Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων σε Ταραχώδη Ύδατα

Posted On Παρασκευή, 9 Νοεμβρίου 2012 at by Λουκάς Δ. Συμπεράς

Γράφει ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης*

«Η Εκκλησία του Πανάγιου Τάφου κινδυνεύει να κλείσει – Διεθνής κρίση», «Ανεπανάληπτη αντιπαράθεση γύρω από ένα από τα ιερότερα προσκυνήματα της Χριστιανοσύνης» είναι μερικοί τίτλοι από  τα Ισραηλινά ΜΜΕ και ιδιαίτερα  από το ένθετο  «Mosaf Shabat»  της  Maariv.  Και η αρθογραφία συνεχίζεται: « Η εταιρεία Hagihon  (η εταιρεία ύδατος της Ιερουσαλήμ) αποφάσισε να αγνοήσει την ιστορική απαλλαγή και να εισπράξει χρήματα για την κατανάλωση ύδατος στον χώρο . Πριν δέκα ημέρες πάγωσε ο τραπεζικός λογαριασμός του Πατριαρχείου .  Ως αποτέλεσμα δεν υπάρχουν χρήματα για να πληρωθούν οι κληρικοί του Ελληνο-Ορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων» Ο  Πατριάρχης Θεόφιλος δήλωσε: «Πρόκειται για κήρυξη πολέμου, θα κλείσουμε σε μερικές ημέρες». 
Όλα τα παραπάνω περιγράφουν την κατάσταση που περιήλθε το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων  τις τελευταίες ημέρες και οι πάντες εξεπλάγησαν. Κεραυνός εν τη αιθρία η κάτι που αναμένετο.  Και εν πάση περιπτώσει τι πραγματικά  συμβαίνει  και γιατί αυτή η κατάσταση και η μεγάλη αναστάτωση.  Ας πάρουμε τα πράγματα  από την αρχή για να καταλάβουμε τι πραγματικά συμβαίνει .

  Στους Αγίους Τόπους κάποια πράγματα έχουν την δική τους λογική, την δική τους συμπεριφορά και αξία , τηρούνται κανόνες και παραδόσεις αιώνων, άγνωστοι και παράξενοι σε μας  και εν τέλει ενδεχομένως να μην συμμορφώνονται με αλλαγές, έστω και αν προέρχονται από Νόμους του κυρίαρχου κράτους που υπάγονται.  Κυριαρχεί στις σχέσεις των η παράδοση , τα Πρωτεία και άλλα που για μας τους κοσμικούς  μπορεί να φαίνονται αδιανόητα, για  τα δόγματα της Χριστιανοσύνης και για τους υπηρετούντες  μοναχούς των είναι απαράβατοι όροι και κανόνες πίστης , στάσης και ζωής.  Η υπόθεση αυτή αφορά το νερό.  Είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, αλλά στην βάση της υπόθεσης που εντός ολίγων ημερών ετέθη  εις γνώση διεθνών ηγετών, βρίσκεται ένα μικρό έγγραφο, ένας λογαριασμός κατανάλωσης ύδατος στην Εκκλησία του Πανάγιου Τάφου στην Ιερουσαλήμ. Διότι περί αυτού πρόκειται.

Η  Εκκλησία του Πανάγιου Τάφου, η οποία βρίσκεται στην Χριστιανική συνοικία της Παλαιάς Πόλης της Ιερουσαλήμ, θεωρείται, από τον τέταρτο αιώνα μ.Χ.  μία από τις πλέον σημαντικές και Ιερές Εκκλησίες παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των προσκυνητών που την επισκέπτονται υπερβαίνει, ετησίως, το ένα εκατομμύριο. Από αυτή την άποψη, αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης για τους πιστούς , άρα  υψηλός τουριστικός πόλος έλξης. Παρότι δεν είναι ξεκάθαρο το πότε ξεκίνησε το συγκεκριμένο έθιμο,  δηλαδή να μην πληρώνεται το νερό, φαίνεται ότι ανέκαθεν και επί πολλούς αιώνες οι αρμόδιες αρχές,  ουδέποτε ζήτησαν από τους κληρικούς να πληρώσουν για την χρήση του νερού στον Πανάγιο Τάφο , λόγω της ιδιαίτερης σημασίας της εν λόγω Εκκλησίας. Η πρακτική αυτή ακολουθήθηκε από τους Τούρκους, τους Βρετανούς, τους Ιορδανούς και φυσικά μέχρι πρότινος από το κράτος του Ισραήλ. Το 1969 ο δήμος Ιεροσολύμων επιχείρησε να μεταβάλει το συγκεκριμένο έθιμο. Εντούτοις, η αλληλογραφία των δημοτικών αρχών με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, οδήγησε τον τότε δήμαρχο Ιεροσολύμων Teddy Koleck να ενημερώσει τον Πατριάρχη ότι δεν πρόκειται να αλλάξει αυτό που ίσχυε εδώ και τόσα χρόνια. Έκτοτε, και παρά τις διαφωνίες ορισμένων ατόμων με την παραπάνω απόφαση, ουδεμία ενέργεια έγινε προς την κατεύθυνση είσπραξης χρημάτων από την Εκκλησία για το συγκεκριμένο ζήτημα.
 Εδώ να διευκρινίσουμε ότι σύμφωνα με την παράδοση τα Πρωτεία στον Πανάγιο Τάφο τα κατέχουν από αιώνες τώρα οι Έλληνες Ορθόδοξοι, οι οποίοι έχουν και την διαχείριση .

  Υπεύθυνοι για την φύλαξη του Ιερού Κουβουκλίου , που ευρίσκεται εντός του Ιερού Ναού της Αναστάσεως, που είθισται να  αποκαλείται Πανάγιος Τάφος, λόγω της ύπαρξης του Ιερού Κουβουκλίου, είναι οι Έλληνες μοναχοί του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Στην πραγματικότητα ο Πανάγιος Τάφος, ο Τάφος του Χριστού, ευρίσκεται εντός του Ιερού Κουβουκλίου, 
το οποίο ευρίσκεται, μαζί με άλλα Άγια Προσκυνήματα, όπως ο Γολγοθάς, εντός του μεγαλοπρεπούς Ιερού Ναού της Αναστάσεως.   . 

Πριν 15 περίπου χρόνια συστάθηκε η εταιρεία Hagihon, η οποία στην ουσία αντικατέστησε τον δήμο Ιεροσολύμων στον τομέα παροχής ύδατος στους κατοίκους της πόλης. Τον Μάρτιο του 2004 η παραπάνω εταιρεία έστειλε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων  έναν  λογαριασμό για κατανάλωση ύδατος ύψους 3,7 εκατομμυρίων ΝΙΣ [περί τα 740.000 ευρώ].  Ο Πατριάρχης τότε Ειρηναίος και οι υπεύθυνοι των οικονομικών του Πατριαρχείου  ήταν σίγουροι ότι επρόκειτο περί λάθους , δεν έκαναν καμιά  ενέργεια και η Hagihon δεν προέβη σε κανένα μέτρο για την είσπραξη του ποσού. 
Τους τελευταίους  όμως μήνες, η Hagihon άρχισε να ασκεί πιέσεις στο Πατριαρχείο. Το αίτημα πληρωμής είχε ανέλθει στα 9 εκατομμύρια ΝΙΣ [περί τα 1,8 εκατομμύρια ευρώ], και αφορούσε τα χρέη των τελευταίων επτά ετών μαζί με τους τόκους. Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι από διάφορα υπουργεία που αντελήφθησαν ότι επρόκειτο για μία νάρκη που θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη ζημία στο Ισραήλ, παρενέβησαν στην υπόθεση. Σε συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τους τελευταίους μήνες μεταξύ των πλευρών, συμμετείχαν υψηλόβαθμα στελέχη των αρμόδιων Υπουργείων και του Δήμου Ιερουσαλήμ και της εταιρείας ύδατος. Οι  προσπάθειες μεσολάβησης ανάμεσα στις δύο πλευρές απέτυχαν.

Ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης, Θεόφιλος ο Γ’, δήλωσε ότι μεριμνά για την έγκαιρη αποπληρωμή των λογαριασμών κατανάλωσης ύδατος όλων των εκκλησιών και μοναστηριών ανά την επικράτεια, εκτός της Εκκλησίας του Πανάγιου Τάφου , η οποία απολαμβάνει ιστορικής εξαίρεσης λόγω της ύψιστης σημασίας της.
 Εντούτοις, οι εκπρόσωποι της Hagihon εξακολούθησαν να αξιώνουν την είσπραξη του ποσού. 
Προ ολίγων  ημερών, η Hagihon αποφάσισε να προχωρήσει ένα βήμα περαιτέρω και προέβη, κατά ανεπανάληπτο τρόπο, σε πάγωμα του τραπεζικού λογαριασμού του Πατριαρχείου. Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι  το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων πρόκειται για ένα θεσμό με εκτενείς διασυνδέσεις ανά την υφήλιο,  που κατέχει και τεράστιες εκτάσεις γης σε όλο το Ισραήλ.  Σε ότι αφορά  τον τραπεζικό λογαριασμό  που  «μπλοκάρισε»  η Hagihon   είναι ο λογαριασμός μέσω του οποίου ο Πατριάρχης καταβάλλει τη μισθοδοσία των κληρικών, αποπληρώνονται λογαριασμοί συνδεδεμένοι με τραπεζική εντολή, και καλύπτονται τα καθημερινά έξοδα όλων των εκκλησιών της χώρας. Το πάγωμα του λογαριασμού  αυτού στην πράξη ανέστειλε τα πάντα στο Πατριαρχείο.
Και τότε ξεκίνησε η μεγάλη οικονομική αναταραχή. Οι τραπεζικές εντολές του Πατριαρχείου δεν εκτελούνταν, συμπεριλαμβανομένων των λογαριασμών από την εταιρεία ηλεκτρισμού, την εταιρεία τηλεφωνίας Bezeq, τον Δήμο Τελ Αβίβ, τον Δήμο Ιεροσολύμων, την εταιρεία παροχής υπηρεσιών διαδικτύου, κ.λπ. Οι εταιρείες που παρέχουν φαγητό στον χώρο εστίασης του Πατριαρχείου ανακοίνωσαν ότι ακυρώνουν το σχετικό συμβόλαιο, καθώς οι επιταγές που είχαν στην κατοχή τους ήσαν πλέον ακάλυπτες. Το αυτό συνέβη και  με  πολλές άλλες εταιρείες, που είχαν σχέσεις συνεργασίας με το Πατριαρχείο.  Έτσι το Πατριαρχείο  βρέθηκε σε κατάσταση  πλήρους  οικονομικής  παράλυσης. Από την εταιρεία  Hagihon δήλωσαν  ότι «έχουμε επιδείξει ευαισθησία απέναντί τους αλλά δεν μπορούν να εξαιρεθούν και πρέπει να το καταλάβουν. Το Κράτος του Ισραήλ μπορεί να αλλάξει τον νόμο». 
Η ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο Πατριαρχείο ήταν πολύ βαριά. Το βράδυ της Κυριακής (4/11) , ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης συναντήθηκε με τον Φραγκισκανό Πατριάρχη (που εκπροσωπεί το Βατικανό στο Ισραήλ) καθώς και με τον εκτελώντα χρέη [acting] Αρμένιου Πατριάρχη, που διαχειρίζονται από κοινού την Εκκλησία του Πανάγιου Τάφου και αποφάσισαν  ομού να εντείνουν τον αγώνα. Ακόμη ο Πατριάρχης απέστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και στον Πρόεδρο Σιμόν Πέρες, στην οποία ανέφερε ότι «Η επιβολή του αδικαιολόγητου αυτού μέτρου υπονομεύει την αγιότητα και προσβάλει την ευαισθησία του χώρου  και αλλάζει την καθεστηκυία τάξη [status quo], ειδικά από τη στιγμή που θα μπορούσε να οδηγήσει στο κλείσιμο του χώρου για τα πλήθη των προσκυνητών. Ζητούμε την παρέμβασή σας για να σταματήσει αυτή η επιθετική ενέργεια». Επιστολές αποστάλθηκαν με ειδικούς  απεσταλμένους  στον  Πρόεδρο της Ρωσίας  Βλαντιμίρ Πούτιν, στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας και στον Πρωθυπουργό της Κύπρου και ταχυδρομικά  στον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα. Ακόμη  ο Πατριάρχης Θεόφιλος έχει προγραμματισθεί να μεταβεί στην Ιορδανία και προτίθεται να μεταφέρει ανάλογο μήνυμα στον Βασιλιά Αμπντάλλα. Ο Πατριάρχης Θεόφιλος ακόμη δήλωσε ότι έχει ζητήσει από την εταιρεία ύδρευσης να διακόψει την παροχή ύδατος στον Πανάγιο Τάφο και αν δεν αλλάξουν τα πράγματα σκοπεύουν να ανακοινώσουν  σε λίγες ημέρες, για πρώτη φορά μετά από εκατοντάδες χρόνια, ότι η Εκκλησία του Πανάγιου Τάφου θα παραμείνει  κλειστή για όλους!!!!.

Η απάντηση της Hagihon: «Έχουμε πραγματοποιήσει, επί σειρά ετών, συνομιλίες με εκπροσώπους του Πατριαρχείου και της Εκκλησίας του Πανάγιου Τάφου με στόχο την επίτευξη διευθέτησης για το χρέος του νερού. Οι συνομιλίες διεξήχθησαν με την εποπτεία κυβερνητικών παραγόντων και άλλων αρχών. Περισσότερα των χιλίων θρησκευτικών ιδρυμάτων λειτουργούν στην Ιερουσαλήμ και πληρώνουν τακτικά τους λογαριασμούς παροχής ύδατος. Η Αρχή Υδροδότησης του Ισραήλ απαγορεύει γενικά σε εταιρείες υδροδότησης, περιλαμβανομένης της Hagihon, να προβούν σε οιαδήποτε εξαίρεση καταβολής χρεών».

. 
Η κατάσταση είναι έκρυθμη και αναζητείται επειγόντως λύση, πριν η κατάσταση τεθεί εκτός ελέγχου. Και οι δύο πλευρές, όπως διαπιστώνουμε  είναι ανυποχώρητες. Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων επικαλείται το εθιμικό δίκαιο, την παράδοση. Εδώ δεν πληρώναμε επί τουρκοκρατίας,  δεν πληρώσαμε επί Βρετανικής διακυβέρνησης, επί Ιορδανών και Ισραηλινών και θα πληρώσουμε σήμερα σε μια ιδιωτική εταιρεία, σκέφτονται οι  Άγιοι Πατέρες, λαμβάνοντες ακόμη υπόψη την σπουδαιότητα του Ιερού χώρου που διαχειρίζονται επί αιώνες .  Η Ισραηλινή εταιρεία ύδρευσης  σκέφτεται με την  επιχειρηματική λογική της εταιρείας, αγνοώντας εθιμικά δίκαια, παραδόσεις αιώνων, το ιδιόμορφο καθεστώς των Εκκλησιών στην  Παλαιστίνη  κλπ.   Ισραηλινοί  αξιωματούχοι της κυβέρνησης  εκτιμούν ότι πρόκειται για μία αντιπαράθεση, η οποία, εφόσον δεν τερματιστεί σύντομα και διακριτικά, θα μετατραπεί, κατά τα φαινόμενα, σε διεθνή θύελλα που θα πλήξει το Ισραήλ. Έτσι εκτιμάται ότι  το Ισραήλ θα προσπαθήσει να βρει μια λύση, που θα αφήσει ικανοποιημένες και τις δύο πλευρές. Γνωρίζουν την δύναμη των Εκκλησιών  στους Αγίους Τόπους, την διεθνή επιρροή των και το ιδιαίτερο καθεστώς , που διέπει τις σχέσεις μεταξύ των και με την εκάστοτε κυβερνητική αρχή. Οι (Χριστιανικές) Εκκλησίες στην περιοχή αυτή (Ελληνο-Ορθόδοξη, Καθολική, Αρμενική, κλπ) υπάρχουν επί πολλούς αιώνες στην περιοχή (μαζί με  την Ιουδαική και Μουσουλμανική θρησκεία), με τόσους κατακτητές και επικυρίαρχους και έχουν κατορθώσει όχι μόνο να επιβιώνουν, αλλά να διατηρούν και τα προνόμια και τις ειδικές σχέσεις με τις εκάστοτε αρχές.  Γνωρίζουν την διεθνή επιρροή των , στους παγκόσμιους ηγέτες και τις συνέπειες που θα προκύψουν από  τυχόν αλλαγή του status quo  των Εκκλησιών. Γνωρίζουν, ως καλοί έμποροι αενάως, το τουριστικό και  προσοδοφόρο του θέματος, με τον αναπτυγμένο θρησκευτικό τουρισμό, που αποφέρει εκατοντάδες δολάρια  ετησίως. Έτσι εκτιμούμε ότι δεν θα αφήσουν μια «ασήμαντη» ιδιωτική  εταιρεία ύδρευσης να δημιουργήσει πολιτικά, εξωτερικά, διπλωματικά και οικονομικά προβλήματα στο κράτος, τώρα μάλιστα που αναζητεί συμμάχους, φίλους, ή έστω ουδέτερους σε αυτά που ετοιμάζονται ή έρχονται στην περιοχή, έστω και επιβαρυνόμενο οικονομικά. Ο Κλήρος όλων των Θρησκειών ( φυσικά  και το Ελληνο-Ορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, που κατέχει μάλιστα και τα Πρωτεία σε όλα σχεδόν τα Άγια Προσκυνήματα)   και δη στους Αγίους Τόπους ήταν, είναι και θα παραμείνει αήττητος, ανεξαρτήτως   κυβερνήσεων, γεγονότων, εξελίξεων. Για αυτό επιβιώνουν επί αιώνες στον δυσκολότερο  χώρο του πλανήτη.