ΤΡΊΤΗ, 24 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ 2012
Αθήνα: Φόρο τιμής στη Σμύρνη αποτελεί το ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού «Σμύρνη: Η καταστροφή μιας Κοσμοπολίτικης Πόλης, 1900-1922».
Φόρο τιμής στη Σμύρνη και στην ιδέα του κοσμοπολιτισμού που συμβόλιζε μέχρι την τραγική καταστροφή της, αποτίει η σκηνοθέτης Μαρία Ηλιού, με το ντοκιμαντέρ, «Σμύρνη: Η καταστροφή μιας Κοσμοπολίτικης Πόλης, 1900-1922», το οποίο προβάλλεται από σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς.
Παράλληλα, από αύριο (24/1) εγκαινιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Κουμπάρη, η ομότιτλη φωτογραφική έκθεση που συνοδεύει την ταινία.
Το ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού προέκυψε μετά από πολύχρονη έρευνα της ίδιας σε αρχεία και ιδιωτικές συλλογές, σε συνεργασία με ιστορικούς. Από την βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, από τα Πανεπιστήμια Πρίνστον και Χάρβαρντ, το Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο, το Ίδρυμα Αλμπερτ Καν και άλλα ιδρύματα της Ευρώπης και της Αμερικής.
Οι επίμονες «ανασκαφές» της σκηνοθέτιδας έφεραν στο φως άγνωστα, μικρής διάρκειας φιλμ και φωτογραφίες, τα οποία ενσωμάτωσε στην ταινία της. Η προκυμαία της Σμύρνης, το ανθηρό εμπόριο, ο πλούτος της, οι εθνικές ομάδες που απάρτιζαν το μωσαϊκό του πληθυσμού της Σμύρνης, Έλληνες, Αρμένιοι, λεβαντίνοι, εβραίοι και μουσουλμάνοι.
Τα πλούσια προάστιά της πόλης, οι δραστηριότητες των κατοίκων της, η πλούσια πολιτιστική ζωή που συνόδευε την ανθηρή οικονομική κατάσταση. Η χαρά της ζωής που λίγα χρόνια αργότερα κατέληξε στην τραγωδία.
Το ντοκιμαντέρ διάρκειας 87 λεπτών, δένει τους μεγάλους άξονες της Ιστορίας με οικογενειακές αφηγήσεις ανθρώπων επόμενων γενεών, υπογραμμίζοντας την διάθεσή τους να δώσουν, χωρίς εθνικισμούς αλλά και χωρίς αποσιωπήσεις, στο πλατύ κοινό, Έλληνες και ξένους, να καταλάβουν τι ήταν η Σμύρνη.
Η Μαρία Ηλιού, εγγονή της Αντιγόνης Μεταξά και κόρη της Λήδας Κροντηρά, είναι δεύτερης γενιάς Σμυρνιά από την πλευρά του πατέρα της, Ανδρέα Ηλιού.
Γεγονός που εξηγεί την εμμονή της να κάνει μια ταινία για τη Σμύρνη: «Από τα πρώτα χρόνια της ζωής μου η Σμύρνη με στοίχειωνε» λέει η σκηνοθέτης «Υπήρχε παντού στη ζωή μας, στο διαμέρισμα της οδού Σόλωνος όπου μεγάλωνα. Υπήρχε στις κουβέντες μας, στα όνειρά μας και στους εφιάλτες μας. Η αποδοχή του διαφορετικού, οι καινούργιες ιδέες, η μουσική, τα γέλια αλλά και η νοσταλγία για το μαγικό τόπο που περιέγραφε ο πατέρας μου, υπήρχε με κάθε τρόπο στην καθημερινότητά μας. Καμιά άλλη πόλη στη γη δεν ήταν τόσο μοναδική.
Η ευκαιρία για την ταινία, της δόθηκε πριν από λίγα χρόνια, όταν στην Αμερική, την ίδια περίοδο δούλευε για το βραβευμένο στη συνέχεια ντοκιμαντέρ «Το Ταξίδι. Το Ελληνικό Όνειρο στην Αμερική» (παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη το 2007). Τότε η σκηνοθέτης ανακάλυψε άγνωστο κινηματογραφικό και φωτογραφικό υλικό με θέμα τη Σμύρνη.
Επιστημονικός σύμβουλος του ντοκιμαντέρ είναι ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ. Στην ταινία συμμετέχει επίσης ο Τζίλς Μίλτον (συγγραφέας του βιβλίου Χαμένος Παράδεισος), ο καθηγητής πολιτικής ιστορίας Θάνος Βερέμης, η Βικτώρια Σολομωνίδη (δεύτερης γενιάς με καταγωγή από τη Σμύρνη), η Ελένη Μπαστέα καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Νιού Μέξικο , τρίτης γενιάς με καταγωγή από τη Σμύρνη και ο γεννημένος στη Σμύρνη Ζακ Ναλμπατιάν, αρμενικής καταγωγής.
«Δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτό που ήταν η Σμύρνη» λένε οι ομιλητές του ντοκιμαντέρ. Μια κοσμοπολίτικη πόλη, όπου ζούσαν αρμονικά οι εθνότητές της. Κι ότι επίσης, οι αναμνήσεις και τα τραύματα είναι κοινά και στις δύο πλευρές του Αιγαίου», προσθέτει η Λέιλα Νεϋζί, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, η οποία καταθέτει τη μαρτυρία της στην ταινία.
Το ντοκιμαντέρ «Σμύρνη: Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης,1900-1922» συμπαραγωγή της εταιρείας Πρωτέας και της ΕΡΤ, θα προβληθεί από την ΕΤ1, την Κυριακή 29 του μηνός, στις 10 το βράδυ.
Την έκθεση στο Μπενάκη, θα διαδεχθεί από τις 11 Μαρτίου η έκθεση, σε επιμέλεια πάλι Μαρίας Ηλιού, «Η ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ελλάδα 1923».
Νατ.Δ-© ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ
Φωτογραφική έκθεση και ντοκιμαντέρ
Η ΣΜΎΡΝΗ «ΤΗΣ ΧΑΡΆΣ ΤΗΣ ΖΩΉΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΉΣ» ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΊΟ ΜΠΕΝΆΚΗ
Η καταστροφή της Σμύρνης παρουσιάζεται μέσα από την προβολή ενός ντοκιμαντέρ και ομότιτλη φωτογραφική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη. Τα εγκαίνια της έκθεσης γίνονται την Τρίτη στις 20:00, στην αίθουσα Σπυρίδωνος και Ευρυδίκης Κωστοπούλου του Κεντρικού Κτηρίου του Μουσείου.
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης με τίτλο «Σμύρνη: η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900-1922» (25 Ιανουαρίου - 11 Μαρτίου 2012) το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια σειρά προβολών του ντοκιμαντέρ στο αμφιθέατρο του κτηρίου (Κουμπάρη 1).
«Από τα πρώτα χρόνια της ζωής μου η Σμύρνη με στοίχειωνε. Υπήρχε παντού στη ζωή μας, στο διαμέρισμα της οδού Σόλωνος όπου μεγάλωνα. Υπήρχε στις κουβέντες μας, στα όνειρά μας και στους εφιάλτες μας. Η αποδοχή του διαφορετικού, οι καινούργιες ιδέες, η μουσική, τα γέλια αλλά και η νοσταλγία για το μαγικό τόπο που περιέγραφε ο πατέρας μου, υπήρχε με κάθε τρόπο στην καθημερινότητά μας. Καμιά άλλη πόλη στη γη δεν ήταν τόσο μοναδική» γράφει η σκηνοθέτις και επιμελήτρια Μαρία Ηλιού.
Η Μαρία Ηλιού και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, που είχαν παρουσιάσει το 2007 στο Μουσείο Μπενάκη Το Ταξίδι. Το Ελληνικό Όνειρο στην Αμερική (επιλογή του American Film Institute στη Washington DC ανάμεσα στις 20 καλύτερες ευρωπαϊκές ταινίες του 2008 και βραβείο καλύτερου ιστορικού ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ του Χιούστον), μετά από τέσσερα χρόνια συνεργασίας και έρευνας σε Ευρώπη και Αμερική, φέρνουν πίσω στο κοινό, εικόνες ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία αλλά και μια νέα οπτική που συμπεριλαμβάνει όλες τις κοινότητες στη ζωή της Σμύρνης, καθώς και τα δραματικά γεγονότα του 1922.
Οι δύο δημιουργεί κρατούν αποστάσεις τόσο από μια υπέρμετρα εθνικιστική αφήγηση όσο και από νεότερες απόπειρες που αποσιωπούν τα τραγικά γεγονότα της καταστροφής, παραμορφώνοντας την αλήθεια.
Ενενήντα χρόνια μετά την καταστροφή, οι δυο συνεργάτες θέλουν να τιμήσουν τον κόσμο που χάθηκε το 1922 αλλά και συγχρόνως την επιστήμη της ιστορίας.
Ιστορικοί από την Αμερική και την Ευρώπη μιλούν στο ντοκιμαντέρ, ενώ Σμυρνιοί, πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς, αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες.
Μάλιστα, τρεις από αυτούς, ξετυλίγουν οικογενειακές μικροϊστορίες σε σχέση με τα γεγονότα, από την ελληνική, την αρμενική και την τουρκική πλευρά, από τα χρόνια του κοσμοπολιτισμού ως τα χρόνια της καταστροφής.
Το ντοκιμαντέρ και η ομώνυμη φωτογραφική έκθεση τεκμηριώνονται με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που σταχυολογήθηκε από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης.
Για πρώτη φορά δημοσιεύονται άγνωστες εικόνες της Σμύρνης από ιδιωτικές συλλογές, όπως αυτή του Πιέρ Ντε Γκιγκόρντ και από τα αρχεία της Library of Congress, του Πανεπιστημίου του Πρίνστον και του Χάρβαρντ, του Near East Relief, του Imperial War Museum, της Pathe, του Albert Kahn Fondation και άλλων ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Για την ηχητική επένδυση της ταινίας, η μοντέρ Αλίκη Παναγή χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψουν τα γεγονότα, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος, βασίστηκε σε τραγούδια από τη Σμύρνη και επιτυχίες της εποχής για να συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του.
Το ντοκιμαντέρ και η φωτογραφική έκθεση βασίζονται στην ιδέα ότι η Σμύρνη παρ' όλο που καταστράφηκε με τραγικό τρόπο κατά κάποιο τρόπο εξακολουθεί να υπάρχει ως ιδέα και τρόπος ζωής που έχει να κάνει με τον κοσμοπολιτισμό.
Το δεύτερο project των ίδιων συνεργατών με τίτλο «Από το διωγμό ως την Ανταλλαγή 1922-1923» θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Μπενάκη από 28 Μαρτίου έως 29 Απριλίου 2012.
Προβολές στο αμφιθέατρο του Κεντρικού Κτηρίου (Κουμπάρη 1):
Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 11.00, 13.00, 15.00
Πέμπτη*: 11.00, 13.00, 15.00, 17.00, 19.00, 21.00
Κυριακή: 11.00, 13.00
*Τις Πέμπτες 9/2 και 23/2 δεν θα πραγματοποιηθεί η προβολή στις 19.00.
Σκηνοθεσία- Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Ηλιού
Ιστορικός Σύμβουλος: Αλέξανδρος Κιτροέφ
Ομιλητές: Giles Milton (Συγγραφέα του βιβλίου: Paradise Lost) Αλέξανδρος Κιτροέφ,Θάνος Βερέμης, Β. Σολωμονίδου, J. Nalbantian, Ελένη Μπαστέα, Leyla Neyzi (Sabanci University).
Mουσική: Νίκος Πλατύραχος
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Allen Moore
Ήχος: John Zecca
Μοντάζ: Αλίκη Παναγή
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Πρωτέας μη κερδοσκοπική & Proteus NY inc not for profit
http://www.tanea.gr/latestnews/article/?aid=4689116
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης με τίτλο «Σμύρνη: η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900-1922» (25 Ιανουαρίου - 11 Μαρτίου 2012) το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια σειρά προβολών του ντοκιμαντέρ στο αμφιθέατρο του κτηρίου (Κουμπάρη 1).
«Από τα πρώτα χρόνια της ζωής μου η Σμύρνη με στοίχειωνε. Υπήρχε παντού στη ζωή μας, στο διαμέρισμα της οδού Σόλωνος όπου μεγάλωνα. Υπήρχε στις κουβέντες μας, στα όνειρά μας και στους εφιάλτες μας. Η αποδοχή του διαφορετικού, οι καινούργιες ιδέες, η μουσική, τα γέλια αλλά και η νοσταλγία για το μαγικό τόπο που περιέγραφε ο πατέρας μου, υπήρχε με κάθε τρόπο στην καθημερινότητά μας. Καμιά άλλη πόλη στη γη δεν ήταν τόσο μοναδική» γράφει η σκηνοθέτις και επιμελήτρια Μαρία Ηλιού.
Η Μαρία Ηλιού και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, που είχαν παρουσιάσει το 2007 στο Μουσείο Μπενάκη Το Ταξίδι. Το Ελληνικό Όνειρο στην Αμερική (επιλογή του American Film Institute στη Washington DC ανάμεσα στις 20 καλύτερες ευρωπαϊκές ταινίες του 2008 και βραβείο καλύτερου ιστορικού ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ του Χιούστον), μετά από τέσσερα χρόνια συνεργασίας και έρευνας σε Ευρώπη και Αμερική, φέρνουν πίσω στο κοινό, εικόνες ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία αλλά και μια νέα οπτική που συμπεριλαμβάνει όλες τις κοινότητες στη ζωή της Σμύρνης, καθώς και τα δραματικά γεγονότα του 1922.
Οι δύο δημιουργεί κρατούν αποστάσεις τόσο από μια υπέρμετρα εθνικιστική αφήγηση όσο και από νεότερες απόπειρες που αποσιωπούν τα τραγικά γεγονότα της καταστροφής, παραμορφώνοντας την αλήθεια.
Ενενήντα χρόνια μετά την καταστροφή, οι δυο συνεργάτες θέλουν να τιμήσουν τον κόσμο που χάθηκε το 1922 αλλά και συγχρόνως την επιστήμη της ιστορίας.
Ιστορικοί από την Αμερική και την Ευρώπη μιλούν στο ντοκιμαντέρ, ενώ Σμυρνιοί, πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς, αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες.
Μάλιστα, τρεις από αυτούς, ξετυλίγουν οικογενειακές μικροϊστορίες σε σχέση με τα γεγονότα, από την ελληνική, την αρμενική και την τουρκική πλευρά, από τα χρόνια του κοσμοπολιτισμού ως τα χρόνια της καταστροφής.
Το ντοκιμαντέρ και η ομώνυμη φωτογραφική έκθεση τεκμηριώνονται με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που σταχυολογήθηκε από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης.
Για πρώτη φορά δημοσιεύονται άγνωστες εικόνες της Σμύρνης από ιδιωτικές συλλογές, όπως αυτή του Πιέρ Ντε Γκιγκόρντ και από τα αρχεία της Library of Congress, του Πανεπιστημίου του Πρίνστον και του Χάρβαρντ, του Near East Relief, του Imperial War Museum, της Pathe, του Albert Kahn Fondation και άλλων ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Για την ηχητική επένδυση της ταινίας, η μοντέρ Αλίκη Παναγή χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψουν τα γεγονότα, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος, βασίστηκε σε τραγούδια από τη Σμύρνη και επιτυχίες της εποχής για να συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του.
Το ντοκιμαντέρ και η φωτογραφική έκθεση βασίζονται στην ιδέα ότι η Σμύρνη παρ' όλο που καταστράφηκε με τραγικό τρόπο κατά κάποιο τρόπο εξακολουθεί να υπάρχει ως ιδέα και τρόπος ζωής που έχει να κάνει με τον κοσμοπολιτισμό.
Το δεύτερο project των ίδιων συνεργατών με τίτλο «Από το διωγμό ως την Ανταλλαγή 1922-1923» θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Μπενάκη από 28 Μαρτίου έως 29 Απριλίου 2012.
Προβολές στο αμφιθέατρο του Κεντρικού Κτηρίου (Κουμπάρη 1):
Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 11.00, 13.00, 15.00
Πέμπτη*: 11.00, 13.00, 15.00, 17.00, 19.00, 21.00
Κυριακή: 11.00, 13.00
*Τις Πέμπτες 9/2 και 23/2 δεν θα πραγματοποιηθεί η προβολή στις 19.00.
Σκηνοθεσία- Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Ηλιού
Ιστορικός Σύμβουλος: Αλέξανδρος Κιτροέφ
Ομιλητές: Giles Milton (Συγγραφέα του βιβλίου: Paradise Lost) Αλέξανδρος Κιτροέφ,Θάνος Βερέμης, Β. Σολωμονίδου, J. Nalbantian, Ελένη Μπαστέα, Leyla Neyzi (Sabanci University).
Mουσική: Νίκος Πλατύραχος
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Allen Moore
Ήχος: John Zecca
Μοντάζ: Αλίκη Παναγή
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Πρωτέας μη κερδοσκοπική & Proteus NY inc not for profit
http://www.tanea.gr/latestnews/article/?aid=4689116
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου