Του ΣΑΡΑΝΤΟΥ ΛΕΚΚΑ, Οικονομολόγου
Το καλοκαίρι του 2006 γίνονταν αρκετός λόγος για την μεγάλη
συνεισφορά στην καθήλωση του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα των χωρών
εκείνων που παρουσίαζαν φθηνό εργατικό κόστος. Η αναφορά αυτή
καταγραφόταν στα θετικά της παγκοσμιοποίησης και αναφερόταν ως λύση στο
πρόβλημα του πληθωρισμού.Φυσικά το εργατικό κόστος ήταν μια από τις
παραμέτρους του τελικού παραγωγικού κόστους.Παράλληλα, και με δεδομένο ότι τα χαμηλά επιτόκια είχαν ως αποτέλεσμα το κόστος του χρήματος να ήταν επίσης ιδιαίτερα χαμηλό υπήρχε η ψευδαίσθηση ότι το πρόβλημα του πληθωρισμού είχε αντιμετωπισθεί και μάλιστα με ριζικό τρόπο. Εκείνο που είχε διαφύγει ήταν το κόστος των πρώτων υλών και κυρίως η μεγάλη ζήτηση από μια σειρά κρατών (Κίνα, Ινδία, Βραζιλία ,Ρωσία
)
για τη συντήρηση των υψηλών αναπτυξιακών ρυθμών, κάτι που έγινε
ιδιαίτερα αντιληπτό το καλοκαίρι του 2007. Κίνα και Ινδία αναπτύσσονταν
με ρυθμούς της τάξεως του 10% πράγμα που οδηγούσε στην όλο και
μεγαλύτερη εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες και εμπορεύματα.Η παρατεταμένη υψηλή ζήτηση όπως ήταν φυσικό οδήγησε στην αύξηση των τιμών τους και στην έναρξη του γνωστού φαύλου κύκλου με διεκδικήσεις για μεγαλύτερους μισθούς. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέπτυσσε μεγαλύτερες αναπτυξιακές ταχύτητες και όπως ήταν λογικό ενίσχυε τους πληθωριστικούς φόβους. Το αποτέλεσμα; Η ταυτόχρονη σύσφιξη της επιτοκιακής πολιτικής των μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών. η οποία στην μορφή και στο βάθος που δρομολογούνταν δεν είχε ξαναεμφανιστεί. Οι πληθωριστικοί κίνδυνοι είχαν υιοθετηθεί από όλες τις κεντρικές τράπεζες.
Η αντιπληθωριστική υστερία είχε οδηγήσει τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα. Ακόμη και η κεντρική τράπεζα
της Ελβετίας με συνεχείς ανοδικές κινήσεις είχε οδηγήσει το επιτόκιο
αναφοράς του Φράγκου στα επίπεδα του 2,5% δηλαδή στα υψηλότερα επίπεδα
της προηγηθείσας 6ετιας. Ανάλογες κινήσεις είχαν κάνει οι κεντρικές
τράπεζες της Ευρωζώνης και της Βρετανίας.Το επιτόκιο αναφοράς του Ευρώ μετά από 8 ανοδικές κινήσεις της τάξεως των 25 μονάδων βάσης κάθε φορά από τις αρχές του καλοκαιριού του 2003 που καταγράφονταν στο 2% είχε φθάσει στο επίπεδο του 4%. Το εντυπωσιακό ήταν ότι οι πληθωριστικές φοβίες είχαν αλλάξει τις προσδοκίες και για τα αμερικανικά επιτόκια.
Στις αρχές του 2007 οι προβλέψεις ήθελαν την αποκλιμάκωση του επιτοκίου αναφοράς του δολαρίου το οποίο καταγράφονταν στα επίπεδα του 5,25%. Το καλοκαίρι του 2007 κανείς δεν μιλούσε για μείωση των επιτοκίων. Το αντίθετο μάλιστα υπήρχαν προβλέψεις ακόμη και για ενδεχομένη αύξηση τους . Το αποτέλεσμα ήταν οι τιμές των μακροπρόθεσμων αμερικανικών ομολόγων να πέσουν και οι αποδόσεις των 10ετων ομολόγων να φθάσουν στα επίπεδα του 5,27% δηλαδή σε επίπεδα που είχαν να καταγραφούν από το 1998 όταν είχε χρεοκοπήσει το hedge fund LTCM.
Αυτή η αύξηση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων στις ΗΠΑ έρχονταν στην χειρότερη εποχή για τον τομέα των κατοικιών και της στεγαστικής πίστης, όπως και για το τομέα των επιχειρηματικών επενδύσεων, διότι ήδη είχαν αρχίσει να φαίνονται τα πρώτα σημάδια της πιστωτικής κρίσης. Ακολούθησε η κρίση του 2008 – 2009 η οποία έμελλε να ήταν η μεγαλύτερη μετά εκείνης του 1929.
Ως μια από τις παράπλευρες συνέπειες της κρίσης ήταν η συστημική μείωση των τιμών κυρίως στις μεγάλες δυτικές οικονομίες. Με ισχυρό παράδειγμα την Ιαπωνία έχουν αρχίσει ήδη αρκετοί να ομιλούν για την έναρξη περιόδου αποπληθωρισμού με μεγάλες συνέπειες για επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Οι φόβοι τους είναι μεγαλύτεροι εκείνων που δημιουργεί ο πληθωρισμός διότι απλά τα εργαλεία αντιμετώπισης αποπληθωριστικών φαινομένων δεν είναι τόσο αποτελεσματικά. Η Ιαπωνία των τελευταίων δυο δεκαετιών το αποδεικνύει. Σήμερα
τα επιτόκια βρίσκονται σε μηδενικά επίπεδα όμως μια σειρά από δεδομένα
όπως η υπερχρέωση των νοικοκυριών, τα κόκκινα δάνεια και η απουσία
ζήτησης δανείων για επενδυτικούς σκοπούς στην ουσία ακυρώνουν το
πλεονέκτημα του χαμηλού κόστους χρήματος.Εκείνο που απομένει είναι η ποσοτική χαλάρωση η οποία λαμβάνει χώρα σε ΗΠΑ, Βρετάνια και Ιαπωνία. Το πρόβλημα παίρνει διαστάσεις διαρθρωτικού χαρακτήρα όταν και η ποσοτική χαλάρωση δεν έχει αποτέλεσμα. Τότε η παγίδα ρευστότητας είναι γεγονός και το αδιέξοδο πραγματικότητα.
Πηγή: http://www.kerdos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου