομοφυλοφίλων («Gay Liberation Front»), το SDS («Students for a Democratic Society», «Φοιτητές για μία Δημοκρατική Κοινωνία»), κ.ά. Παρόλα αυτά δεν κατόρθωσαν να προχωρήσουν όσο αποφασιστικά ίσως έπρεπε σε αυτό το κομμάτι. Ή ίσως δε μπόρεσαν να δουν όσο ξεκάθαρα χρειαζόταν αυτόν τον στόχο. Μπορεί να ακουστεί μελοδραματικό ή και νομοτελειακό, αλλά θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι το πιο δυναμικό κομμάτι της αμφισβήτησης στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ ήταν καταδικασμένο ή να μετασχηματιστεί πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά σε συνολικό κίνημα των προλετάριων και καταπιεσμένων των ΗΠΑ, ή να ηττηθεί…Όταν ο Newton επιστρέφει στις ΗΠΑ το 1977 και απαλλάσσεται από τις κατηγορίες που τον βαρύνουν, προσπαθεί μάταια να αναδιοργανώσει το κόμμα και να το εκκαθαρίσει από τους χαφιέδες. Στο κόμμα έχει υπάρξει «σχίσμα», αυτονομήσεις όπως ο Black Liberation Army και τα παραρτήματα είναι αποδυναμωμένα, έχοντας δεχτεί όλα σχεδόν αστυνομικές επιθέσεις. Χωρίς να τα καταφέρει και όντας πλέον ψυχολογικά καταπονημένος, θα λυγίσει και ο ίδιος οδηγούμενος σε εξαρτήσεις και αδιέξοδες καταστάσεις. Πιο πριν πάντως, έχει κατορθώσει, αυτός, ο πρώην αναλφάβητος, να ολοκληρώσει τις σπουδές του σε επίπεδο διδακτορικού στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 οι Μαύροι Πάνθηρες έχουν σταματήσει να αποτελούν πια απειλή. Κάποια χρόνια αργότερα μάλιστα, o Huey θα πέσει νεκρός από αντίπαλη ένοπλη ομάδα μαύρων, που εμπλεκόταν και σε διακίνηση ναρκωτικών. Είναι 22 Αυγούστου του σημαδιακού 1989, όταν προλαβαίνει να φωνάξει πριν χάσει τη ζωή του, σύμφωνα με τη μαρτυρία του ίδιου του δολοφόνου του: «Μπορείς να σκοτώσεις το σώμα μου, αλλά όχι τη ψυχή μου. Η ψυχή μου θα ζει για πάντα.» Αμέσως μετά δέχεται δυο σφαίρες στο κεφάλι και πέφτει νεκρός στο 9th Street του δυτικού Όκλαντ, μια από τις πρώτες περιοχές, στην οποία κάτω από την καθοδήγησή του, ως υπουργού άμυνας, είχε δημιουργηθεί πρόγραμμα δωρεάν πρωινού, στο οποίο πολλά μικρά αφροαμερικανάκια κατάφερναν να βρίσκουν φαγητό λίγο πριν πάνε στο σχολείο…
*rat= αρουραίος, χρησιμοποιείται μεταφορικά ως ρήμα και ουσιαστικό και για να περιγράψει και να ονοματίσει το «καρφί», το «κάρφωμα», τους συνεργαζόμενους με την αστυνομία και το FBI, τους ασφαλίτες όπως ονομάζονται κι εδώ
Δ. Αντί επιλόγου…
