… |
ΣΛΑΒΚΟ ΓΙΑΝΕΒΣΚΙ: ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΟΥ
Ο
«εθνικός» συγγραφέας της ΠΓΔΜ Σλάβκο Γιανέβσκι, ο οποίος το 1952 έγραψε
και το πρώτο μυθιστόρημα που υπήρξε στη σλαβομακεδονική γλώσσα και
πρωταγωνιστούσε στα λογοτεχνικά δρώμενα της χώρας μέχρι τον θάνατό του
το 2000, ως ποιητής, μυθιστοριογράφος, σεναριογράφος και ζωγράφος, ήταν
πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών την περίοδο του κουμμουνισμού.
Ο
Σλάβκο Γιανέβσκι έγραψε το 1952 το πρώτο μυθιστόρημα που υπήρξε στη
σλαβομακεδονική γλώσσα και πρωταγωνιστούσε στα λογοτεχνικά δρώμενα της
χώρας μέχρι τον θάνατό του το 2000.
Στην
αποκάλυψη αυτή προέβη με βάση τα στοιχεία που βρέθηκαν στα κρατικά
αρχεία η εθνική επιτροπή κάθαρσης, η οποία εδώ και χρόνια ασχολείται με
το «μαύρο» παρελθόν της ΠΓΔΜ την περίοδο της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας μετά
τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μέχρι το 1991 που έγινε ανεξάρτητο
κράτος, προκαλώντας σάλο αλλά και αντιδράσεις. Σύμφωνα με το πόρισμα στο
οποίο κατέληξε και ανακοίνωσε δημόσια, ο Σλ. Γιανέβσκι που υπήρξε
πρόεδρος της Ενωσης Συγγραφέων της χώρας και ακαδημαϊκός μεταξύ άλλων,
έδινε επιβαρυντικές πληροφορίες στις μυστικές υπηρεσίες της χώρας για
συναδέλφους του συγγραφείς, οι οποίοι στη συνέχεια αντιμετώπιζαν διώξεις
κ.ά.
Προκάλεσε σοκ
Η αποκάλυψη προκάλεσε σοκ σε πολλούς -πριν από λίγο μόλις καιρό δύο ανδριάντες του Γιανέβσκι στήνονταν στα Σκόπια προς τιμήν του- και δημιούργησε έντονη δημόσια αντιπαράθεση, αφού πολλοί ήταν αυτοί που θεωρούν ότι αποτελεί μεθόδευση του VMRO-DPMNE, το οποίο επιδιώκει να κλείσει λογαριασμούς με τους ιδεολογικούς και πολιτικούς του αντιπάλους στο παρελθόν.
Η αποκάλυψη προκάλεσε σοκ σε πολλούς -πριν από λίγο μόλις καιρό δύο ανδριάντες του Γιανέβσκι στήνονταν στα Σκόπια προς τιμήν του- και δημιούργησε έντονη δημόσια αντιπαράθεση, αφού πολλοί ήταν αυτοί που θεωρούν ότι αποτελεί μεθόδευση του VMRO-DPMNE, το οποίο επιδιώκει να κλείσει λογαριασμούς με τους ιδεολογικούς και πολιτικούς του αντιπάλους στο παρελθόν.
Του
καταλογίζουν μάλιστα ότι προκειμένου να πετύχει τον σκοπό του δεν
διστάζει να υπονομεύσει ακόμη και αυτή τη «μακεδονική» ταυτότητα της
χώρας, όπως γίνεται με τη συγκεκριμένη περίπτωση του Σλ. Γιάνεβσκι. Η
πιο έντονη αντίδραση προήλθε από την Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών της
χώρας (ΜΑΝU), της οποίας ο Γιάνεβσκι υπήρξε μέλος από το 1967.
Η
Ακαδημία έσπευσε να καταδικάσει έντονα την απόφαση της Εθνικής
Επιτροπής Κάθαρσης, αναφέροντας ότι αποτελεί κτύπημα στην εθνική
ταυτότητα της χώρας και στη συνταγματική και έννομη τάξη της. Οπως
ανέφερε η ΜΑΝU, ο ακαδημαϊκός Σλ. Γιανέβσκι υπήρξε από τους ιδρυτές της
«μακεδονικής» λογοτεχνίας, του πολιτισμού καθώς και της Ακαδημίας, ενώ
αμφισβητεί τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν αφού αφορά τη δημοσίευση
στοιχείων για ένα νεκρό άτομο, που δεν μπορεί πλέον να υπερασπιστεί το
όνομά του.
Ο
Σλ. Γιανέφσκι δημοσίευσε το πρώτο μυθιστόρημα που γράφτηκε στη
σλαβομακεδονική γλώσσα με τίτλο «Το χωριό πέρα από τα δέντρα», το οποίο
ασχολούνταν με τη σοσιαλιστική ανοικοδόμηση ενός χωριού. Εχει γράψει
συνολικά 15 μυθιστορήματα, 11 ποιητικές συλλογές και πολλά δοκίμια, ενώ
πολλά έργα του έχουν μεταφραστεί και σε άλλες γλώσσες.
Την
απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Κάθαρσης υπερασπίστηκε με μια συνέντευξη ο
πρόεδρός της Τόμε Ατζίεφ, λέγοντας ότι όλα τα στοιχεία προήλθαν από το
Κρατικό Αρχείο της Χώρας και κάλεσε όσους αμφισβητούν τα στοιχεία να
ελέγξουν τα ίδια τα έγγραφα.
Ιδιαίτερα για τους συγγενείς του Γιανέβσκι είναι άμεσα διαθέσιμα ενώ αν υπάρχουν λόγοι μπορούν να προσφύγουν στα δικαστήρια.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
telidis@pegasus.gr
telidis@pegasus.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου