Έντονο διπλωματικό παρασκήνιο στην αντιπαράθεση Κίνας-Βιετνάμ – Δύο νεκροί σε αντικινεζικές διαδηλώσεις

ΑΠΕ-ΜΠΕ,AFP,REUTERS

• 

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Τουλάχιστον δύο Κινέζοι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από εκατό τραυματίστηκαν αυτή την εβδομάδα στις βίαιες αντικινεζικές ταραχές που σημειώθηκαν στο Βιετνάμ, ανακοίνωσε σήμερα το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών.

“Η κυβέρνηση προσδίδει ύψιστη σημασία στην κατάσταση και είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι για τη βία στο Βιετνάμ”, δήλωσε η εκπρόσωπος της κινεζικής διπλωματίας Χουά Τσουνίνγκ. “Θα συνεχίσουμε τις επίσημες διαμαρτυρίες μας μέσω των διαφόρων διαθέσιμων διαύλων”.

Η ένταση μεταξύ της Κίνας και του Βιετνάμ, δύο γειτονικών κομμουνιστικών χωρών, αλλά ιστορικών αντιπάλων, επιδεινώθηκε ξαφνικά μετά την εγκατάσταση πρόσφατα από το Πεκίνο μιας εξέδρας άντλησης πετρελαίου σε περιοχή της Νότιας Σινικής Θάλασσας την κυριαρχία της οποίας διεκδικούν οι δύο χώρες.

Στην περιοχή που περιβάλλει αυτό το κοίτασμα πετρελαίου, πολλά κινεζικά και βιετναμέζικα πλοία έχουν συμπλακεί κατά το παρελθόν, με τις δύο χώρες να ρίχνει η μια την ευθύνη στην άλλη.

Η ένταση επεκτάθηκε αργότερα στην ξηρά με αντικινεζικές ταραχές που ξέσπασαν την Τρίτη στο Βιετνάμ, προκαλώντας την οργή της Κίνας. Η Χουά Τσουνίνγκ κάλεσε το Βιετνάμ “να θέσει τέρμα αμέσως σε όλες τις βίαιες ενέργειες και να εξασφαλίσει ότι τέτοιου είδους γεγονότα δεν θα επαναληφθούν”. Επανέλαβε επίσης την παραδοσιακή κινεζική θέση, ότι το Πεκίνο διατηρεί το δικαίωμα της αναφαίρετης κυριαρχίας του επί των θαλασσίων αυτών περιοχών εντός των οποίων “μια κινεζική εταιρία συνεχίζει τις δραστηριότητές της”.

Η Ουάσινγκτον χαρακτηρίζει ανησυχητική τη στάση του Πεκίνου που αρνείται να σταματήσει την εκμετάλλευση της εξέδρας άντλησης πετρελαίου στη διαφιλονικούμενη περιοχή.

Η χώρα δεν θα υποχωρήσει στο ελάχιστο όσον αφορά τη εδαφική αυτή διαφορά στη Νότια Σινική Θάλασσα. Το επίμαχο αυτό έδαφος “μας το παρέδωσαν οι πρόγονοί μας και η Κίνα δεν θα χάσει ούτε σπιθαμή από αυτό”, δήλωσε χθες στην Ουάσινγκτον ο κινέζος στρατηγός Φανγκ Φενγκχούι, μετά τη συνάντησή του με τον αμερικανό ομόλογό του Μάρτιν Ντέμπσι στο Πεντάγωνο. “Αυτό που θα κάνουμε είναι να εγγυηθούμε την ασφάλεια αυτής της εξέδρας άντλησης πετρελαίου και να εξασφαλίσουμε ότι αυτή θα συνεχίσει να λειτουργεί”.

Αμερικανός αξιωματούχος απέρριψε την κατηγορία του Φανγκ για “θεμελιώδη λανθασμένη ανάγνωση” της αμερικανικής στρατηγικής και δήλωσε ότι η επιβολή της Κίνας το μόνο που κάνει είναι να ενθαρρύνει χώρες της Ασίας να ζητούν μεγαλύτερη ανάμιξη των ΗΠΑ σε διπλωματικές, οικονομικές και στρατιωτικές περιφερειακές υποθέσεις. “Εκφράζουμε την ανησυχία μας που η Κίνα έμαθε τα λάθος μαθήματα από τη Ρωσία και την Ουκρανία και αποφάσισε ότι η μονομερής διεκδίκηση είναι ο τρόπος για να προωθεί τα κινεζικά συμφέροντα”, δήλωσε ο αξιωματούχος.

Η προσάρτηση της ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας στη Ρωσία και η αίσθηση των περιορισμένων επιλογών των ΗΠΑ για να κάνουν τη Μόσχα να υποχωρήσει, έχουν αυξήσει την ανησυχία σε χώρες της Ασίας μήπως το Πεκίνο ενθαρρυνθεί να κάνει χρήση στρατιωτικής βίας στην προώθηση των εδαφικών του διεκδικήσεων στην Ανατολική και Νότια Σινική Θάλασσα.

Το Βιετνάμ έστειλε στο σημείο αυτό πολεμικά πλοία σε μια προσπάθεια να διαταράξει τη λειτουργία της εξέδρας, “καθώς αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την πλευρά μας”, δήλωσε βιετναμέζος αξιωματούχος.

Ο αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν που συναντήθηκε επίσης με τον στρατηγό Φανγκ στην Ουάσινγκτον εξέφρασε “την έντονη ανησυχία των ΗΠΑ για τις μονομερείς ενέργειες της Κίνας σε ύδατα τα οποία διεκδικεί με το Βιετνάμ”.

“Ο αντιπρόεδρος επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ δεν παίρνουν θέση στις εδαφικές διαφορές, ωστόσο καμιά χώρα δεν θα πρέπει να υιοθετεί προκλητικά μέτρα για να ικανοποιεί τις αξιώσεις της επί διαφιλονικούμενων περιοχών, με τρόπο που απειλεί την ειρήνη και τη σταθερότητα”, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.

Στο Βιετνάμ, του οποίου το μονοκομματικό αυταρχικό καθεστώς συνήθως ουδεμία αμφισβήτηση ανέχεται, ο πρωθυπουργός Νγκιουέν Ταν Ντουνγκ χαρακτήρισε την κατάσταση “πολύ σοβαρή” και δήλωσε ότι οι ταραξίες πρέπει να τιμωρηθούν, κρίνοντας ωστόσο ότι ο πατριωτισμός των διαδηλωτών είναι “καλό” στοιχείο.

Η πρόσφατη έκρηξη της βίας “έχει άμεση σχέση με την επιείκεια της κυβέρνησης του Βιετνάμ και με τη συνεργία της με ένα μέρος των αντικινεζικών δυνάμεων και των ταραχοποιών”, κατηγόρησε από την πλευρά της η Κινέζα Χουά Τσουνίνγκ.

Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, η κυβέρνηση του Βιετνάμ επιτρέπει ορισμένες διαδηλώσεις για να εκφράσει την “πολύ μεγάλη δυσαρέσκειά της” απέναντι στο Πεκίνο.

Περίπου χίλιοι Κινέζοι εγκατεστημένοι στο Βιετνάμ κατέφυγαν στη γειτονική Καμπότζη, σύμφωνα με την καμποτζιανή αστυνομία.

Οι τελευταίες ταραχές σημειώθηκαν στην κεντρική επαρχία Χα Τινχ, 500 χλμ. από το Ανόι.

Μετά τις λεηλασίες σε βιομηχανικά πάρκα στο νότο, μια χαλυβουργία του ταϊβανικού ομίλου Formosa Plastics έγινε στόχος των διαδηλωτών τα ξημερώματα της Πέμπτης, με “έναν κινέζο εργαζόμενο νεκρό”, σύμφωνα με τοπικό αξιωματούχο, ενώ τρία κτίρια όπου φιλοξενούνταν κινέζοι εργάτες τυλίχθηκαν στις φλόγες.

Τουλάχιστον 149 άνθρωποι τραυματίστηκαν, σύμφωνα με τελευταίο επίσημο απολογισμό και 76 συνελήφθησαν.

Το πρακτορείο ειδήσεων Νέα Κίνα μετέδωσε ότι τουλάχιστον δέκα κινέζοι εργάτες αγνοούνταν την Πέμπτη.

Το Βιετνάμ και η Κίνα έχουν μακρά ιστορία που έχει σφραγιστεί από διαφορές οι οποίες ενισχύουν τις εθνικιστικές έχθρες.

Το 1974 ενώ οι ΗΠΑ αποχωρούσαν από το Βιετνάμ, η Κίνα είχε θέσει υπό τον έλεγχό της τα νησιά Παρασέλ (Σίσα στα κινεζικά) στη Νότια Σινική Θάλασσα, τα οποία κατείχε το Νότιο Βιετνάμ. Το 1979 οι δύο γείτονες αναμετρήθηκαν στη διάρκεια ενός σύντομου αλλά αιματηρού πολέμου, μετά την εισβολή της Κίνας στις νοτιότερες επαρχίες του Βιετνάμ. Το 1988 οι κινεζικές δυνάμεις παίρνουν τον έλεγχο των νησιών Σπράτλι (Νάνσα στα κινεζικά) ύστερα από σύντομη μάχη.

Οι δύο χώρες ωστόσο εξομάλυναν τις σχέσεις τους το 1991 και ενίσχυσαν τους οικονομικούς τους δεσμούς.

Ωστόσο η διεκδικητική πολιτική της Κίνας και η ανακοίνωσή της αρχές Μαΐου για την εγκατάσταση της εξέδρας άντλησης πετρελαίου στη διαφιλονικούμενη περιοχή ξύπνησε τα παλιά εθνικιστικά δαιμόνια στο Βιετνάμ.

Χιλιάδες αντικινέζοι διαδηλωτές έβαλαν φωτιά την Τρίτη σε περισσότερα από 10 εργοστάσια σε βιομηχανικά πάρκα κοντά στην Πόλη Χο Τσι Μινχ.

Τα νησιωτικά συμπλέγματα Παρασέλ και Σπράτλι φέρονται να είναι πλούσια σε πετρέλαιο και βρίσκονται πάνω σε σημαντικές διεθνείς θαλάσσιες οδούς.

Το Βιετνάμ κατήγγειλε την “παράνομη” της εγκατάστασης της κινεζικής εξέδρας και ζήτησε την απόσυρσή της.