I live, I die, I organize / Everything I do – revolutionize /Dead Prez, «Malcolm, Garvey, Huey», album: ” Revolutionary but gangsta” , (2004)
I build what’s good for the whole damn hood / Study G’s like these, really think you should /
I study Malcolm Garvey Huey, Malcolm Garvey Huey (…)
Ο Malcolm X έλεγε το 1964: «Πιστεύω ότι θα υπάρξει τελικά μια σύγκρουση ανάμεσα στους καταπιεστές και τους καταπιεζόμενους. Μια σύγκρουση ανάμεσα σε αυτούς που επιδιώκουν την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ισότητα και εκείνους που θέλουν να συνεχίσουν με το σύστημα της εκμετάλλευσης. Πιστεύω ότι θα υπάρξει μιας τέτοιας τάξεως σύγκρουση, αλλά αυτή δε θα βασίζεται στο χρώμα του δέρματος…»Ο ίδιος δεν πρόλαβε τους Μαύρους Πάνθηρες. Δολοφονήθηκε έναν Φλεβάρη επίσης, από την οργάνωση που τον ανέδειξε αλλά από την οποία τελικά αποχώρησε, διαφωνώντας. Το «Έθνος του Ισλάμ», τον δολοφόνησε κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του, στις 21/2 του 1965, ένα χρόνο πριν από την ίδρυση των Μαύρων Πανθήρων. Αποτέλεσε σημαντική επιρροή για τους ΜΠ όσον αφορά τα στοιχεία της δημιουργίας του ρεύματος της μαύρης περηφάνιας και του αγώνα μέχρι τέλους για την υπεράσπιση των μαύρων από το ρατσιστικό κράτος των ΗΠΑ. Τους κληροδότησε τα στοιχεία της ανάδειξης της ιστορίας και των παραδόσεων ενός λαού που του επιβαλλόταν να θεωρείται παρακατιανός και υποδεέστερος από μια καθολική κουλτούρα και από ένα ολόκληρο κράτος, πολλά χρόνια μετά την απαγόρευση της δουλείας. Τους συνέδεσε με εκείνο το ρεύμα σημαντικών καλλιτεχνών ή αθλητών όπως ο μποξέρ Μωχάμεντ Άλι. Αφροαμερικάνων, που ασπάζονταν τον ισλαμισμό και άλλαζαν το όνομά τους ως αντίδραση στη λευκή κουλτούρα και θρησκεία, που τους ήθελε υπηρέτες ή στην καλύτερη αντικείμενα ψυχαγωγίας. Οι ίδιοι οι Πάνθηρες προέρχονταν εξ’ αντικειμένου από αυτό το ρεύμα και ο Malcolm δε θα μπορούσε παρά να είναι ένας από τους καλύτερούς τους συνδέσμους, αφού κι αυτός κατάφερε σε ένα βαθμό -κατά την άποψή μας- να υπερβεί τις αναποτελεσματικές πλευρές αυτού του ίδιου ρεύματος, και υπέδειξε σαφώς, σε αντίθεση με την έτερη μεγάλη μορφή του μαύρου κινήματος, τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, ότι τα πράγματα θα άλλαζαν μέσα από τη σύγκρουση, έστω κι αν αυτή θα έπρεπε να είναι ένοπλη. Ίσως τα δικά του λόγια, που παραθέσαμε και παραπάνω, να ταίριαζαν περισσότερο στο κλείσιμο αυτού του μάλλον ελλιπούς άρθρου για τον Huey P. Newton και τους Μαύρους Πάνθηρες.
