Ιερά Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους

Γερ. Γερολυμάτος: Ι.Μ Διονυσίου –Άγιον Όρος,

μολύβι-χαρτί

του Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου

ΜΑΗΣ-19-2002-Κυριακή των Μυροφόρων

Μονή Διονυσίου-Άγιον Όρος *

Στις 13 μ.μ, πήραμε το καραβάκι και μετά από μια αντίστροφη περίπλευση μέχρι τα Κατουνάκια, γυρίσαμε πάλι προς στα πάνω και αποβιβαστήκαμε στη μονή Διονυσίου, γύρω στις 14 μ.μ. Όμορφο μοναστήρι με καλαίσθητους εσωτερικούς χώρους και ξενώνες. Ο αρχοντάρης π. Παύλος, που είναι από την Κύπρο και είναι ευγενέστατος, μας οδήγησε σε ένα δίκλινο κελάκι, όπου βρήκα και μερικά ωραία βιβλία. Ο π. Παύλος είναι πνευματικός-εξομολόγος, καθώς είδα εξομολογούσε κάποιους στο ενδιάμεσο διάστημα της αναμονής, που εμείς κεραστήκαμε τα εθιμοτυπικά κεράσματα, ρακί και λουκούμια. 

Ενθυμούμενος, μάλιστα, κάποια λεγόμενα του π. Ραφαήλ, σχετικά με την εξομολόγηση, σκέφτηκα πως θα έπρεπε ίσως, να ρωτήσω τον π. Παύλο, αν θα μπορούσα να εξομολογηθώ. Όμως, πριν καν το κάνω, με ρώτησε ο ίδιος, αν επιθυμώ να εξομολογηθώ. Του απάντησα πως ναι, ήταν πρόθεσή μου να τον ρωτήσω, άλλωστε. Κανονίσαμε να γίνει αυτό, μετά τις 7 μ.μ, όταν θα είχε τελειώσει και η ακολουθία του Απόδειπνου.

Παρακολουθήσαμε, λοιπόν, το τυπικό τον ακολουθιών της μονής και δειπνήσαμε στην τράπεζα, μακαρόνια με σάλτσα και τυρί φέτα. Έπειτα, ανεβήκαμε στο αρχονταρίκι για ένα τσιγάρο και αναπάντεχα πέσαμε πάνω στον π. Παύλο, που μου πρότεινε να κάνουμε την εξομολόγηση εκείνη τη στιγμή. Εγώ κάπως αιφνιδιάστηκα, γιατί είχαμε συμφωνήσει να εξομολογηθώ μεν, κάποια στιγμή, αλλά ανάμεσα στις 7 με 9 μ.μ, αφού πρώτα, όπως του είχα πει, θα είχα προετοιμαστεί κατάλληλα. Όταν όμως με είδε, μου είπε: «Έλα, ήρθες πρώτος, πέρνα τώρα, πριν έρθουν και οι άλλοι». Πράγματι, μισό λεπτό αργότερα, παρουσιάστηκαν 5-6 άτομα. Έτσι, αφού ήρθαν τα πράγματα με αυτό τον τρόπο, και διστάζοντας να το αναβάλω για αργότερα, συγκατένευσα και εξομολογήθηκα, πριν καλά- καλά, το καταλάβω.

Το βράδυ, καθίσαμε μαζί με άλλους προσκυνητές στο μπαλκόνι του αρχονταρικίου, με την υπέροχη θέα προς τη θάλασσα, έως ότου ο ήλιος έδυσε κατακόκκινος πίσω από τις κορυφογραμμές της Σιθωνίας. Τη νύχτα στο κελί, διάβασα κάμποσες σελίδες από το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστή, με τον τίτλο: «Εμπειρίες Ησυχαστικής ζωής», με αναφορά στην νοερά προσευχή, που κι εγώ επιθυμώ να εφαρμόσω, όσο μου είναι δυνατόν. Στις 3 π.μ, κατεβήκαμε στο Καθολικό για τον Όρθρο και τη θεία λειτουργία, μέχρι τις 7.30 π.μ.

ΜΑΗΣ-20-2002- Δευτέρα

Ι.Μ. Διονυσίου- Άγιον Όρος

Μετά από την κατανυκτική ακολουθία του Όρθρου, χάραξε μια νέα όμορφη μέρα. Στις 7.30 π.μ, πήραμε ελαφρύ πρόγευμα στο αρχονταρίκι, τσάι με ελιές και σταρένιο ψωμί. Υπήρχαν πολλοί Κύπριοι ανάμεσα στους προσκυνητές, τόσο εδώ, όσο και σε άλλες μονές.

Στο λίγο διάστημα μέχρι την αναχώρησή μας, περιεργάστηκα τις εξωτερικές τοιχογραφίες του 16ου αιώνος, που είναι ζωγραφισμένες στην τράπεζα της μονής και ιστορούν σκηνές της Αποκάλυψης. Είναι έργα του Κρητικού αγιογράφου Τζώρτζη, που έχει αγιογραφήσει και σε άλλες μονές του Όρους, όπως π.χ, η μονή Δοχειαρείου. Θαύμασα την εικαστική του απλότητα, που όμως μεταφράζεται σε μια πληθωρική σύνθεση σκηνών και συμβόλων βαθιάς δογματικής αλήθειας και γνώσης. Η χρωματική του γκάμα περιορισμένη, κυρίως ανάμεσα στις γαιώδεις αποχρώσεις και στα θερμά γκρίζα, αποφεύγει τις έντονες αντιθέσεις και ισορροπεί πάνω σε μια χαμηλής έντασης τονική κλίμακα. Οπωσδήποτε, η φθορά του χρόνου, θα έχει τροποποιήσει αρκετά την αρχική λάμψη των χρωμάτων των τοιχογραφιών, που όμως παραμένουν εντυπωσιακές. Εξαίσια δείγματα της ανατολικής ορθόδοξης ζωγραφικής, που προκαλούν δέος και προβληματισμό, ακόμη και στον σύγχρονο θεατή. Η μονή Διονυσίου, είναι ένα από τα μοναστήρια που μου άρεσε πολύ.

Για λίγη ώρα και περιμένοντας το καραβάκι στην προβλήτα, που στις 10.15 π.μ, θα μας μετέφερε στην Δάφνη, έκανα ένα γρήγορο σχέδιο της μονής με μολύβια, έχοντας επιλέξει ένα από τα καλύτερα σημεία θέασης της. Όμως, ο ήλιος, που στο μεταξύ ανέβηκε πάνω από την πλαγιά, αντίθετα προς εμένα, με δυσκόλεψε κάμποσο, τυφλώνοντας με και καλύπτοντας στη σκιά, την πλευρά της μονής που σχεδίαζα. Πάντως, το σχέδιο είναι ικανοποιητικό και εγώ στο τέλος, ελαφρώς κοκκινισμένος από το κάψιμο του ήλιου.

* Σημ: (Το απόσπασμα είναι από τις ημερολογιακές σημειώσεις μου με τον τίτλο: «ΝΥΧΤΕΡΙΝΑ ΒΙΒΛΙΑ»)

Το σχέδιο της μονής με μολύβι, είναι αυτό που αναφέρεται στις σημειώσεις μου.

=================

Πληροφορίες για την Ιερά Μονή Διονυσίου

Σε ύψος 80μ. από τη θάλασσα και σε βράχο απότομο και γιγαντιαίο, είναι κτισμένη η μονή Διονυσίου. Δυτικά της κατεβαίνει μεγαλόπρεπα ο χείμαρρος Αεροπόταμος. Τα κελλιά των μοναχών βλέπουν προς την θάλασσα, με εξώστες ολόγυρα ζωσμένα και ανάμεσά τους μια σχετικά στενή αυλή που το κέντρο της καταλαμβάνει το Καθολικό. Τιμάται στο όνομα του Προδρόμου και γιορτάζει στις 29 Αυγούστου.

Ένας τεράστιος πύργος που χρησίμευε σαν παρατηρητήριο με πολλά οικοδομήματα γύρω γύρω αποτελούν το κτιριακό συγκρότημα της μονής. Στη βόρεια πτέρυγα της μονής βρίσκεται το αρχονταρίκι, ενώ στη νότια τα κελλιά των μοναχών. Εξωτερικά η μονή φαίνεται σαν φρούριο. Η νότια πλευρά φαίνεται από τον Ταρσανά ότι αποτελείται από αιωρούμενες ξύλινες στοές που στεφανώνουν τις άγριες κορυφές των πολλών βράχων. Ανατολικά και κοντά στο κοιμητήρι της μονής βρίσκεται ο τάφος του Αγίου Νήφωνα, πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, ενώ δυτικά υπάρχουν άγριες χαράδρες που κατεβαίνουν από τον Άθω φέρνοντας σχεδόν συνεχώς την αέναη βοή του ασταμάτητου βορρά.

Το μοναστήρι χτίστηκε το 1389 από το μοναχό Διονύσιο που καταγόταν από τον Κορησό της Καστοριάς. Ο αδελφός του Διονυσίου, που ήταν ηγούμενος στη μονή Φιλοθέου, έγινε μητροπολίτης Τραπεζούντος που εκτιμούσε ο αυτκράτορας Αλέξιος Γ’ ο Κομνηνός. Όταν κάηκε, ο Διονύσιος πήγε στην Τραπεζούντα να επισκεφτεί τον αδελφό του με αποτέλεσμα ο αυτοκράτορας να προσφέρει πολλά πλούτη για το μοναστήρι του Διονυσίου, ορίζοντας συγχρόνως και ετήσια χορηγία. Θέλησε μάλιστα να ονομαστεί και μονή του Μεγάλου Κομνηνού.

Όμως και οι Παλαιολόγοι έδειξαν το ενδιαφέρον τους για το μοναστήρι, όπως και οι βλάχοι ηγεμόνες Ράδουλος και Νεάγκος Μπασαράμπας που το 1510 ο τελευταίος έστησε τον πύργο και κατασκεύασε το υδραγωγείο. Το 1533 το μοναστήρι κάηκε. Το ξανάχτισε ο ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας Πέτρος, όπως και το Καθολικό που τελείωσε το 1547 με θαυμάσιες τοιχογραφίες που έκαμε ο περίφημος κρητικός αγιογράφος Τζώρτζης. Στο «Τρίτο Τυπικό» η μονή είχε 19η σειρά ανάμεσα στις 25 που υπήρχαν τότε. Το 1574, όταν η μονή Ξηροποτάμου κάηκε, πήρε αυτή τη θέση της στην ιεραρχία και από τότε είναι Πέμπτη στη σειρά. Η Τράπεζα που βρίσκεται νοτιοδυτικά του καθολικού αγιογραφήθηκε το 1603 από τους ζωγράφους Μερκούριο και Δανιήλ.

Η βιβλιοθήκη περιέχει 126 χειρόγραφους κώδικες σε περγαμηνή, 11 βομβύκινους, 661 χάρτινους, 30 ειλητάρια και 5.500 έντυπα, μεταξύ των οποίων 45 αρχέτυπα και παλαίτυπα. Μερικά χειρόγραφα έχουν θαυμάσιες μικρογραφίες. Μεταξύ των πολλών κειμηλίων της μονής είναι Ευαγγέλια, σταυροί, εγκόλπια, κεντητά άμφια, θαυμάσιες λειψανοθήκες, φορητές εικόνες και άλλα πολλά. Στη μονή υπάγονται και 7 κελλιά.

Πηγή:

http://www.panorama-spa-hotel.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=26&Itemid=60&lang=el