Ἡ Ἑλληνική προέλευσις τῆς λατινικῆς ἀλφαβήτου καί……τό “Ποτήριον τοῦ Νέστορος”.

 

του stardust30

«Γι’ αυτό μπορούμε να πούμε πως όλοι οι Ιταλοί σε κάποια περίοδο της ιστορίας υπήρξαμε και -ίσως- είμαστε ακόμα ­Έλληνες»

 (Βαλέριο Μανφρέντι, από το βιβλίο του “Έλληνες της Δύσης”)

Η αρχαία πόλη που έχει ανακαλύψει στο Βιγλατούρι Κύμης η αρχαιολόγος και ανασκαφέας Έφη Σαπουνά – Σακελλαράκη, και η οποία ταυτίζεται με την αρχαία Κύμη, είναι πιθανόν η πατρίδα του λατινικού αλφαβήτου. Τα αρχαιολογικά ευρήματα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το ιδιότυπο «χαλκιδικό» αλφάβητο, στο οποίο το Σ γραφόταν ως C, το Δ ως D, το Ξ ως Χ, το Ρ ως R και το Υ ως U, εξήχθη από τους Ευβοείς αποίκους στην Ιταλία, για να αποτελέσει αργότερα το λατινικό αλφάβητο.

Η Έφη Σαπουνά – Σακελλαράκη είχε δημοσιεύσει το 1984 άρθρο της στην Αρχαιολογική εφημερίδα, στο οποίο υποστήριζε ότι όντως υπήρχε η αρχαία Ελληνική πόλη Κύμη -που αναφερόταν από αρχαίους συγγραφείς ως μητρόπολη της ιταλικής Κύμης- παρά τη σχετική επιστημονική διχογνωμία, καθώς μέχρι τότε δεν είχε βρεθεί κανένα αντίστοιχο αρχαιολογικό εύρημα.

Το 1994 η ίδια εντόπισε στον λόφο Βιγλατούρι τα πρώτα ευρήματα που μαρτυρούσαν την ύπαρξη της αρχαίας πόλης. Ένα χρόνο αργότερα ήλθε στην επιφάνεια ένα ωοειδές κτίριο, το οποίο περιείχε πολλά και σημαντικότατα ευρήματα. Η ανασκαφή, που συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια, έφερε στο φως ένα ολόκληρο οικισμό με σπίτια, ιερά, πλατείες, δρόμους, τάφους και άλλες σημαντικές μαρτυρίες.

Τα στοιχεία αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το λατινικό αλφάβητο προέρχεται στην πραγματικότητα από το ιδιότυπο «χαλκιδικό». Την άποψη αυτή ενισχύει και ένα ποτήρι του 8ου αιώνα, προερχόμενο από την ευβοϊκή αποικία των Πιθηκουσών (Ischia) στην Ιταλία, γνωστό ως «ποτήρι του Νέστορα», το οποίο φέρει εγχάρακτη επιγραφή με «χαλκιδικούς» χαρακτήρες. Πρόκειται μάλλον για την αρχαιότερη Ελληνική επιγραφή που βρέθηκε ποτέ στη Δύση.

Στο ποτήρι αυτό διαβάζει κανείς : «Είμαι το γλυκόπιοτο ποτήρι του Νέστορα. Όποιος λοιπόν πιει από αυτό το ποτήρι, αυτόν αμέσως θα τον κυριέψει ο πόθος της Αφροδίτης με το όμορφο στεφάνι».

 

Η πρώτη Ελληνική αποικία στη Δύση, που είναι συγχρόνως και η πρώτη αποικιστική επιχείρηση της Ιστορίας (αφού οι φοινικικές αποικίες είναι μεταγενέστερες), έγινε από ευβοείς θαλασσοπόρους από τη Χαλκίδα στις αρχές ή και πριν από τον 8ο αιώνα π.Χ.: ήταν η Πιθηκούσα στο νησάκι που βρίσκεται στην περιοχή του κόλπου της Νεάπολης, στο Τυρρηνικό πέλαγος. Στο νησί αυτό, σε έναν τάφο που χρονολογείται από τον 8ο αιώνα π.Χ., βρέθηκε σχετικά πρόσφατα μια επιγραφή χαραγμένη σε ένα σκύφο ροδίτικης προέλευσης, επιγραφή που θεωρείται η αρχαιότερη από όσες ανακαλύφθηκαν στη Δύση.

Υπενθυμίζουμε ότι ο σκύφος ήταν πήλινο αγγείο το οποίο χρησιμοποιούσαν στην αρχαία Ελλάδα ως ποτήρι, ιδίως οι φτωχοί αγρότες. Ο σκύφος αυτός είχε πάνω του γραμμένο ένα κείμενο «εξελιγμένο ήδη τόσο ως προς το αλφάβητο όσο και ως προς τη σύνταξή του», όπου γινόταν παιγνιώδης αναφορά στο «ποτήρι του Νέστορα», σε μια λεπτομέρεια δηλαδή από τα ομηρικά έπη. Ο περίφημος πλέον «σκύφος της Πιθηκούσας» αποδεικνύει ότι τα ομηρικά έπη ήταν πασίγνωστα στους πρώτους ευβοείς αποίκους της Δύσης. «Η αρχαιολογία», σημειώνει ο Μανφρέντι, «στην περίπτωση της Πιθηκούσας είναι σε θέση όχι μόνο να επιβεβαιώσει το δεδομένο της γραπτής παράδοσης, αλλά επίσης, απροσδόκητα, να αποκαλύψει ξανά το πολιτιστικό εύρος των αποίκων».

Στη μακρινή Αίγυπτο οι Φαραώ χρησιμοποιούσαν Έλληνες μισθοφόρους -επαγγελματίες στρατιώτες. Σε μια εκστρατεία του Φαραώ Ψαμμήτιχου του Β΄ (595-589 π.Χ.) στη Νουβία το 591 π.Χ., Έλληνες στρατιώτες χάραξαν τα ονόματά τους στα κάτω άκρα κολοσσιαίων αγαλμάτων του Φαραώ Ραμσή Β΄ μπροστά στον ναό του Abu Simbel στη Νουβία. Σε άλλα, τέλος, αγγεία διαβάζουμε τα ονόματα του τεχνίτη που τα έκανε. Απλοί άνθρωποι χαράζουν απλά μηνύματα. Κανένας από αυτούς δεν μοιάζει να είναι επαγγελματίας γραφέας, όπως στις παλαιότερες εποχές όπου η γραφή ήταν το προνόμιο ειδικών γραφέων και ειδικών αναγνωστών.

Τα πρώτα αυτά αλφαβητικά κείμενα της Ελληνικής γλώσσας λες και διαλαλούν από μόνα τους, με τους ταπεινούς «συγγραφείς» τους και τα ταπεινά καθημερινά περιεχόμενά τους, τη δημοκρατία της γραφής και της πληροφορίας, που φέρνει η αλφαβητική επανάσταση. Σύντομα, βέβαια, η αλφαβητική γραφή θα κληθεί να υπηρετήσει τους θεσμούς της αρχαίας δημοκρατίας: νόμοι, ψηφίσματα, αποφάσεις αλλά και επιγραφές πάνω σε τάφους, επιγραφές που τιμούν τους θεούς.

Και η αποκορύφωση αυτής της δημόσιας χρήσης συνδέεται με την πιο σημαντική δημοκρατία της αρχαιότητας, την Αθήνα. Από την Αθήνα της κλασικής εποχής (5ος-4ος αιώνας π.Χ.) προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος των επιγραφών της αρχαιότητας που σώθηκε. Η αλφαβητική γραφή, που προσφέρεται για γενική χρήση γιατί μαθαίνεται εύκολα, θα γενικευθεί μέσα στις συνθήκες της αρχαίας δημοκρατίας: η υπόσχεση της δημοκρατίας της γραφής και της πληροφορίας, που κλείνει μέσα της η αλφαβητική γραφή, θα αρχίσει να εκπληρώνεται μέσα στις συνθήκες της αρχαίας πολιτικής δημοκρατίας.

Πηγή

peritexnisologos.blogspot.com