Ίσως πάλι να μπορούμε να δανειστούμε τα λόγια του Αντόνιο Γκράμσι για το κλείσιμο, που διακήρυττε μέσα από τη φυλακή, ότι, «οι μαχητές δεν μπορούν και δεν πρέπει να ελεεινολογούν τη μοίρα τους, επειδή πάλεψαν όχι γιατί τους εξανάγκασε κανείς, αλλά γιατί το θέλησαν οι ίδιοι συνειδητά». Με την πεποίθηση ότι ταιριάζουν όχι μόνο στον ίδιο, για την κατάσταση στην οποία βρισκόταν όταν τα είπε, αλλά και στην ιστορία των Μαύρων Πανθήρων. Όπως και να έχει μπορούμε απλά να αρκεστούμε στα λόγια του ίδιου του Huey P. Newton, για την επανάσταση, ή να ακούσουμε τους Dead Prez που αποτίουν φόρο τιμής σ’ αυτόν, στον Malcolm Χ και τον Marcus Garvey (τζαμαϊκανό ήρωα του «ρασταφάρι» κινήματος και κήρυκα του παναφρικανισμού), ή ακόμη να φέρουμε στο μυαλό μας την εικόνα των ολυμπιονικών Τόμμυ Σμιθ και Τζων Κάρλος στους Ολυμπιακούς του Μεξικού, το καλοκαίρι του 1968, με τις μαύρες, γαντοφορεμένες, «αλά πάνθηρες» σφιγμένες γροθιές τους , υψωμένες στον αέρα. Και να στείλουμε αγωνιστικούς χαιρετισμούς στον Newton και τους συντρόφους του, με την υπόσχεση ότι θα προσπαθήσουμε να γραφτούν ιστορίες στο όνομα της κοινωνικής απελευθέρωσης, αντάξιες και σημαντικότερες ακόμη από τις δικές τους, όπως θα αποζητούσε το ίδιο, το δικό τους, εξεγερμένο πνεύμα…
“Η επανάσταση δεν δέχεται κανένα συμβιβασμό. Δεν θα συμβιβαστούμε γιατί το θέμα είναι πολύ βασικό. Αν συμβιβαστούμε είναι σαν να ξεπουλάμε την ελευθερία μας, την επανάσταση. Κι εμείς αρνούμαστε τη σκλαβιά. Καλύτερα να πεθάνουμε παρά να συνεχίσουμε να ζούμε σε αυτή την κατάσταση. Αν συμβιβαστούμε δεν θα χάσουμε μόνο την ελευθερία μας αλλά και την ανθρωπιά μας. Ξέρουμε ότι παλεύουμε ενάντια στην υψηλή τεχνολογία αυτής της χώρας και καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχουνε μόνο χάρτινες τίγρεις όπως λεει ο Μάο, αλλά και αληθινές, γιατί είναι σε θέση να εξοντώνουν μυριάδες ανθρώπους. Αλλά με το πέρασμα του χρόνου θα αποδειχθούν χάρτινες, γιατί στην πραγματικότητα δεν έχουν καμία σχέση με την ανθρωπότητα. Έχουν διαχωριστεί από τους ανθρώπους. Ξέρουμε ότι ο εχθρός διαθέτει τεράστια δύναμη, όμως για μας είναι επιτακτική ανάγκη να νικήσουμε, να ξαναβρούμε τον εαυτό μας, την ανθρωπιά μας και αυτό είναι το βασικότερο. Γι’ αυτό, ή θα νικήσουμε ή θα παραμείνουμε σκλάβοι. Ή θα νικήσουμε, ή θα πεθάνουμε στην προσπάθεια μας να νικήσουμε”.Huey P. Newton, «Υπουργός Άμυνας» του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων
Göran Hugo Olsson, “Black Power Mixtape 1967-1975″, , 2011
Mario Van Peebles, “Panther”, 1995
Spike Lee, “Malcolm X”, 1992
- (Ενδεικτική) Βιβλιογραφία:
Angela Y. Davis, “Angela Davis: An Autobiography“, International Publishers Company, 1989
Bobby Seale, “Seize the Time”, Black Classic Press, Baltimore, 1997
David Hilliard, “The Black Panther Party: Service to the People Programs”, University of New Mexico Press, 2010
David Hilliard, “The Black Panther: Intercommunal News Service”, Atria Books, 2008
Elaine Βrown, “A Taste of Power. A Black Woman’s Story”, Anchor Books, New York, 1993
Huey P. Newton, “War Against the Panthers: A Study of Repression in America”, University of California 1980
Huey P. Newton”, “Revolutionary Suicide”, Penguin Group Inc., 2009
Malcolm X – Ossie Davis, “The Autobiography of Malcolm X”, Random House Publishing Group, 1987
Πηγή. http://www.toperiodiko.gr/huey-p-newton
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου