ΤΡΊΤΗ, 1 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2011
Το δυναμικό παρών του έθνους-κράτους
του Απόστολου Αποστολόπουλου
Οι τελευταίες εξελίξεις στην ΕΕ, με την ωμή επιβολή των γερμανικών απόψεων στους πάντες, στα άλλα κράτη και τις Τράπεζες, επιβεβαίωσαν αυτό που μερικοί υποστήριζαν από την πρώτη στιγμή: ότι, δηλαδή, και στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης, ο καθοριστικός πυρήνας ισχύος του διεθνούς συστήματος είναι το Κράτος.
Ο ιδιωτικός οικονομικός παράγων παραμένει εξαρτώμενος από το Κράτος, όσο και αν αυτό διατηρεί την ιδιότητα του υπηρέτη των μεγάλων συμφερόντων.
Η απόδοση στο Κεφάλαιο εθνικών χαρακτηριστικών («αμερικανικό», «κινεζικό», «γερμανικό»), απλουστεύει και σχηματοποιεί αλλά δεν πλαστογραφεί την πραγματικότητα. Το Χρήμα έχει και σήμερα «ταυτότητα προέλευσης», έχει πατρίδα. Το Κράτος είναι και σήμερα το εκ των ων ουκ άνευ εφαλτήριο για να περιπλανηθεί εκτός συνόρων το Κεφάλαιο.
Κάθε αμφιβολία περί αυτών καταπίπτει μετά τις πρόσφατες αποφάσεις της ΕΕ, γερμανοκρατούμενης πλέον. Οι Τράπεζες, ο πλέον βασικός πυλώνας σήμερα του καπιταλιστικού συστήματος, καλούνται να συμμετάσχουν «εθελοντικά» σ’ αυτό που ονομάστηκε σωτηρία του ευρώ και της χώρας μας. Και, το σημαντικότερο, οι διαβόητες «Αγορές» φαίνεται, προσώρας, να προσαρμόζονται σε μια «υποχρεωτικά εθελοντική» αποδοχή ζημιών, ή απώλεια κερδών, δικών τους και των Τραπεζών. Εννοείται ότι θα εισπράξουν αποζημίωση για την ευπρεπή στάση τους. Αν πεισμώσουν, επικρέμαται Δαμόκλειος Σπάθη. Ο Ιδιωτικός Τομέας προκάλεσε σεισμό στο σύστημα. Η τυχόν άρνησή του να επωμιστεί μέρος των ζημιών μπορεί να αναμοχλεύσει επικίνδυνα τα κοινωνικά και πολιτικά θεμέλια του συστήματος. Με συνέπεια την αυτοκαταστροφή. Σ’ αυτό συμπυκνώνεται η ουσία της κρίσης.
Αν είναι έτσι τότε από την Οικονομία περνάμε ευθέως στις σχέσεις Κρατών. Όντως η τελευταία Σύνοδος των Βρυξελλών θεωρείται νίκη της Γερμανίας. Είναι, όμως, άραγε; Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν η Γερμανία νίκησε σε μια Σύνοδο αλλά αν μπορεί να ηγηθεί και πολύ περισσότερο να ηγεμονεύσει στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο-το ερώτημα μελετάται ήδη στο Βερολίνο. Κάθε αμφιβολία είναι βάσιμη. Η Γερμανία δεν έχει ούτε τους πόρους, ούτε τον πληθυσμιακό όγκο, ούτε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές, ώστε να ανταποκριθεί και να αντέξει για ικανό χρονικό διάστημα στα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις μιας πραγματικά ηγεμονικής δύναμης. Όχι μόνη της. Όπως τώρα φαίνεται να επιδιώκει. Σε παγκόσμιο επίπεδο η Γερμανία είναι μια μικρομεσαία χώρα. Και τίποτα παραπάνω. Χωρίς δικές της πλουτοπαραγωγικές πηγές ή θα είναι εξαρτώμενη ή θα συγκρουστεί με τις πραγματικά Μεγάλες Δυνάμεις, ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα που έχουν ήδη προβάδισμα στον έλεγχο αυτών των πηγών. Η Γερμανία έχει την ισχυρότερη ευρωπαϊκή οικονομία αλλά όχι τόσο ισχυρή ώστε να επιβάλλεται σε όλους τους άλλους, όταν αποφασίσουν να της αντιπαρατεθούν. Η ΕΕ ήταν πάντα πεδίο μάχης, αλλά τώρα οι συγκρούσεις διεξάγονται δημοσίως. Η όξυνσή τους ίσως αποδειχθεί μοιραία για την ύπαρξή της.
Σ’ όλες αυτές τις σκέψεις ελλοχεύει μια οπτική απάτη. Να θεωρηθεί, δηλαδή, ότι η σύγκρουση εντοπίζεται και περιορίζεται στη διαμάχη Κρατών (κυβερνήσεων) και Αγορών. Στην πραγματικότητα ούτε οι πολιτικές ηγεσίες είναι ενιαίες ούτε οι Αγορές είναι μονολιθικές. Εξ ου και το «χάος» των απόψεων, οι κομματικές απειθαρχίες και παρεκκλίσεις. Οι αντίπαλοι, όμως, διαχωρίζονται σαφώς: οι απανταχού νεοφιλελεύθεροι χωμένοι σε όλα τα κόμματα (εξουσίας) απέναντι στους κατηγορούμενους ως λαϊκιστές, δηλαδή σε όσους επιθυμούν να επιβληθεί στοιχειώδης έλεγχος και κανόνες στη λειτουργία των Αγορών. Έπαθλο είναι ο (πλήρης) έλεγχος του Κράτους. Το κέντρο των αποφάσεων.
Αναπόφευκτη συνέπεια είναι ότι τόσο σε μικρές και αδύναμες χώρες, όπως η δική μας, όσο και σε κατά πολύ ισχυρότερες, όπως η Γαλλία, αναπτύσσονται ταχέως οι λεγόμενοι «εθνικισμοί», με αντίπαλό τους την υποτέλεια. Τη διαγραφόμενη μετωπική σύγκρουσή τους επιταχύνει η αθεράπευτη αλαζονεία του Βερολίνου. Αφού το Κράτος, αδύναμο ή ισχυρό, είναι το πεδίο διεκδίκησης και σύγκρουσης των κυβερνώντων τότε το Έθνος είναι η μόνη δυνατή καταφυγή, ο αναγκαστικός χώρος λαϊκής συσπείρωσης για να υπάρξει αντίσταση στην εισβολή και επιβολή, των όπλων ή του χρήματος. Όχι απλώς το Κράτος αλλά το Έθνος-Κράτος είναι εδώ. Είναι το συγκρουσιακό και αντιφατικό αλλά προνομιακό πεδίο του λαϊκού παράγοντα, ο πατριωτισμός είναι ώριμο τέκνο της ανάγκης. Και της οργής. Η νεοφιλελεύθερη (διακομματική) Δεξιά αυτοεξευτελίζεται (στην Ελλάδα) εντός και εκτός Βουλής, οι (διακομματικοί επίσης) «λαϊκιστές» παραμένουν άτολμοι, η Αριστερά κινείται στον «Κόσμο του πέρα βρέχει». Η ιδεολογία του πατριωτισμού είναι εκκρεμές, ανοιχτό ζήτημα. Αν ή όταν επιλυθεί θα συγκροτηθεί ισχυρό λαϊκό Κίνημα, ικανό να παράγει αποτελέσματα. Προσώρας ούτε τα δεξιά ή αριστερά «άκρα» ούτε οι αντίστοιχες κοινοβουλευτικές δυνάμεις προσφέρουν λύση.
Η (διακομματική) ελληνική ελίτ έτρεφε την αυταπάτη ότι θα μπορούσε να κυκλοφορεί στα ίδια σαλόνια με τους ευρωπαίους χωρίς να υποψιάζεται (αλλά και χωρίς να ενοχλείται από την ιδέα) ότι δεν θα φορούσε το σμόκιν των Κυρίων αλλά το σμόκιν του σερβιτόρου. Υπερηφάνως τώρα διακηρύσσει ότι καλώς ήρθαν οι ξένοι να μας κυβερνήσουν (δεδομένης της ανικανότητάς της) και επιζητεί συνένωση (συγκυβέρνηση) των διεφθαρμένων δυνάμεών της. Καλλιεργεί το ραγιαδισμό. Από την άλλη, τμήματα της Αριστεράς είχαν την αυταπάτη για μια «Ευρώπη των λαών», μια «Ευρώπη ανάποδα». Άλλα τμήματα της Αριστεράς φλυαρούν ανέξοδα περί εξόδου από την ΕΕ και το Ευρώ, ως απαρχή επαναστατικών διαδικασιών για το σοσιαλισμό (προφανώς το «σοσιαλισμό σε μία χώρα»), αγέρωχοι προ του κινδύνου το όλο εγχείρημα να εξελιχθεί σε φάρσα, όπως έχει προφητεύσει ο Μαρξ για τις ιστορικές επαναλήψεις. Ρητορείες εν κενώ.
Οι τελευταίες εξελίξεις στην ΕΕ, με την ωμή επιβολή των γερμανικών απόψεων στους πάντες, στα άλλα κράτη και τις Τράπεζες, επιβεβαίωσαν αυτό που μερικοί υποστήριζαν από την πρώτη στιγμή: ότι, δηλαδή, και στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης, ο καθοριστικός πυρήνας ισχύος του διεθνούς συστήματος είναι το Κράτος.Ο ιδιωτικός οικονομικός παράγων παραμένει εξαρτώμενος από το Κράτος, όσο και αν αυτό διατηρεί την ιδιότητα του υπηρέτη των μεγάλων συμφερόντων.
Η απόδοση στο Κεφάλαιο εθνικών χαρακτηριστικών («αμερικανικό», «κινεζικό», «γερμανικό»), απλουστεύει και σχηματοποιεί αλλά δεν πλαστογραφεί την πραγματικότητα. Το Χρήμα έχει και σήμερα «ταυτότητα προέλευσης», έχει πατρίδα. Το Κράτος είναι και σήμερα το εκ των ων ουκ άνευ εφαλτήριο για να περιπλανηθεί εκτός συνόρων το Κεφάλαιο.
Κάθε αμφιβολία περί αυτών καταπίπτει μετά τις πρόσφατες αποφάσεις της ΕΕ, γερμανοκρατούμενης πλέον. Οι Τράπεζες, ο πλέον βασικός πυλώνας σήμερα του καπιταλιστικού συστήματος, καλούνται να συμμετάσχουν «εθελοντικά» σ’ αυτό που ονομάστηκε σωτηρία του ευρώ και της χώρας μας. Και, το σημαντικότερο, οι διαβόητες «Αγορές» φαίνεται, προσώρας, να προσαρμόζονται σε μια «υποχρεωτικά εθελοντική» αποδοχή ζημιών, ή απώλεια κερδών, δικών τους και των Τραπεζών. Εννοείται ότι θα εισπράξουν αποζημίωση για την ευπρεπή στάση τους. Αν πεισμώσουν, επικρέμαται Δαμόκλειος Σπάθη. Ο Ιδιωτικός Τομέας προκάλεσε σεισμό στο σύστημα. Η τυχόν άρνησή του να επωμιστεί μέρος των ζημιών μπορεί να αναμοχλεύσει επικίνδυνα τα κοινωνικά και πολιτικά θεμέλια του συστήματος. Με συνέπεια την αυτοκαταστροφή. Σ’ αυτό συμπυκνώνεται η ουσία της κρίσης.
Αν είναι έτσι τότε από την Οικονομία περνάμε ευθέως στις σχέσεις Κρατών. Όντως η τελευταία Σύνοδος των Βρυξελλών θεωρείται νίκη της Γερμανίας. Είναι, όμως, άραγε; Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν η Γερμανία νίκησε σε μια Σύνοδο αλλά αν μπορεί να ηγηθεί και πολύ περισσότερο να ηγεμονεύσει στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο-το ερώτημα μελετάται ήδη στο Βερολίνο. Κάθε αμφιβολία είναι βάσιμη. Η Γερμανία δεν έχει ούτε τους πόρους, ούτε τον πληθυσμιακό όγκο, ούτε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές, ώστε να ανταποκριθεί και να αντέξει για ικανό χρονικό διάστημα στα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις μιας πραγματικά ηγεμονικής δύναμης. Όχι μόνη της. Όπως τώρα φαίνεται να επιδιώκει. Σε παγκόσμιο επίπεδο η Γερμανία είναι μια μικρομεσαία χώρα. Και τίποτα παραπάνω. Χωρίς δικές της πλουτοπαραγωγικές πηγές ή θα είναι εξαρτώμενη ή θα συγκρουστεί με τις πραγματικά Μεγάλες Δυνάμεις, ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα που έχουν ήδη προβάδισμα στον έλεγχο αυτών των πηγών. Η Γερμανία έχει την ισχυρότερη ευρωπαϊκή οικονομία αλλά όχι τόσο ισχυρή ώστε να επιβάλλεται σε όλους τους άλλους, όταν αποφασίσουν να της αντιπαρατεθούν. Η ΕΕ ήταν πάντα πεδίο μάχης, αλλά τώρα οι συγκρούσεις διεξάγονται δημοσίως. Η όξυνσή τους ίσως αποδειχθεί μοιραία για την ύπαρξή της.
Σ’ όλες αυτές τις σκέψεις ελλοχεύει μια οπτική απάτη. Να θεωρηθεί, δηλαδή, ότι η σύγκρουση εντοπίζεται και περιορίζεται στη διαμάχη Κρατών (κυβερνήσεων) και Αγορών. Στην πραγματικότητα ούτε οι πολιτικές ηγεσίες είναι ενιαίες ούτε οι Αγορές είναι μονολιθικές. Εξ ου και το «χάος» των απόψεων, οι κομματικές απειθαρχίες και παρεκκλίσεις. Οι αντίπαλοι, όμως, διαχωρίζονται σαφώς: οι απανταχού νεοφιλελεύθεροι χωμένοι σε όλα τα κόμματα (εξουσίας) απέναντι στους κατηγορούμενους ως λαϊκιστές, δηλαδή σε όσους επιθυμούν να επιβληθεί στοιχειώδης έλεγχος και κανόνες στη λειτουργία των Αγορών. Έπαθλο είναι ο (πλήρης) έλεγχος του Κράτους. Το κέντρο των αποφάσεων.
Αναπόφευκτη συνέπεια είναι ότι τόσο σε μικρές και αδύναμες χώρες, όπως η δική μας, όσο και σε κατά πολύ ισχυρότερες, όπως η Γαλλία, αναπτύσσονται ταχέως οι λεγόμενοι «εθνικισμοί», με αντίπαλό τους την υποτέλεια. Τη διαγραφόμενη μετωπική σύγκρουσή τους επιταχύνει η αθεράπευτη αλαζονεία του Βερολίνου. Αφού το Κράτος, αδύναμο ή ισχυρό, είναι το πεδίο διεκδίκησης και σύγκρουσης των κυβερνώντων τότε το Έθνος είναι η μόνη δυνατή καταφυγή, ο αναγκαστικός χώρος λαϊκής συσπείρωσης για να υπάρξει αντίσταση στην εισβολή και επιβολή, των όπλων ή του χρήματος. Όχι απλώς το Κράτος αλλά το Έθνος-Κράτος είναι εδώ. Είναι το συγκρουσιακό και αντιφατικό αλλά προνομιακό πεδίο του λαϊκού παράγοντα, ο πατριωτισμός είναι ώριμο τέκνο της ανάγκης. Και της οργής. Η νεοφιλελεύθερη (διακομματική) Δεξιά αυτοεξευτελίζεται (στην Ελλάδα) εντός και εκτός Βουλής, οι (διακομματικοί επίσης) «λαϊκιστές» παραμένουν άτολμοι, η Αριστερά κινείται στον «Κόσμο του πέρα βρέχει». Η ιδεολογία του πατριωτισμού είναι εκκρεμές, ανοιχτό ζήτημα. Αν ή όταν επιλυθεί θα συγκροτηθεί ισχυρό λαϊκό Κίνημα, ικανό να παράγει αποτελέσματα. Προσώρας ούτε τα δεξιά ή αριστερά «άκρα» ούτε οι αντίστοιχες κοινοβουλευτικές δυνάμεις προσφέρουν λύση.
Η (διακομματική) ελληνική ελίτ έτρεφε την αυταπάτη ότι θα μπορούσε να κυκλοφορεί στα ίδια σαλόνια με τους ευρωπαίους χωρίς να υποψιάζεται (αλλά και χωρίς να ενοχλείται από την ιδέα) ότι δεν θα φορούσε το σμόκιν των Κυρίων αλλά το σμόκιν του σερβιτόρου. Υπερηφάνως τώρα διακηρύσσει ότι καλώς ήρθαν οι ξένοι να μας κυβερνήσουν (δεδομένης της ανικανότητάς της) και επιζητεί συνένωση (συγκυβέρνηση) των διεφθαρμένων δυνάμεών της. Καλλιεργεί το ραγιαδισμό. Από την άλλη, τμήματα της Αριστεράς είχαν την αυταπάτη για μια «Ευρώπη των λαών», μια «Ευρώπη ανάποδα». Άλλα τμήματα της Αριστεράς φλυαρούν ανέξοδα περί εξόδου από την ΕΕ και το Ευρώ, ως απαρχή επαναστατικών διαδικασιών για το σοσιαλισμό (προφανώς το «σοσιαλισμό σε μία χώρα»), αγέρωχοι προ του κινδύνου το όλο εγχείρημα να εξελιχθεί σε φάρσα, όπως έχει προφητεύσει ο Μαρξ για τις ιστορικές επαναλήψεις. Ρητορείες εν κενώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου